Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011
ΥΓΕΙΑ: Τα μυστικά για γερά δόντια
Η οδοντιατρική καρέκλα και ο τροχός προκαλούν φόβο σε πολλούς από εμάς. Υπολογίζεται
ότι ποσοστό έως 75% των ενηλίκων παρουσιάζουν κάποιου βαθμού φόβο για
τον οδοντίατρο, που κυμαίνεται από ήπιος έως σοβαρός.
Το
5% έως 10% πιστεύεται ότι έχουν αληθινή φοβία, δηλαδή φοβούνται τόσο
πολύ να υποβληθούν στην οποιανδήποτε οδοντιατρική πράξη, ώστε αποφεύγουν
με κάθε τρόπο την επίσκεψη στον οδοντίατρο.
Όταν
όμως δεν πάει κάποιος στον γιατρό ή φοβάται τόσο πολύ ώστε δεν λέει
λέξη, οι όποιες απορίες του μένουν αναπάντητες. Η δρ Μανράινα Ρόουντ,
εκπρόσωπος της Βρετανικής Οδοντιατρικής Εταιρείας, έδωσε προσφάτως μέσα
από την εφημερίδα «DailyMail» τις απαντήσεις σε μερικές από τις πιο
συνηθισμένες.
* Πρέπει να πίνω υγρά με το καλαμάκι;
Ναι. Τα αναψυκτικά (με ή χωρίς ανθρακικό) και τα ροφήματα φρούτων έχουν
υψηλά επίπεδα οξέων, τα οποία μαλακώνουν την αδαμαντίνη ουσία των
δοντιών (είναι το εξωτερικό στρώμα τους) και την καθιστούν ευάλωτη στη
διάβρωση. Ο κίνδυνος αυτός περιορίζεται με το καλαμάκι επειδή το υγρό
πάει κατ’ ευθείαν στο πίσω μέρος του λαιμού και έτσι τα δόντια δεν
εκτίθενται ιδιαίτερα σε αυτό. Όσον αφορά τον καφέ και το τσάι, καλό
είναι να καταναλώνονται με μεγάλες γουλιές και γρήγορα, και μετά να
ξεπλένεται το στόμα με νερό.
* Το κόκκινο κρασί χαλάει τα δόντια;
Όχι όσο το λευκό, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από δύο
χρόνια στην επιθεώρηση «Nutrition Research». Ερευνητές από το
Πανεπιστήμιο Γιοχάνες Γκούτενμπεργκ, στο Μάιντς της Γερμανίας, εξέτασαν
τις επιδράσεις οκτώ λευκών και κόκκινων κρασιών σε δόντια που είχαν
εξαχθεί από άντρες και γυναίκες ηλικίας 40-65 ετών, διαπιστώνοντας πως
τα λευκά κρασιά τους προκαλούσαν μεγαλύτερες βλάβες. Ανεξάρτητα από το
είδος του ποτού, πάντως, η συχνή κατανάλωση αλκοόλ διαβρώνει την
αδαμαντίνη – και όπως ισχύει για τα άλλα ροφήματα, το ιδεώδες – αν και
ανέφικτο - θα ήταν να το πίνει κανείς με το καλαμάκι.
* Πόση ώρα μετά το φαγητό πρέπει να βουρτσίζω τα δόντια;
Η διάβρωση της αδαμαντίνης είναι ακόμα χειρότερη, εάν πλύνει κανείς τα
δόντια του αμέσως μετά την κατανάλωση φαγητού ή ποτού. Ο γενικός κανόνας
είναι να περιμένετε τουλάχιστον μισή ώρα για να τα βουρτσίσετε.
* Πρέπει να πλένω τα δόντια μετά από κάθε γεύμα;
Όχι, το υπερβολικό βούρτσισμα βλάπτει τα δόντια, διότι μπορεί να
διαβρώσει την αδαμαντίνη και να προκαλέσει υποχώρηση των ούλων. Να
βουρτσίζετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα, το πρωί που ξυπνάτε και
το βράδυ πριν μπείτε για ύπνο, επί 2 λεπτά κάθε φορά. Όσον αφορά το
οδοντικό νήμα, είναι απαραίτητο καθημερινά ή το λιγότερο μέρα παρά μέρα.
* Οι οδοντόπαστες λεύκανσης χαλάνε τα δόντια;
Οι παλαιού τύπου ήταν πολύ διαβρωτικές για την αδαμαντίνη, αλλά οι
νεώτερες περιέχουν υψηλά επίπεδα φθορίου και ήπιες ουσίες λεύκανσης, που
συμβάλλουν στην απομάκρυνση των κηλίδων από την επιφάνεια των δοντιών
δίχως να αλλάζουν το αληθινό χρώμα τους. Φροντίστε μόνο να αγοράζετε
επώνυμες οδοντόπαστες από επώνυμα καταστήματα, και όχι απ’ όπου βρείτε –
και σίγουρα όχι από το Ίντερνετ.
* Υπάρχουν τρόφιμα που ωφελούν τα δόντια;
Η καλύτερη επιλογή μετά το φαγητό ή το ποτό είναι να ξεπλένετε το στόμα
σας με σκέτο νερό. Υπάρχουν όμως και τρόφιμα που καθαρίζουν τα δόντια,
δίχως την τριβή του βουρτσίσματος. Το τυρί λ.χ. μαζί με το ποτό ή μετά
από αυτό είναι μια πολύ καλή επιλογή. Άλλα «φιλικά» προς τα δόντια
τρόφιμα είναι το σέλερι και το αγγούρι.
* Που οφείλονται οι μικρές ρωγμές στην επιφάνεια των δοντιών;
Η πιο συχνή αιτία είναι ο τριγμός (τρίξιμο) και το σφίξιμο των δοντιών.
Οι επιφανειακές ρωγμές δεν είναι ανησυχητικές, αλλά μπορεί να βαθύνουν
και να προκαλέσουν ρήξη του δοντιού ή φλεγμονή στο νεύρο του. Αν το
βράδυ που κοιμάστε τρίζετε τα δόντια σας, χρειάζεστε οπωσδήποτε ένα
ειδικό μασελάκι που τα προστατεύει.
* Είναι υποχρεωτικό να βγάζουμε τους φρονιμίτες; Οι φρονιμίτες πρέπει να αφαιρούνται μόνον εάν προκαλέσουν δύο κρίσεις έντονου πόνου ο καθένας.
* Βγάζω συνέχεια πληγές στο στόμα. Σε ποιον γιατρό να απευθυνθώ;
Τα έλκη στο στόμα, όταν είναι υποτροπιάζοντα και επίμονα, μπορεί να
έχουν παθολογικό αίτιο, όπως η ανεπάρκεια κάποιας βιταμίνης ή ένα
απόστημα. Εάν, όμως, μια πληγή είναι μόνιμη και μεγαλώνει μπορεί να
οφείλεται σε κάτι σοβαρό, όπως ο καρκίνος του στόματος. Η πρώτη και
άμεση κίνηση, συνεπώς, είναι η επίσκεψη στον οδοντίατρο για μια πρώτη
γνώμη. Ο γενικός κανόνας είναι αν παρατηρήσετε οτιδήποτε ασυνήθιστο στο
στόμα σας, να πάτε στον οδοντίατρο δίχως καθυστέρηση.
* Η τερηδόνα είναι μεταδοτική;
Ναι. Μελέτες έχουν δείξει πως η τερηδόνα προκαλείται κυρίως από
βακτήρια (όπως ο στρεπτόκοκκος mutans), τα οποία προσκολλώνται στα
δόντια και τρέφονται με τα απομεινάρια του φαγητού. Ταβακτήρια αυτά
παράγουν ένα οξύ το οποίο καταστρέφει τα δόντια και μπορούν να
μεταδοθούν από άνθρωπο σε άνθρωπο όταν μοιράζονται το φαγητό ή/και το
ρόφημά τους.
Πηγή
ΥΓΕΙΑ: Τα προβιοτικά «διώχνουν» την κατάθλιψη
Τα βακτήρια που υπάρχουν στα γιαούρτια μπορεί να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κατάθλιψης, αναφέρει η επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences».
Η
σχετική μελέτη έδειξε πως τα προβιοτικά ή «καλά» βακτήρια, που
προστίθενται σε γαλακτοκομικά προϊόντα, έχουν την ικανότητα να αλλάζουν
την χημεία του εγκεφάλου και να καταπραΰνουν τα συμπτώματα των αγχωδών
διαταραχών και των διαταραχών που σχετίζονται με την κατάθλιψη.
Η
μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, στα οποία οι ερευνητές χορήγησαν
το βακτήριο γαλακτοβάκιλλος (ή λακτοβάκιλλος) rhamnosus. Τα ζώα
εκδήλωσαν λιγότερες ενδείξεις στρες, άγχους και καταθλιπτικής
συμπεριφοράς απ’ ό,τι άλλη ομάδα ζώων τα οποία δεν πήραν αυτό το
συμπλήρωμα.
Τα ζώα που είχαν φάει τον γαλακτοβάκιλλο
είχαν επίσης χαμηλότερα επίπεδα κορτικοστερόνης στο αίμα τους. Η
κορτικοστερόνη είναι μία από τις ορμόνες του στρες.
