Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος απο την στιγμή που επιβιβιβάστηκε με τον στόλο του στην Κωνσταντινούπολη διέκρινε στην απέναντι ασιατική παραλία του Βοσπόρου το στρατόπεδο των Περσών.Μην θέλοντας να αποβιβάσει τον στρατό του αλλα να αποφύγει την μάχη με τους οχυρωμένους Πέρσες και μιας οι Βυζαντινοί είχαν το πλεονέκτημα να είναι κυρίαρχοι στη θάλασσα στράφηκε νότια και αποβιβάστηκε στην Κιλικία στο σημείο που βρίσκεται η σημερινή πόλη Άδανα και οχυρώθηκε πίσω απο τις πύλες του Τάυρου.
Το σημείο αυτό προτιμήθηκε όχι μόνο για την οχυρωματική του θέση αλλά και γιατί ο Ηράκλειος κατέχοντας την Κιλικία θα ανάγκαζε τους Πέρσες να απομακρύνουν τον στρατό τους απο την Πόλη.
Κάνοντας αυτά τα σχέδια ο αυτοκράτορας ασχολήθηκε με το να ενισχύσει τις φρουρές των παραλιακών πόλεων,να εκπαιδεύσει τον στρατό του και να εξυψώσει το ηθικό δείχνοντας την εικόνα του Χριστού και λέγοντας ότι ο Χριστός είναι ο κοινός βασιλιάς όλων και καλώντας να εκδικηθούν για τα ιερά που βεβήλωσαν οι Πέρσες.
Στο Περσικό στρατόπεδο βλέποντας ότι με την κατάληψη της Κιλικίας απειλούνται τα νώτα τους και υπήρχε κίνδυνος να αποκοπούν στον Βόσπορο αναγκάστηκαν όπως είχε προβλέψει ο Ηράκλειος να βαδίσουν προς την Κιλικία.
Επειδή σε αυτό το σημείο οι πηγές είναι λιγοστές και συγκεχυμένες δεν γνωρίζουμε ούτε που ακριβώς έγινε η μάχη.Το σίγουρο όμως είναι ότι για πρώτη φορά οι Πέρσες μετά τον Μ.Αλέξανδρο κατατροπώθηκαν και για 3 χρόνια δεν εμφανίστηκαν στην Μ.Ασία.
Ο Ηράκλειος μετά την νίκη του αποφάσισε να μεταφέρει τον πόλεμο στα Περσικά εδάφη ώστε να αναγκάσει τον βασιλιά Χοσρόη να ζητήσει ειρήνη.
Γι αυτό το 623 αναχώρησε απο την Πόλη με 5.000 άνδρες και αποβιβάστηκε στην Τραπεζούντα συγκεντρώνοντας και τον υπόλοιπο στρατό που βρισκόταν στον Πόντο.Ταυτόχρονα κάλεσε όλους τους χριστιανούς συμμάχους που κατοικούσαν στην Κασπία να τον ακολουθήσουν κατω απο την σημαία του Σταυρού.Ο ποιό πρόθυμος ήταν ο Μαυρίκιος βασιλιάς των Αρμενίων.
Το βυζαντινό μηχανικό κατασκεύασε μια γέφυρα και ο χριστιανικός στρατός περνώντας τον Αραξο έφτασε στην Γάζα πρωτεύουσα της Μηδείας την οποία έιχε έρθει να υπερασπίσει ο Χοσρόης με 40.000 άντρες.Παρόλα αυτά ο Ηράκλειος κατάφερε να μπέι στην πόλη χωρίς μάχη και αφού την λεηλάτησε,παράδοσε στις φλόγες τα αγάλματα του Χοσρόη και διέταξε την καταστροφή της πόλης γενέτειρας του Ζωροάστρη σε αντίποινα για την λεηλασία των Αγίων Τόπων.Δεν πείραξε όμως κανέναν απο τους 40.000 κατοίκους τους οποίους απελευθέρωσε.
Τον επόμενο χρόνο ο Χοσρόης θορυβημένος απο την επιδρομή των Χριστιανών συγκέντρωσε όλα τα στρατεύματα του και αφού ανασυγκροτήθηκε δημιούργησε τρείς στρατούς τους οποίους και έστειλε στην Αλβανία (σημερινή Γεωργία).
Οι στρατηγοί των Περσών κατέλαβαν την πόλη νομίζοντας ότι τα τείχη θα τους παρείχαν ασφάλεια.Ομως ο Ηράκλειος βαδίζοντας νύκτα αιφνιδίασε την περσική φρουρά.Οι Πέρσες προσπάθησαν να αμυνθούν αλλά μάταια.Το αποτέλεσμα ήταν οι περισσότεροι να σκοτωθούν.
Το 626 ο Ηράκλειος βάδισε εναντίον της Κολχίδας και της Ιβηρίας και αφού απέκρουσε τους Πέρσες και εγκατέστησε φρουρές για να εξασφαλίσει την υποταγή των λαών γυρω απο τον Φάση ποταμό έκανε συμμαχία με το βασιλιά των Χαζάρων και έλαβε 40.000 ιππείς βοήθεια απο αυτόν.Ετσι αφού ενισχύθηκε το 627 εισέβαλε στην Ασσυρία κυριεύνοτας πολλές πόλεις .