Σύμφωνα
με τους Ιρλανδούς ερευνητές που πραγματοποίησαν την μελέτη, είναι η
πρώτη φορά που ένα προβιοτικό διαπιστώνεται ότι επηρεάζει την χημεία του
εγκεφάλου.
Όπως εξηγούν ο καθηγητής Τζων Κράιαν και οι συνεργάτες
του, από το UniversityCollegeστο Κορκ, τα βακτήρια του εντέρου
«επικοινωνούν» με τον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου.«Επηρεάζοντας τα βακτήρια του εντέρου, μπορεί να πετύχει κανείς πολύ έντονες επιδράσεις στην χημεία του εγκεφάλου και τη συμπεριφορά», δήλωσε ο δρ Κράιαν.
«Τα ευρήματά μας ανοίγουν τον δρόμο για την επινόηση θεραπειών, οι οποίες θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας στοχεύοντας στο έντερο. Θα μπορούσε λ.χ. ένας ασθενής να τρώει ένα προβιοτικό γιαούρτι και να αισθάνεται καλύτερα».
Ωστόσο, ο δρ Κράιαν έσπευσε να διευκρινίσει πως οι πάσχοντες από κατάθλιψη δεν πρέπει να σπεύσουν να αγοράσουν όποιο προϊόν με προβιοτικά βρουν μπροστά τους, διότι η επίδραση στην χημεία του εγκεφάλου φαίνεται πως εξαρτάται από το είδος του «καλού» βακτηρίου που καταναλώνει κανείς.
Σε καμία περίπτωση εξάλλου δεν πρέπει ένας ασθενής να διακόψει την φαρμακευτική αγωγή του, πιστεύοντας πως θα γίνει καλά τρώγοντας γιαούρτι, πρόσθεσε.
«Τα ευρήματά μας πρέπει να επιβεβαιωθούν και από άλλες μελέτες, και να επαληθευτούν σε ανθρώπους», κατέληξε.
Πηγή
Δημιουργήθηκε η πιο γλιστερή επιφάνεια του κόσμου
Επιστήμονες στις ΗΠΑ κατάφεραν να δημιουργήσουν την πιο ολισθηρή επιφάνεια που έχει ποτέ επιτευχθεί, χρησιμοποιώντας φύλλα από σαρκοβόρο φυτό.
Το επίτευγμα, μπορεί να αξιοποιηθεί σε ποικίλες εφαρμογές, όπως στο «τέλειο» αντικολλητικό τηγάνι, σε τζάμια που αυτοκαθαρίζονται, σε ρούχα που δεν μουσκεύουν από τη βροχή, ακόμα και σε τοίχους που δεν θα «επιτρέπουν» τα γκράφιτι, καθώς κανένα υγρό αλλά και πολλά στερεά, δεν μπορούν να σταθούν πάνω στο νέο υλικό. Στο παρελθόν είχαν αναπτυχθεί και άλλα υδρόφοβα (υδραπωθητικά) υλικά, που μιμούνταν κυρίως τα ολισθηρά φύλλα του λωτού, αλλά ποτέ έως τώρα δεν είχε καταστεί κάτι τέτοιο δυνατό σε αυτό το βαθμό με πιο πολύπλοκα υγρά, πέρα από το νερό.
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής την καθηγήτρια Τζοάνα Άϊζενμπεργκ, δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature».
Για τη δημιουργία του νέου υλικού χρησιμοποίησαν φύλλα από ένα σαρκοβόρο φυτό (το νηπενθές), το οποίο απωθεί σχεδόν κάθε υγρό που πέφτει πάνω του. Ουσιαστικά οι επιστήμονες αντέγραψαν την μοριακή δομή των συγκεκριμένων φύλλων που δεν έχουν τριβή.
Η νέα επιφάνεια παραμένει άκρως ολισθηρή τόσο σε συνθήκες παγετού, όσο και υγρασίας, καθώς επίσης και σε μεγάλη ατμοσφαιρική πίεση αντίστοιχη με αυτήν που ασκείται επτά χιλιόμετρα κάτω από τη θάλασσα. Όταν σχιστεί με μαχαίρι, το νέο υλικό (με την ονομασία Slips) αυτό-επιδιορθώνεται σχεδόν αμέσως και διατηρεί τις υγραπωθητικές ιδιότητές του.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά στη βιοϊατρική (π.χ. για καλύτερους καθετήρες), την μεταφορά καυσίμων (για καλύτερους σωλήνες και αγωγούς), την οπτική (για καθαρότερους φακούς) κ.α. Το νέο υλικό θεωρείται μάλιστα απλό και φθηνό στην παραγωγή του.
Το σαρκοβόρο φυτό νηπενθές δημιουργεί ένα πολύ λεπτό στρώμα νερού στην επιφάνεια των φύλλων του, έτσι ώστε να παγιδεύει έντομα. Οι επιστήμονες μιμήθηκαν αυτό το φυσικό «τέχνασμα», εμποτίζοντας με ένα λιπαντικό υγρό ένα πορώδες υλικό που διέθετε μικροδομές.
Ακολούθησαν πειράματα με μυρμήγκια, τα οποία, όπως αποδείχτηκε, ήταν αδύνατο να μην γλιστρήσουν από την τεχνητή επιφάνεια. Περαιτέρω μελέτες έδειξαν ότι όχι μόνο τα έντομα αδυνατούν να συγκρατηθούν πάνω στο νέο υλικό, αλλά επίσης μια μεγάλη ποικιλία υγρών και στερεών.
Πηγή
Το χωριό που «έφυγε» από το ευρώ
Το γραφικό χωριό Φιλετίνο στην Ιταλία, με 600 κατοίκους - 598 επίσημα -
προκαλεί μεγάλο εκνευρισμό στη Ρώμη, καθώς μετά που ανακηρύχθηκε
Πριγκιπάτο, εξέδωσε και δικό του νόμισμα αποκηρύσσοντας το ευρώ. Η ισοτιμία του φιορίτο προς το ευρώ είναι 1 προς 72 σεντς. Το μεσαιωνικό χωριό
βρίσκεται μεταξύ Ρώμης και Πεσκάρα σε υψόμετρο 1.063 μέτρων.
Το
γραφικό χωριό Φιλετίνο στην Ιταλία, με 600 κατοίκους - 598 επίσημα -
προκαλεί μεγάλο εκνευρισμό στη Ρώμη, καθώς μετά που ανακηρύχθηκε
Πριγκιπάτο, εξέδωσε και δικό του νόμισμα αποκηρύσσοντας το ευρώ. Η ισοτιμία του φιορίτο προς το ευρώ είναι 1 προς 72 σεντς. Το μεσαιωνικό χωριό
βρίσκεται μεταξύ Ρώμης και Πεσκάρα σε υψόμετρο 1.063 μέτρων.
Ήταν την επομένη του Δεκαπενταύγουστου που ο δήμαρχος του χωριού Λούκα Σελάρι ανακοίνωσε το σχέδιό του να ανακηρύξει εκ νέου το Φιλετίνο Πριγκιπάτο. Έως το 1600 ήταν ήδη πριγκιπάτο, καθώς η Ιταλία ήταν γεμάτη με βασίλεια και δυναστείες πριν από την Ένωση του 1861. Η απόφαση αυτή του δημάρχου αποδίδεται στις εξαγγελίες της ιταλικής κυβέρνησης για συγχωνεύσεις οικισμών που έχουν πληθυσμό μικρότερο των 1.000 κατοίκων.
Το Φιλετίνο έχει και δικό του νόμισμα, το φιορίτο – άνθος – εμπνευσμένο από το φλορίνι, το νόμισμα της Φλωρεντίας του 13ου αιώνα. Το νόμισμα με τη συλλεκτική αξία – προς το παρόν – έχει χαραγμένο επάνω το πρόσωπο του δημάρχου, ο οποίος ίναι ένας απλός άνθρωπος που προέρχεται από τον κόσμο των επιχειρήσεων. Ωστόσο, κάποιοι είπαν ότι πρόκειται για ανέξοδο τρόπο του Λούκα Σελάρι να προσελκύσει στο χωριό του περισσότερους τουρίστες και πράγματι το Φιλετίνο σχεδόν βούλιαξε τόσο από τουρίστες όσο και από δημοσιογράφους.
«Πρέπει να ξαναπιάσουμε την ιστορία» δήλωσε ο κ. Σελάρι στην «Καθημερινή της Κυριακής», ξεκαθαρίζοντας ότι η αφετηρία για τις κινήσεις του είναι καθαρά οικονομική και πολιτική.
«Η Ιταλία διοικείται κυρίως με νόμους που ισχύουν εδώ και έναν αιώνα. Είναι δυνατόν μια χώρα με τόσο απαρχαιωμένη νομοθεσία να πάει μπροστά; Εμείς λοιπόν δεν πετάμε ένα πυροτέχνημα αλλά κάνουμε μια πρόταση στο ιταλικό κράτος!» αναφέρει ο δήμαρχος κα προσθέτει: «Το ιταλικό κράτος για τα μικρά μέρη, τα χωριά με λίγους κατοίκους όπως το Φιλετίνο, δεν κάνει απολύτως τίποτα».
Ο κ. Σελάρι επιμένει ότι η δική του πρόταση, έστω και με τον «μανδύα» του πριγκιπάτου, είναι πρόταση που προσπαθεί να ενώσει την Ιταλία και όχι να τη διχάσει: «Δεν είπαμε ποτέ να φύγουμε από την Ιταλία, να αποκτήσουμε ανεξάρτητη οντότητα ή κάτι τέτοιο... Με το σημερινό μίζερο καθεστώς είμαστε μαι σειρά από φτωχά, ελλειμματικά χωριά και δήμους που διαγκωνιζόμαστε ποιος θα πάρει τα περισσότερα από τα λίγα ψίχουλα της Ρώμης».
Ο δήμαρχος πιστεύει ότι η Ιταλία χρειάζεται άμεσα «σοβαρές ιδιωτικοποιήσεις»: «Σήμερα στην Ιταλία υπάρχουν εκατοντάδες κρατικές επιχειρήσεις, το 80% των οποίων είναι εντελώς άχρηστες. Αυτές πρέπει να κλείσουν. Όχι αύριο, σήμερα. Και ξέρετε ποιοι δουλεύουν σ’ αυτές; Συγγενείς, φίλοι και ‘’εξυπηρετήσεις’’ των πολιτικών μας».
Ο κ. Σελάρι ανησυχεί για τη χώρα του, σύμφωνα με τις δηλώσεις του στην Καθημερινή της Κυριακής: «Χρειαζόμαστε τις μεταρρυθμίσεις το συντομότερο δυνατό. Αν δεν προχωρήσουμε ταχύτατα, η Ιταλία μπορεί να οδηγηθεί στη χρεοκοπία μέχρι το τέλος του χρόνου... Είμαστε σε πολύ πιο δύσκολη θέση από τη δική σας. Χρωστάμε πολλά, πάρα πολλά λεφτά». Όσο για το πολιτικό σύστημα: «...Δυστυχώς είναι σαν το ποδόσφαιρο, όταν μια ομάδα δεν πάει καλά, πρέπει να αλλάξεις τους παίκτες».
Ήταν την επομένη του Δεκαπενταύγουστου που ο δήμαρχος του χωριού Λούκα Σελάρι ανακοίνωσε το σχέδιό του να ανακηρύξει εκ νέου το Φιλετίνο Πριγκιπάτο. Έως το 1600 ήταν ήδη πριγκιπάτο, καθώς η Ιταλία ήταν γεμάτη με βασίλεια και δυναστείες πριν από την Ένωση του 1861. Η απόφαση αυτή του δημάρχου αποδίδεται στις εξαγγελίες της ιταλικής κυβέρνησης για συγχωνεύσεις οικισμών που έχουν πληθυσμό μικρότερο των 1.000 κατοίκων.
Το Φιλετίνο έχει και δικό του νόμισμα, το φιορίτο – άνθος – εμπνευσμένο από το φλορίνι, το νόμισμα της Φλωρεντίας του 13ου αιώνα. Το νόμισμα με τη συλλεκτική αξία – προς το παρόν – έχει χαραγμένο επάνω το πρόσωπο του δημάρχου, ο οποίος ίναι ένας απλός άνθρωπος που προέρχεται από τον κόσμο των επιχειρήσεων. Ωστόσο, κάποιοι είπαν ότι πρόκειται για ανέξοδο τρόπο του Λούκα Σελάρι να προσελκύσει στο χωριό του περισσότερους τουρίστες και πράγματι το Φιλετίνο σχεδόν βούλιαξε τόσο από τουρίστες όσο και από δημοσιογράφους.
«Πρέπει να ξαναπιάσουμε την ιστορία» δήλωσε ο κ. Σελάρι στην «Καθημερινή της Κυριακής», ξεκαθαρίζοντας ότι η αφετηρία για τις κινήσεις του είναι καθαρά οικονομική και πολιτική.
«Η Ιταλία διοικείται κυρίως με νόμους που ισχύουν εδώ και έναν αιώνα. Είναι δυνατόν μια χώρα με τόσο απαρχαιωμένη νομοθεσία να πάει μπροστά; Εμείς λοιπόν δεν πετάμε ένα πυροτέχνημα αλλά κάνουμε μια πρόταση στο ιταλικό κράτος!» αναφέρει ο δήμαρχος κα προσθέτει: «Το ιταλικό κράτος για τα μικρά μέρη, τα χωριά με λίγους κατοίκους όπως το Φιλετίνο, δεν κάνει απολύτως τίποτα».
Ο κ. Σελάρι επιμένει ότι η δική του πρόταση, έστω και με τον «μανδύα» του πριγκιπάτου, είναι πρόταση που προσπαθεί να ενώσει την Ιταλία και όχι να τη διχάσει: «Δεν είπαμε ποτέ να φύγουμε από την Ιταλία, να αποκτήσουμε ανεξάρτητη οντότητα ή κάτι τέτοιο... Με το σημερινό μίζερο καθεστώς είμαστε μαι σειρά από φτωχά, ελλειμματικά χωριά και δήμους που διαγκωνιζόμαστε ποιος θα πάρει τα περισσότερα από τα λίγα ψίχουλα της Ρώμης».
Ο δήμαρχος πιστεύει ότι η Ιταλία χρειάζεται άμεσα «σοβαρές ιδιωτικοποιήσεις»: «Σήμερα στην Ιταλία υπάρχουν εκατοντάδες κρατικές επιχειρήσεις, το 80% των οποίων είναι εντελώς άχρηστες. Αυτές πρέπει να κλείσουν. Όχι αύριο, σήμερα. Και ξέρετε ποιοι δουλεύουν σ’ αυτές; Συγγενείς, φίλοι και ‘’εξυπηρετήσεις’’ των πολιτικών μας».
Ο κ. Σελάρι ανησυχεί για τη χώρα του, σύμφωνα με τις δηλώσεις του στην Καθημερινή της Κυριακής: «Χρειαζόμαστε τις μεταρρυθμίσεις το συντομότερο δυνατό. Αν δεν προχωρήσουμε ταχύτατα, η Ιταλία μπορεί να οδηγηθεί στη χρεοκοπία μέχρι το τέλος του χρόνου... Είμαστε σε πολύ πιο δύσκολη θέση από τη δική σας. Χρωστάμε πολλά, πάρα πολλά λεφτά». Όσο για το πολιτικό σύστημα: «...Δυστυχώς είναι σαν το ποδόσφαιρο, όταν μια ομάδα δεν πάει καλά, πρέπει να αλλάξεις τους παίκτες».
Πηγή
Διακοπές : Φθινοπωρινό weekend στην Καβάλα
Χτισμένη πάνω στην Εγνατία οδό, είχε ανέκαθεν το προνόμιο να συνδέει την Ανατολή με τη Δύση και να συνδυάζει βουνό και θάλασσα· έτσι, είδε ν’ ανοίγουν οι εμπορικοί και πολιτιστικοί της ορίζοντες και παραμένει έως σήμερα μια όμορφη και ζωντανή πόλη
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΙΚΟΣ ΛΟΥΠΑΚΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΤΣΟΥΡΑΣ
Tην περιήγησή μας στην Καβάλα θα την ξεκινήσουμε κάπως ανορθόδοξα, από μια μικρή πλατεία. Την πλατεία Καπνεργάτη, που στη μία της πλευρά φιλοξενεί ένα εξαιρετικής αισθητικής νεοκλασικό κτίριο, την καπναποθήκη. Ξεκινάμε με καπνό σε καιρό καπνοαπαγόρευσης, όμως η ιστορία της πόλης είναι στενά δεμένη με την καλλιέργεια και την επεξεργασία των ανατολικών ποικιλιών καπνού, για τις οποίες δεν θα βρείτε εκθέματα σε κανένα άλλο μουσείο στον κόσμο. Πηγή πλούτου ο καπνός για κάποιους, απλού μεροκάματου για άλλους, τις συνδικαλιστικές κινητοποιήσεις των οποίων -εδώ έγιναν εν έτει 1896 οι πρώτες απεργίες στα Βαλκάνια- έμεινε να τις θυμίζει το σχετικό μνημείο στο κέντρο της μικρής πλατείας. Υπάρχει και μια δόση σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Είναι μια πλευρά της Καβάλας που, αν δεν έχεις εκ των προτέρων μελετήσει την ιστορία της, θα τραβήξει σίγουρα την προσοχή σου. Ούτως ή άλλως, αξίζει τον κόπο -και με το παραπάνω μάλιστα- να επισκεφτείς το Μουσείο Καπνού, που λειτουργεί στο ισόγειο του επιβλητικού κτιρίου που αναφέραμε.