Ο Χοσρόης παρέταξε εδώ τις τελευταίες του δυνάμεις 400.000 άνδρες με επικεφαλής τον στρατηγό Ραζάτη παρόλα αυτά όμως απέφευγε να δώσει μάχη σε παράταξη αρκούμενος σε μικροσυμπλοκές οι οποίες όμως καθόλου δεν ενοχλούσαν τον Ηράκλειο.
Το Σεπτέμβριο όμως οι Χαζάροι βλέποντας ότι πλησιάζει ο χειμώνας άρχισαν να λιποτακτούν και ζήτησαν άδεια να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.Ο Ηράκλειος βλέποντας αυτή την εξέλιξη συγκέντρωσε το στρατό λέγοντας ότι "κανείς δεν θα συμμαχήσει με εμάς παρά μόνο ο Θεός" και απτόητος συνέχισε την πορεία του.Στο μεταξύ οι καταστροφές που προξενούσε ο χριστιανικός στρατός έφεραν τον Πέρση στρατηγό σε αμηχανία καθώς δεν μπορούσε να συντηρήσει τον πολυάριθμο στρατό του και αποφάσισε να τα ρισκάρει όλα σε μια μάχη.
Η μάχη αυτή δόθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 627 και οι ιστορικοί δεν εξηγούν τις αντίπαλες παρατάξεις αλλά ούτε και τις κινήσεις των δυο στρατών αλλά όλοι αναφέρουν την ανδρεία του Ηράκλειου που εκείνη την ημέρα παρουσιάστηκε ισάξιος του Μ.Αλεξάνδρου.
Ανεβασμένος στο Δόρκωνα το άλογο του αν και απο την αρχή σχεδόν της μάχης τραυματίστηκε δεν σταμάτησε να αγωνίζεται.Ακόμα και όταν το άλογο του χτυπήθηκε απο δόρυ εκείνος όρμησε στο Περσικό κέντρο σκοτώνοντας τρείς στρατηγούς ανάμεσα τους και τον Ραζάτη ο οποίος έπεσε γενναία αλλά το κεφάλι του που περιέφεραν γέμισε απελπισία τα περσικά τάγματα.
Η μάχη σταμάτησε όταν έπεσε το σκοτάδι με το μεγαλύτερο μέρος του περσικού στρατού να έχει διαλυθεί αλλά και τους χριστιανούς να έχουν μεγάλες απώλειες.
Μετά την νίκη του ο Ηράκλειος αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα για το τελειωτικό κτύπημα.
Μαθαίνοντας πως ο Χοσρόης προσπαθεί να συγκεντρώσει νεο στρατό βάδισε εναντίον του και κατέλαβε την αρχαία πόλη Νινευή και κατευθύνθηκε στην Κτησιφώντα πρωτεύουσα του Περσικού κράτους.Στην πορεία του συνέχισε να καταστρέφει φρούρια και περσικές πόλεις καταδιώκοντας τον Περσικό στρατό.
Την ημέρα των Φώτων ο χριστιανικός στρατός μπήκε στην πόλη Δεσταγέρδ στην οποία βρήκε πολλούς θησαυρούς καθώς και 300 χριστιανικές σημαίες που είχαν κυριεύσει οι Πέρσες σε προηγούμενους πολέμους.Ο Χοσρόης συνέχισε την φυγή του και κατέφυγε στη Σουσιανή και έστειλε μύνημα σε έναν στρατηγό του να ενωθεί μαζί του.Ο στρατηγός όμως προδίδοντας εγκατέλειψε την Χαλκηδόνα και πήγε με το μέρος των Βυζαντινών.
Ο Ηράκλειος απέστειλε προτάσεις για παράδοση όμως αυτές απορρίφθηκαν απο τον Χοσρόη που διέταξε τον στρατό του να υπερασπίσει με καθε τρόπο την Κτησιφώντα.
Λόγω όμως του προχωρημένου της ηλικίας του Πέρση βασιλιά και των συμφορών που τον είχαν βρει μετα τις αλλεπάλληλες ήττες αποφάσισε να παραδώσει το θρόνο όχι στον πρωτότοκο γιο του Σιρόη που είχε φυλακίσει αλλά ένα άλλο.
Οι Πέρσες ευγενείς όμως εκμεταλλευόμενοι την κοινή δυσαρέσκεια αποφυλάκισαν τον Σιρόη που με την σειρά του αφού δολοφόνησε το γέρο πατέρα του και τα περισσότερα απο τα αδέρφια του έστειλε στον Ηράκλειο προτάσεις ειρήνης.
Ο χριστιανός αυτόκρατορας παρόλες τις νίκες και την άκρως ευνοϊκή θέση που βρισκόταν φάνηκε επιεικής καθώς ζήτησε μόνο τρία πράγματα.
-Να ξαναποκτήσει το χριστιανικό κράτος τα παλιά σύνορα με την Περσία.
-Να επιστραφεί ο Τίμιος Σταυρός που είχαν αρπάξει οι Πέρσες απο τα Ιεροσόλυμα
-Να αποδοθούν και απο τα δυο μέρη οι αιχμάλωτοι.
Ο Σιρόης φυσικά δέχτηκε αμέσως τους όρους και ο Ηράκλειος το 628 μετά απο 6 χρόνια επέστρεψε θριαμβευτής στην Πόλη.
Πηγή
http://protesilaos.blogspot.com/2010/03/622-628.html