Υπεύθυνη τώρα για τη σχέση της πόλης με τον καπνό είναι η... γεωγραφία. Προικισμένη να έχει το δικό της λιμάνι αλλά και να βρίσκεται στην περιοχή που κάποτε καλλιεργούσαν συστηματικά τον «μπασμά», την εξαιρετική αυτή ποικιλία καπνού, η Καβάλα δεν δυσκολεύτηκε να αναδειχθεί στα μέσα του 19ου αιώνα σε μεγάλο καπνεμπορικό κέντρο της Βαλκανικής. Και μπορεί το 1950 να ήρθε η «βιρτζίνια» και ο «μπασμάς» να μην παίζει πια το ρόλο που έπαιζε, αλλά οι βάσεις για να σταθεί η πόλη στα πόδια της είχαν ήδη τεθεί.
ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΒΟΥΝΟ
Το αν θα πρωτοδείς τις Καμάρες ή το Κάστρο και την Παλιά Πόλη μπαίνοντας στην Καβάλα εξαρτάται από το από πού έρχεσαι και ποιο δρόμο χρησιμοποιείς. Ομολογουμένως την πιο αντιπροσωπευτική εικόνα της Καβάλας τη σχηματίζεις αν κινηθείς στην παραλία, από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη. Δεν μπορείς να πεις ότι οι πολυώροφες πολυκατοικίες που ξεκινούν από τη θάλασσα και τραβούν για το βουνό είναι ό,τι πιο γραφικό υπάρχει. Είναι όμως τέτοια η θέση τους και η συνύπαρξή τους με τη βλάστηση του όρους Σύμβολο, που τελικά το αποτέλεσμα σου αρέσει. Κάποιοι παρομοίασαν την Καβάλα με το... Μόντε Κάρλο και, τηρουμένων των αναλογιών, δεν έχουν άδικο. Αξίζει πάντως τον κόπο να περπατήσεις (ή, έστω, να οδηγήσεις) κατά μήκος της ακτής της, να περάσεις από παραλίες όπου μπορείς να κολυμπήσεις το καλοκαίρι (Καλαμίτσα, Ραψάνη, Περιγιάλι) ατενίζοντας σε κάθε σου βήμα το Κάστρο, στο οποίο αναπόφευκτα θα καταλήξεις για να παρατηρήσεις την πόλη από ψηλά.
|
Στο κέντρο πληροφόρησης του δήμου στην πλατεία Ελευθερίας θα σας δώσουν οδηγίες για το τρενάκι που κάνει το γύρο της πόλης και θα σας πάει -δωρεάν- και στο Κάστρο. Η βόλτα με τα πόδια όμως έχει άλλο κόπο και γοητεία, άλλη αμεσότητα με την παλιά πόλη, που σου κάνει εντύπωση για το πόσο καλά συντηρημένη είναι. Τα καλντερίμια προσθέτουν έξτρα γραφικότητα στο σύνολο, αλλά δεν προσφέρονται για τακούνια... Ούτως ή άλλως, μια τέτοια βόλτα απαιτεί παπούτσι περιπάτου. Ξεκινώντας την περιήγηση από την οδό Θ. Πουλίδου, συναντά κανείς το 5ο Γυμνάσιο (σήμερα Οικονομικό Γυμνάσιο), γραφικά ταβερνάκια και καφέ, ενώ, συνεχίζοντας την περιήγηση στα ιστορικά δρομάκια της παλιάς πόλης, συναντάμε τον μεντρεσέ του Χαλίλ Μπέη, ο οποίος υπήρξε τέμενος και είναι χτισμένος σε ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής.
ΑΠΟ ΨΗΛΑ
Από τον κεντρικό στρογγυλό πύργο του Κάστρου, έχεις όλη την πόλη των 55.000 κατοίκων -το δεύτερο σε μέγεθος πολεοδομικό συγκρότημα της Βόρειας Ελλάδας- στη διάθεσή σου. Γύρω-γύρω κυριαρχούν οι σκεπές των παλιών σπιτιών που βρίσκονται στο χώρο που ορίζουν τα εξωτερικά τείχη, τα οποία περιβάλλουν το λόφο της Παναγίας και καταλήγουν στον όμορφο φάρο. Τα τείχη αυτά συναντούν κάποια στιγμή το Ιμαρέτ, το περίφημο δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής που χτίστηκε το 1817 από τον αντιβασιλιά της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή Πασά, για να χρησιμεύσει ως ιεροδιδασκαλείο και να καταλήξει στις μέρες μας να λειτουργεί ως ξενοδοχείο πολυτελείας, αφού προηγουμένως, από το 1902 ώς το 1923, χρησίμευσε ως φιλανθρωπικό ίδρυμα όπου βρήκαν καταφύγιο χιλιάδες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Ο Μεχμέτ Αλή φρόντισε επίσης να προικίσει την Καβάλα με ένα ακόμα αξιοθέατο, την κατοικία του, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το Ιμαρέτ.
Εκτός των τειχών τώρα, η πόλη μπορείς να πεις ότι χωρίζεται νοητά σε δύο μέρη: στο δυτικό της τμήμα, προς τη μεριά της Θεσσαλονίκης δηλαδή, όπου η σύγχρονη πολυώροφη δόμηση συνυπάρχει με όμορφες μεγάλες και μικρές πλατείες, ενώ ανατολικά κάνουν αισθητή την παρουσία τους τα παλαιότερα, παραδοσιακά κτίσματα. Κάπου ανάμεσά τους στέκουν οι περίφημες Καμάρες, σήμα κατατεθέν και στολίδι της πόλης, που συνδέουν τη βραχώδη χερσόνησο της Παναγίας με τους απέναντι λόφους. Πρόκειται για το υδραγωγείο που έχτισε (το 1530 μ.Χ.) ο σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής με τον βεζίρη του Ιμπραήμ πασά πάνω σε παλαιότερο βυζαντινό διατείχισμα, αμυντικό έργο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου (1306).
|
Δίπλα στο λιμάνι βρίσκεται το εμπορικό κέντρο, που φιλοξενεί και σημαντικό μέρος της νυχτερινής ζωής της πόλης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μια δοκιμή θα... σας πείσει! Μην ξεχνάτε ότι η Βόρεια Ελλάδα φημίζεται για τον τρόπο που διασκεδάζει αλλά και που επιλέγει φαγητό και ποτό. Και η Καβάλα δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά, ίσα-ίσα, επιβεβαιώνει τον κανόνα. Το μενού περιλαμβάνει από εστιατόρια με εξεζητημένη κουζίνα μέχρι κουτούκια με φαγητό στη λαδόκολλα, ενώ στη συνέχεια τη σκυτάλη παραλαμβάνουν πολλά συμπαθητικά μπαράκια. Η Καβάλα είναι μια ζωντανή πόλη και δεν το κρύβει...
Η ΜΑΚΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
Η ιστορία της πόλης ανάγεται στον 7ο π.Χ. αιώνα, με την ονομασία Νεάπολη. Υπήρξε επίνειο για τα μεταλλεία χρυσού του Παγγαίου, τη χρησιμοποίησαν οι Θάσιοι για τις συναλλαγές τους με την ενδοχώρα, πιθανολογείται ότι από εδώ απέπλευσε ο Μ. Αλέξανδρος για την ασιατική εκστρατεία και είναι επίσης η πόλη όπου ο Απόστολος Παύλος ίδρυσε την πρώτη χριστιανική εκκλησία στην Ευρώπη. Στα βυζαντινά χρόνια αλλάζει το όνομά της σε Χριστούπολη και αναδεικνύεται σε συγκοινωνιακό κόμβο λόγω της Εγνατίας οδού. Μετά την κατάκτηση και την καταστροφή της Χριστούπολης από τους Τούρκους, η πόλη έπαψε να υφίσταται και στη θέση της υπήρχε μόνον ένα φρούριο. Η σημερινή ακρόπολη προέκυψε από το επισκευασμένο κάστρο του 1425. Το όνομα Καβάλα εμφανίζεται προς τα τέλη του 15ου αιώνα. Ο εποικισμός και η ίδρυση της Καβάλας τοποθετείται το 1527 ή 1528 και οι πρώτοι της κάτοικοι πρέπει να ήταν Εβραίοι της Ισπανίας. Τον 16ο αιώνα θα πραγματοποιηθούν έργα υποδομής από τον Σουλεϊμάν Β' τον Μεγαλοπρεπή, που θα συμβάλουν στην αστική ανάπτυξη. Το σημαντικότερο από αυτά είναι το υδραγωγείο - οι γνωστές Καμάρες. Ο «χρυσός αιώνας» της πόλης αρχίζει μετά το 1800. Τότε, η καλλιέργεια του καπνού και η ανάπτυξη του λιμανιού της Καβάλας, που ήταν απαραίτητη για τη διακίνηση των καπνών, δημιουργούν σημαντική γεωργική, εμπορική και βιοτεχνική δραστηριότητα. Ακολουθεί η εμφάνιση τραπεζών, προξενείων ευρωπαϊκών χωρών κ.λπ. Στα τέλη του 19ου αιώνα η Καβάλα αριθμεί πλέον 20.000 κατοίκους, έχοντας ξεκινήσει -στα τέλη του 18ου αιώνα- από πληθυσμό 2.000 μουσουλμάνων και χριστιανών γεωργών. Η πόλη θα καταληφθεί από τους Βούλγαρους κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, για να απελευθερωθεί στις 29 Ιουνίου 1913 από τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. Ο 20ός αιώνας θα φέρει στην Καβάλα ένα δυναμικό νέο πληθυσμιακό στοιχείο: τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής και της ανταλλαγής των πληθυσμών.
ΠΩΣ ΠΑΜΕ
Οδικώς, με Ι.Χ. αυτοκίνητο μέσω Εγνατίας οδού (Καβάλα-Αθήνα 652 χλμ., Καβάλα-Θεσσαλονίκη 153 χλμ., Καβάλα-Αλεξανδρούπολη 149 χλμ.). Υπάρχει επίσης τακτική συγκοινωνία με λεωφορεία του ΚΤΕΛ από και προς Θεσσαλονίκη και Αθήνα, αλλά και με όλες τις κοντινές πόλεις (ΚΤΕΛ Καβάλας Τ/2510-222.294). Αεροπορικώς από Αθήνα με καθημερινές πτήσεις προς το αεροδρόμιο «Μ. Αλέξανδρος» της Χρυσούπολης (Τ/25910-53.270-3), που απέχει 30 χλμ. από την Καβάλα (Olympic Air, Τ/801 801.0101, Aegean Airlines, Τ/801 11 20.000 και Athens Airways, Τ/801 801.4000). Ακτοπλοϊκώς η Καβάλα συνδέεται με όλα τα νησιά του Β. Αιγαίου (Λήμνο, Μυτιλήνη, Χίο και Σάμο) με τακτικά δρομολόγια. Υπάρχει επίσης καθημερινή σύνδεση με τη Θάσο από τα λιμάνια της Κεραμωτής και της Καβάλας (Λιμεναρχείο Καβάλας, Τ/2510-223.716, Ναυτιλιακή Εταιρεία Θάσου, Τ/2510-834.464, 25930-22.379, Κοινοπραξία πλοίων Καβάλας-Θάσου, Τ/25930-24.001-2).
ΔΙΑΜΟΝΗ
|
Lucy (5*, Ακτή Καλαμίτσας, Τ/2510-600.060, www.lucyhotel.gr, από 94 ευρώ το δίκλινο με πρωινό).
Εγνατία (4*, VII Μεραρχίας 139, Τ/2510-244.891-5, www.egnatiahotel.gr, στα 99 ευρώ το δίκλινο με πρωινό).
Esperia (3*, Ερυθρού Σταυρού 44, Τ/2510-229.621-4, www.esperiakavala.gr, στα 72 ευρώ το δίκλινο με πρωινό).
Ωκεανίς (3*, Ερυθρού Σταυρού 32, www.oceaniskavala.gr, Τ/2510-221.981-5, στα 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό).
Ακρόπολις (2*, Ελ. Βενιζέλου 29, Τ/2510-223.543, από 50 ευρώ το δίκλινο).
Europa (2*, Ειρήνης Αθηναίας 20, Τ/2510-241.227, στα 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό).
Νεφέλη (2*, Ερυθρού Σταυρού 50, Τ/2510-227.441-4, στα 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό).
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com
ΦΑΓΗΤΟ
Στις ταβέρνες Λαδοφάναρο (Φαναρίου 4, Καλαμίτσα, Τ/2510-246.363), Μιχαλάκης (πλ. Καπνεργάτη, Τ/2510-221.185), Μπαλαούρο (Θάσου 6, Σφαγεία, Τ/2510-225.222), Σάββας (Θάσου 6, Σφαγεία, Τ/2510-225.505), Φλοίσβος (Χρυσ. Σμύρνης 3, Ραψάνη, Τ/2510-241.010) και στο κουτούκι -όλα στη λαδόκολλα- Σούσουρο (Αγ. Νικόλαος, Τ/2510-226.111). Στις ψαροταβέρνες Ζαφείρα (Τελωνείο, Τ/2510-227.978), Θάλασσα (Τελωνείο, Τ/2510-229.898), Oστρια (ακτή Καλαμίτσας, Τ/2510-250.660) και Η Ωραία Μυτιλήνη (Τελωνείο, Τ/2510-224.749). Επίσης για καλή πίτσα στο La Rocca (Δοϊράνης 48, Τ/2510-830.850) και για γκουρμέ αναζητήσεις στο Ακρόπολις (στον Προφ. Ηλία, Τ/2510-231.830).
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ
(Τ/2510-222.335). Στο κέντρο της πόλης, στο πάρκο του Φαλήρου. Στο
μουσείο μπορείτε να δείτε συλλογές προϊστορικών ευρημάτων, ευρημάτων
ανασκαφών που έγιναν στη Νεάπολη κ.ά ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ
(Κ. Παλαιολόγου 4, Τ/2510-223.344). Θεματικό μουσείο με αντικείμενα και
αρχειακό υλικό για την καλλιέργεια και την παραγωγή του καπνού, τα
βιομηχανικά καπνικά προϊόντα κ.ά. Ιδιαιτερότητα αποτελεί το γεγονός ότι
πρόκειται για τεχνολογικό μουσείο που αναδεικνύει την κοινωνική ιστορία
της Καβάλας και ευρύτερα της Αν. Μακεδονίας και Θράκης. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ
(Τ/2510- 516.090). Σε απόσταση 17 χλμ. από την Καβάλα, βρίσκεται η
αρχαία πόλη των Φιλίππων. Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1861 και
ολοκληρώθηκαν το 1956 από Ελληνες αρχαιολόγους. Σημαντικά ευρήματα είναι
η Εγνατία οδός, τα ερείπια της Ρωμαϊκής Αγοράς, η «φυλακή» του
Απoστόλου Παύλου, καθώς και το αρχαίο θέατρο το οποίο διαθέτει κυκλική
ορχήστρα και παρόδους ισοδομικά χτισμένες. ΙΣΤΟΡΙΚΟ και ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ των ΕΛΛΗΝΩΝ της ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ
(Τ/2510-316.192). Βρίσκεται στη Νέα Καρβάλη (7 χλμ. ανατολικά της
Καβάλας). Εδώ εκτίθενται φορεσιές, χαλιά της Καππαδοκικής Σχολής,
αγιογραφίες, κοσμήματα, κεντήματα κ.ά. Βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή
Ενωση ως το καλύτερο μουσείο της Ευρώπης για το έτος 1997.Πηγή
Διακοπές : Φθινόπωρο στη Θεσσαλία!
Ομπρέλες κλειστές. Ξαπλώστρες άδειες. Αφήνουμε πίσω τα παράλια της Θεσσαλίας και επιχειρούμε ένα μίνι οδοιπορικό στα γραφικά χωριά Αγιά, Μεταξοχώρι, Μελιβοία και Σκλήθρο του νομού Λάρισας και στο Κεραμίδι του νομού Μαγνησίας. Η διαδρομή που ακολουθούμε περνάει από τον Κίσσαβο, το Μαυροβούνι και το Βόρειο Πήλιο και στο μεγαλύτερο μέρος της προσφέρει απλόχερα... θέα στη θάλασσα του Αιγαίου
ΚΕΙΜΕΝO: ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΓΑΛΑΤΣΙΔΑΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Α
ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
Χτισμένη στη μέση σχεδόν του θεσσαλικού κάμπου, η πόλη της Λάρισας δεν προϊδεάζει τον επισκέπτη για την πλούσια μορφολογία που την περιβάλλει. Σηκώνοντας όμως το βλέμμα βορειοανατολικά, αμέσως τραβάει την προσοχή ένα βουνό με απόλυτα κωνική κορυφή· σαν παιδική ζωγραφιά! Είναι ο Κίσσαβος (παλαιοσλαβική λέξη, που σημαίνει «ο τόπος της βροχής») ή Οσσα. Ο ορεινός όγκος που δεσπόζει νότια του Ολύμπου -και χωρίζεται από αυτόν με το βαθύ ρήγμα της κοιλάδας των Τεμπών- και βόρεια του Πηλίου, με το οποίο τον χωρίζει το όρος Μαυροβούνι. Τούτη η διαδρομή ξεκινά από τη Λάρισα με κατεύθυνση προς Βόλο μέσω της παλαιάς οδού. Η Αγιά, σε απόσταση περίπου 20 λεπτών από την πόλη, είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, εποπτεύοντας ολόκληρο το εύφορο λεκανοπέδιο που απλώνεται μπροστά της. Η κεντρική πλατεία σφύζει από ζωή.
Η κωμόπολη άλλωστε αριθμεί περί τις τρεις χιλιάδες κατοίκους. Εδώ κοντά δεσπόζει και η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, του γιατρού των ψυχών, όπως λένε στο χωριό. Σύμφωνα με τις διηγήσεις, οι άρρωστοι (σ.σ. ψυχικά ασθενείς) δένονταν με αλυσίδες έξω από την εκκλησία και τα βράδια δέχονταν την επίσκεψη του «ιατρού», ο οποίος, φορώντας κουκούλα και κραδαίνοντας ένα βούρδουλα πάνω στα σώματά τους, προσέφερε απλόχερα την «ίαση» των ασθενειών τους.
«Αντε μετά να μη γίνεις καλά», γελάει σήμερα ο Αγιώτης Γιάννης, πίνοντας καφέ στο καλόγουστο καφέ «Ερώτ' εράν». Βρισκόμαστε στον πεζόδρομο που εφάπτεται της κεντρικής πλατείας και ανηφορίζει. Τον αποχαιρετάμε και ανηφορίζουμε. Κατευθυνόμαστε στην Ανω Πόλη. Εδώ δεσπόζουν ακόμη και σήμερα διώροφα αρχοντικά με προσεγμένες αυλές, χτισμένα από τους ξακουστούς Ηπειρώτες μάστορες· σημάδια της ακμής που γνωρίζει το χωριό το 18ο αιώνα με το εμπόριο του μεταξιού και του βαμβακιού, για να ανακοπεί στη συνέχεια εξαιτίας των Ναπολεόντειων Πολέμων και της γρήγορης εκβιομηχάνισης της αγγλικής οικονομίας. Οι Αγιώτες όμως δεν το βάζουν κάτω. Στις αρχές του 19ου αιώνα στρέφονται στη σηροτροφία, τη βυρσοδεψία και τη σαπωνοποιία. Σήμερα, πάλι, η τοπική οικονομία στηρίζεται στην καλλιέργεια μήλων και σε μικρότερο βαθμό κερασιών.
Πριν πάρουμε το δρόμο για Μεταξοχώρι, κάνουμε μια στάση στο γυμνάσιο Αγιάς, όπου στεγάζεται το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου-Μαυροβουνίου. Εδώ, οι φιλόξενοι υπεύθυνοι του Κέντρου μάς προμηθεύουν με ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για όλους όσοι επιθυμούν μια ολοκληρωμένη περιήγηση στις ομορφιές της περιοχής· έναν οδηγό με πάνω από δέκα ορειβατικά μονοπάτια, όλα τους εύκολα προσβάσιμα, καλοδιατηρημένα και με φαρδύ καλντερίμι. Πρόκειται άλλωστε για τους παλιούς δρόμους, μέσω των οποίων διεξάγονταν στο παρελθόν η επικοινωνία και το εμπόριο μεταξύ χωριών και πόλεων. Η απόσταση μεταξύ Αγιάς και Μεταξοχωρίου είναι θεωρητικά 1,5 χιλιόμετρο.
|
Περνώντας από το μισογκρεμισμένο αρχοντικό του Ελβετού Ευγένιου Φαβρ, όπου μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα κατοικούσε με τη Γαλλίδα σύζυγό του και χορεύτρια Στεφανία («Μαντάμω» για τους ντόπιους), το βλέμμα παραμένει και το μυαλό ταξιδεύει σε εκείνη την εποχή που το αρχοντικό απέπνεε στο χωριό έναν ευρωπαϊκό αέρα, γεμάτο με πανάκριβα έπιπλα και περίτεχνες τοιχογραφίες. Συνεχίζοντας το στενό δρόμο, έπειτα από μια αριστερή στροφή αποκαλύπτεται και η πλατεία. Είναι χτισμένη ανάμεσα σε πεύκα και αιωνόβια πλατάνια, που φύονται στις όχθες του παρακείμενου χειμάρρου. Ο τελευταίος χωρίζει το χωριό στα δύο και δικαιολογεί την παλιά σλαβική ονομασία του, Ρέτσιανη, δηλαδή «χωριό πλάι στο ποτάμι».
Τα παλιότερα χρόνια -κατά τους χειμερινούς μήνες- σημειώνονταν και πλημμύρες· σήμερα όμως το νερό είναι αισθητά λιγότερο. Οι τακτικοί θαμώνες του καφενείου της πλατείας, μαθημένοι μάλλον από τους ολοένα και αυξανόμενους περαστικούς ταξιδιώτες, δημιουργούν από την πρώτη στιγμή μιαν αίσθηση οικειότητας. Ακολουθεί η χαλάρωση -ειδικά μετά από ένα τσίπουρο ή μια μπίρα. Αλλά και το ρίσκο - κυρίως κατά τους φθινοπωρινούς μήνες, οπότε και προσγειώνονται εδώ κι εκεί κουκουνάρια από τα πεύκα! Προσοχή! Ο Δημήτρης Γεωργοβίτσας είναι κληρονόμος ενός διώροφου διατηρητέου αρχοντικού, στο ισόγειο και το υπόγειο του οποίου στεγαζόταν και λειτουργούσε από το 1850 έως το 1983 η οικογενειακή επιχείρηση κηροπλαστικής. Σήμερα, το κτίριο έχει αναπαλαιωθεί και το παλαιό κηροπλαστείο είναι ανοιχτό στο κοινό, ενώ το περασμένο Πάσχα λειτούργησε για λίγο, φτιάχνοντας και προσφέροντας λαμπάδες στη γειτονιά.
Επιστροφή στο καφενείο. Κάπου ανάμεσα στα τσίπουρα και στη συζήτηση, τραβάει την προσοχή μια αφίσα για έκθεση πολιτικής γελοιογραφίας του Μποστ. Το χωριό χρωστάει πολλά στον «δικό του Μποστ», όπως είναι και ο τίτλος της έκθεσης που έγινε στο πλαίσιο της γιορτής κερασιού, που διοργανώνεται από το 1980 και κάθε Ιούνιο στο Μεταξοχώρι. Τόπος διεξαγωγής της, το παλιό παρθεναγωγείο, όπου και στεγάζεται το πολιτιστικό κέντρο με μουσείο λαϊκής τέχνης, βιβλιοθήκη, εκθεσιακό χώρο και αίθουσα διαλέξεων, σπεύδει να μας ενημερώσει ο Γιάννης, πρόεδρος ο ίδιος του πολιτιστικού κέντρου. Η συζήτηση φουντώνει. «Εδώ κρύψαμε πολλούς Εβραίους της Λάρισας από τους Γερμανούς και είχαμε και πολλούς αντάρτες», ακούγεται από το διπλανό τραπέζι ενώ έχουμε ήδη πληροφορηθεί για το τοπικό παράρτημα Αγιάς των Γενικών Αρχείων του Κράτους, που βρίσκεται στο Μεταξοχώρι.
|
Πρόκειται για τη Μελιβοία, ή Αθανάτη όπως είναι το παλιό όνομα που της έδωσαν οι λιγοστοί κάτοικοι που επέζησαν από μια θανατηφόρα επιδημία (αφενός για να ξορκίσουν το κακό και αφετέρου επειδή πίστευαν πως πλέον είναι αθάνατοι). Ενα χωριό 2.500 κατοίκων το χειμώνα, που το καλοκαίρι ξεπερνούν τις 7.000, με τις παραλίες Αγιόκαμπου, Βελίκας και Σωτηρίτσας να απέχουν μόλις μερικά λεπτά. Τα καφενεία της κεντρικής πλατείας προσφέρουν μοναδική θέα στο Αιγαίο Πέλαγος. Μπροστά ακριβώς ο όρμος της Μελιβοίας, εκεί όπου ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ξεβράστηκαν αρκετά πλοία του Ξέρξη μετά το ναυάγιο που υπέστη. Απέναντι, αν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, διακρίνεται η Χαλκιδική, ενώ νοτιοανατολικά, πίσω από το Μαυροβούνι, το περίγραμμα του Πηλίου εισβάλλει στη θάλασσα για να δημιουργήσει τον Παγασητικό. Από εδώ ξεκινάει και ένα από τα ομορφότερα μονοπάτια του Κισσάβου, το οποίο καταλήγει στο επίνειο της Μελιβοίας, τη Βελίκα. Διαδρομή 8 χιλιομέτρων μέσα σε ένα δάσος κατάφυτο από πλατάνια, καστανιές και φτέρες, με το ρέμα της Βελίκας να κατηφορίζει μαζί μας προς τη θάλασσα.
Μικροί καταρράκτες, βρύσες, γραφικά ξύλινα γεφυράκια και λιμνούλες ολοκληρώνουν το όμορφο τοπίο ενός απόλυτα βατού μονοπατιού. Αλλος ένας αποχαιρετισμός προς τη Μελιβοία τούτη τη φορά, για να ακολουθήσει η κάθοδος στα ερημικά πια παράλια του νομού Λάρισας και η άνοδος ξανά προς τις υπώρειες του Μαυροβουνίου. Η τοποθεσία του τελευταίου, ανάμεσα στον Κίσσαβο και το Πήλιο, το καθιστά αυτομάτως λιγότερο γνωστό, ωστόσο όχι λιγότερο σημαντικό από άποψη φυσικής ομορφιάς και πλούτου, καθώς και αυτό όπως και ο Κίσσαβος προστατεύονται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Natura 2000. Μετά τον Αγιόκαμπο, λοιπόν, ανηφορίζουμε στο Μαυροβούνι, περνώντας από το Πολυδένδρι με το πλούσιο δάσος του (πάλαι ποτέ βασιλικό κτήμα) και το λιθόκτιστο γεφύρι του Ρακοπόταμου, κάτω από το οποίο περνάει το ομώνυμο ποτάμι που εκβάλλει στο Αιγαίο και κατευθυνόμαστε προς το Σκλήθρο, στα 435 μέτρα ύψος. Οσο ανεβαίνουμε, η βλάστηση μεταβάλλεται σταδιακά.
Από τις κουτσουπιές, τις κουμαριές και τα σπάρτα, περνάμε στα πλατάνια, τα οποία ντυμένα με κισσούς δημιουργούν φυσικά πανύψηλα «τείχη», τις οξιές, τις καστανιές και τις βελανιδιές. Το χωριό εξαιτίας των πειρατικών επιθέσεων του παρελθόντος είναι χτισμένο σε σημείο που να μην είναι ορατό, παρά μόνον όταν φτάσεις εκεί. Οπως και πολλά ακόμη χωριά, έτσι και το Σκλήθρο δεν κατάφερε να αποφύγει τις συνέπειες της αστυφιλίας και της ερήμωσης της υπαίθρου. Οι κάτοικοι, το χειμώνα, μετά βίας φτάνουν τους 100, και απασχολούνται κυρίως με την ξυλεία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το καλοκαίρι, ο πληθυσμός δεκαπλασιάζεται, αφού, αν και ορεινό, το Σκλήθρο διαθέτει σε κοντινή απόσταση την πανέμορφη παραλία του Μύλου της Γλυμένης, όπου βρίσκονται και τα ερείπια του παλιού ενετικού μεταλλείου.
Παρά τα παράπονα των ντόπιων για την εγκατάλειψή τους από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν μένουν με σταυρωμένα χέρια· ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος Σκληθριωτών διοργανώνει κάθε χρόνο πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων με πιο γνωστή την πρόσφατα θεσπισμένη γιορτή μανιταριών, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λειτουργούν στο χωριό λαογραφικό μουσείο και βιβλιοθήκη. Τα λιθόστρωτα μονοπάτια και οι γεμάτες λουλούδια αυλές, σε συνδυασμό με την απέραντη θέα στη θάλασσα, κάνουν τη βόλτα εδώ διαδικασία απολαυστική. Τον τελευταίο ελληνικό καφέ πριν από την επιστροφή στην πόλη τον πίνουμε στο παραδοσιακό καφενείο της πλατείας, σε κρασοπότηρο, ακούγοντας αναλύσεις περί της πρέφας και άλλων καφενειακών παιγνίων, ρεμβάζοντας, με το φεγγάρι να ξεπροβάλλει από τον πολύ κοντινό πλέον ορεινό όγκο του Πηλίου.
Αχιλλέας Γαλατσίδας
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Από Αθήνα, στην εθνική οδό στο ύψος της Λάρισας στρίβετε στην έξοδο 2 προς Βόλο και μετά προς Αγιά.
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Μεταξοχώρι
Αρχοντικό Σουλιώτη
(Τ/24940-22.040, http://guesthouse-soulioti-larisa.focusgreece.gr/) € €
Σκήτη
(Ανήκει στον δήμο Μελιβοίας, τη συναντούμε φεύγοντας από Αγιά προς τον παραλιακό Αγιόκαμπο και διαθέτει ενδιαφέρουσες προτάσεις διαμονής)
Ξενώνας Αμανίτης του Καίσαρος
(Τ/24940-52.270, www.amanita-caesarea.gr) € €
Ξενώνας Ηώς
(Τ/24940-51.500, www.xenonas-ios.com)
€ - έως 60 €
€ € - έως 110 €
€ € € - έως 200 €
€ € € € - από 200 € και άνω
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com
ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
• Στο Κεραμίδι στο Μεταξοχώρι για παραδοσιακή κουζίνα.
• Στην Ελιά, στην Ανω Σωτηρίτσα, σε ένα όμορφο πετρόκτιστο του 1930 με μια αιωνόβια ελιά στην αυλή και καταπληκτική θέα στο Αιγαίο. Παραδοσιακή κουζίνα.
• Στα Πλατάνια στη Βελίκα για φρέσκο ψάρι και μεγάλη ποικιλία κρασιών.
• Στον Μπαρμπα-Γιάννη στο Πολυδένδρι για κρεατικά και, αν είστε τυχεροί, κυνήγι. Κάθε Σαββατοκύριακο ζωντανή μουσική.
ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ
Παραδοσιακά προϊόντα από το εργαστήριο γεύσεων «Γιαμ» της Αύρας Πανουσοπούλου, κόρης του γνωστού σκηνοθέτη. Καρβουνιάρη 6, Αγιά.
|
Χτισμένο στις πλαγιές του Μαυροβουνίου σε υψόμετρο 350, στο βορειοανατολικό άκρο του νομού Μαγνησίας, το Κεραμίδι αποτελεί ένα τυπικό πηλιορείτικο χωριό. Αν και δεν υπολείπεται σε γραφικότητα των άλλων χωριών του Πηλίου, αυτό που το κάνει να μην είναι τόσο γνωστό είναι ότι δεν συνδέεται οδικώς με αυτά. Λίγα χιλιόμετρα αφότου πάρουμε τη στροφή για Βόλο στη διασταύρωση του Βελεστίνου, θα στρίψουμε για το άλλοτε παραλίμνιο και νυν καμπίσιο χωριό Κανάλια. Εδώ, μπορούμε να επισκεφτούμε το νεοσύστατο μουσείο της λίμνης Βοιβηίδας ή Κάρλας, όπου μέσα από φωτογραφίες και αντικείμενα αλιείας γίνεται προσπάθεια αναπαράστασης του ιδιαίτερου πολιτισμού της περιοχής.
Η Κάρλα, μέχρι την αποξήρανσή της τη δεκαετία του '50, ήταν μια από τις μεγαλύτερες λίμνες της Ελλάδας με μοναδικό λιμναίο πολιτισμό. Η πίεση όμως για περισσότερες γεωργικές εκτάσεις οδήγησε στην αποξήρανσή της και έτσι μια σειρά από χωριά του κάμπου μετατράπηκαν αυτομάτως από αλιευτικά σε γεωργικά και κτηνοτροφικά. Σήμερα γίνεται μια προσπάθεια περιορισμένης ανασύστασής της, ένα έργο που πρόκειται να αναβαθμίσει το οικοσύστημα της περιοχής. Εντύπωση πάντως μας έκανε που, οδηγώντας βράδυ στα λίγα χιλιόμετρα στα οποία εκτείνεται το ανάχωμα της λίμνης, συναντήσαμε πολλές αλεπούδες. Από τα Κανάλια παίρνουμε το δρόμο που ανεβαίνει στο βουνό και σε διάφορα σημεία θα μας δώσει εντυπωσιακά πανοράματα προς τον κάμπο και τη μελλοντική λίμνη. Σύντομα το δάσος πυκνώνει και η διαδρομή μέσα από ένα σύμμεικτο δάσος καστανιάς, καρυδιάς, βελανιδιάς και πλατάνων γίνεται μαγευτική.
Σε λίγα χιλιόμετρα από μια διασταύρωση, στα δεξιά μας θα οδηγηθούμε στο Βένετο, ένα μικρό χωριό με λιγοστούς κατοίκους, σκαρφαλωμένο πάνω στο κατάφυτο βουνό. Στο χωριό, που δεν έχει σφιχτή οικιστική δόμηση, αξίζει να επισκεφτούμε την εκκλησία της Υπαπαντής. Οι παραλίες του, δυσπρόσιτες και απότομες, δεν ενδείκνυνται για μπάνιο. Αν όμως διαθέτετε βάρκα (του χρόνου πια!), αξίζει να επισκεφτείτε τις θαλασσοσπηλιές που ονομάζονται «Ιπνοι» και στην περίοδο της Κατοχής αποτέλεσαν μυστική βάση του ναυτικού του ΕΛΑΣ. Από το Βένετο ένα ανηφορικό μονοπάτι μετά από περπάτημα 2 ωρών θα μας οδηγήσει στη Μονή Φλαμουρίου. Η μονή, απομονωμένη μέσα στο δάσος, χτισμένη σε υψόμετρο 600, ιδρύθηκε από τον Οσιο Συμεών τον Μονοχίτωνα και Ανυπόδητο κατά τον 16ο αιώνα και αποτελεί άβατο για τις γυναίκες.
Σύμφωνα με τους ντόπιους, σε αυτή την περιοχή βρίσκεται και το πιο παρθένο δάσος του Πηλίου. Πίσω, μετά τη διασταύρωση, συνεχίζοντας τη διαδρομή μας μέσα από το βουνό, θα οδηγηθούμε στο Κεραμίδι. Χτισμένο πάνω στο βουνό σε απόσταση 5 χλμ. από τη θάλασσα, έχει ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό του την πέτρα που τη συναντάμε σε δρόμους και σκεπές. Κέντρο της ζωής του χωριού είναι η πλατεία, με τα μεγάλα πλατάνια της που ρίχνουν τον ίσκιο τους στα γραφικά ταβερνάκια. Δίπλα από την πλατεία ένα τρισχαριτωμένο γεφυράκι θα μας οδηγήσει στην παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (1787) με το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο της. Στη γιορτή του αγίου γίνεται μεγάλο κουρμπάνι με χιλιάδες επισκέπτες.
Κατηφορίζοντας προς τη θάλασσα, θα συναντήσουμε δύο παραλίες, τον Αϊ Γιάννη -μια απόμερη παραλία με χοντρό βότσαλο- και τη μεγαλύτερη, το Καμάρι. Από το Καμάρι ένας μικρός (12 χλμ.) αλλά κακοτράχαλος δρόμος θα μας οδηγήσει στο Σκλήθρο και στα υπόλοιπα χωριά του Μαυροβουνίου και του Κισσάβου.
Αλέξανδρος Αβραμίδης
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Από την Αθήνα στρίβουμε για Βόλο στην έξοδο του Βελεστίνου. Μετά από λίγα χιλιόμετρα στρίβουμε και πάλι για Κανάλια και μετά για Κεραμίδι.
Από το Βόλο για Γλαφυρές, Κερασιά, Κανάλια και Κεραμίδι (περίπου 40 χλμ.)
Από τη Λάρισα βγαίνουμε στα παράλια και κινούμαστε μέσω του Σκλήθρου (12 χλμ. σκληρού χωματόδρομου) για Κεραμίδι.
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Δωμάτια μπορείτε να βρείτε μόνο στο επίνειο του Κεραμιδιού, το Καμάρι (πριν τα επισκεφθείτε, τηλεφωνείστε για να δείτε αν λειτουργούν):
Τσόνος
(Τ/24280-73.765, 6932-018.782): Μικρά διαμερίσματα με θέα το Αιγαίο.
Νησάκι
(Τ/24280-73.724): δίκλινα δωμάτια δίπλα από τη θάλασσα.€ €
Λιάκος
(Τ/24280-73.882 6972-595.857).€ €
€ - έως 60 €
€ € - έως 110 €
€ € € - έως 200 €
€ € € € - από 200 € και άνω
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com
ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Στο Κεραμίδι για σούβλες στην πλατεία του χωριού.
Στο Καμάρι για φρέσκο ψαράκι στις δύο ταβέρνες δίπλα στη θάλασσα.
Πηγή
Διακοπές : Στις Πρέσπες το Φθινόπωρο
Ταξιδεύουμε
στις Πρέσπες· εκεί όπου η μαγεία της φύσης συναντά τη ζεστή φιλοξενία
των ανθρώπων και -το σημαντικότερο- τις προσιτές τιμές των περιποιημένων
καταλυμάτων της περιοχής
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΒΑΣΣΑΛΟΥ,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΙΚΟΣ ΠΗΛΟΣ
Ξεκινώντας από την Αθήνα και, γενικώς, από το Νότο, ο ακριτικός νομός Φλωρίνης, πόσω μάλλον οι Πρέσπες στα βορειοδυτικά σύνορα της χώρας, χρειάζονται περισσότερο από ένα Σαββατοκύριακο για να τις επιλέξουμε ως προορισμό. Και το επικείμενο τετραήμερο της 28ης Οκτωβρίου (για όλους όσοι θα πάρουν άδεια την Παρασκευή, 29/10) είναι ιδανικό για να επιχειρήσει κανείς αυτήν τη μακρινή διαδρομή. Το φθινόπωρο, άλλωστε, ταιριάζει πολύ στο τοπίο των δύο λιμνών, χαρίζοντας στους επισκέπτες τους πολλή ησυχία, ωραία χρώματα και ένα καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα. Συγχρόνως έχει κρύο, αλλά όχι τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα και... σε αρκετούς παραδοσιακούς ξενώνες όπου καλέσαμε για πληροφορίες, η τιμή που μας έδωσαν είναι στα 50-60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό. Καθόλου άσχημα, δηλαδή, για την εποχή και την περιοχή, όπου τα καλοριφέρ και τα τζάκια καίνε ήδη όλη την ημέρα.
Η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα (οι Βρυγηίδες, όπως τις αποκαλούσαν στην αρχαιότητα) βρίσκονται στο λεγόμενο Τριεθνές, καθώς τα νερά και το τοπίο τους μοιράζονται μεταξύ Ελλάδας, Αλβανίας και FYROM. Ανάμεσα στις δύο πρώτες η Μικρή (που διόλου μικρή δεν τη λες) και ανάμεσα και στις τρεις, με το μεγαλύτερο μέρος της να ανήκει στο FYROM, η Μεγάλη. Η Μεγάλη Πρέσπα -δίχως διάθεση υπερβολής- μοιάζει με θάλασσα. Η συνολική της επιφάνεια είναι 270 τ.χλμ. και η βαρκάδα στα νερά της γίνεται μονάχα αν το επιτρέπει ο καιρός. Οταν δεν έχει τρικυμία, δηλαδή. Οι βαρκάδες ξεκινούν από το μοναδικό παραλίμνιο χωριό της ελληνικής πλευράς, τους Ψαράδες, κινούνται στα ελληνικά ύδατα, και άρα δεν διαρκούν πολύ, ενώ παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, περνώντας από πολύ παλιά προσκυνήματα και ασκηταριά. Στους Ψαράδες, βέβαια, δεν πάμε μόνο για βαρκάδα. Τους επισκεπτόμαστε επίσης για να τους περπατήσουμε και να τους γνωρίσουμε, μια και αποτελούν τον έναν εκ των δύο χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών της περιοχής. Πλινθόκτιστα και περιποιημένα τα σπίτια τους με αποξηραμένες κατακόκκινες πιπεριές Φλωρίνης στις εισόδους, μια μόνο απ' τις εικόνες του χωριού.
|
Εδώ, λειτουργεί και η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, απ' όπου ενημερώνεται κανείς για τη φύση και τις δραστηριότητες της περιοχής καθώς και για τις οργανωμένες οικοξεναγήσεις (Κέντρο Πληροφόρησης, Τ/23850-51.452, www.spp.gr). Στις Πρέσπες έχουν καταγραφεί πάνω από 1.500 είδη φυτών με δύο ενδημικά, 12 τύποι δασών, 17 είδη ιχθύων, εκ των οποίων τα 8 είναι ενδημικά, 22 είδη ερπετών και 260 είδη πτηνών. Η δε Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών μαθαίνουμε ότι από την αρχή της ίδρυσής της έχει εφαρμόσει μια σειρά δράσεων για την προστασία και τη διαχείριση συγκεκριμένων απειλούμενων ειδών πανίδας, αλλά και την αποκατάσταση των οικοτόπων τους, η υποβάθμιση των οποίων αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή γι' αυτά. Αξίζει μάλιστα να σημειώσουμε ότι, ανάμεσα στις δράσεις της, ξεχωρίζουν η έρευνα και τα μέτρα διαχείρισης για την προστασία του αργυροπελεκάνου, τα οποία και οδήγησαν στη σταδιακή αύξηση του πληθυσμού. Σήμερα, η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων στον κόσμο, που ξεπερνά τα 1.200 ζευγάρια!
Επόμενες στάσεις ο Λαιμός, παλιό εμπορικό κέντρο και σημερινή έδρα του Δήμου Πρεσπών, με τα σχολεία του και τους 250 μόνιμους κατοίκους του, και ο Αγιος Αχίλλειος, το μικροσκοπικό νησάκι της Μικρής Πρέσπας, που τα τελευταία χρόνια ενώνεται με γέφυρα μήκους 630 μ. με τη στεριά και φιλοξενεί γύρω στους 20 κατοίκους. Μοναδική η απογευματινή βόλτα στο νησάκι, όπου, σε όποιο σημείο και να βρίσκεσαι, δεν χάνεις τη λίμνη ποτέ από τα μάτια σου. Το μονοπάτι περνάει από μισογκρεμισμένους και μη ναούς και εκκλησίες -ξεχωρίζουν φυσικά τα απομεινάρια της βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου-, εδώ κι εκεί βόσκουν νωχελικά βραχυκέρατες αγελάδες-νάνοι και η ώρα περνάει. Ο ουρανός κοκκινίζει και ο ήλιος χάνεται πίσω από τα βουνά της Αλβανίας.
ΠΩΣ ΠΑΜΕ
Με το αυτοκίνητό μας μέσω Φλώρινας (585 χλμ.) ή Καστοριάς (575 χλμ.). Η Εγνατία, την οποία βρίσκουμε πριν φτάσουμε στη Θεσσαλονίκη, έχει φέρει και τις δύο πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας πολύ κοντά, ενώ όποια διαδρομή και αν επιλέξει κανείς για να προσεγγίσει τις Πρέσπες, είτε από τη Φλώρινα (45 χλμ.) είτε από την Καστοριά (54 χλμ.) δηλαδή, είναι βέβαιο ότι θα ευχαριστηθεί το γεμάτο χρώματα φθινοπωρινό τοπίο.
ΔΙΑΜΟΝΗ
|
Μύλος (Λαιμός, Τ/23850-51.888). Ενα βιολογικό αγρόκτημα, οι παλιές κατοικίες του οποίου μαζί με τον αχυρώνα αναπαλαιώθηκαν (και πριν από ένα χρόνο ανακαινίστηκαν), για να έχουμε σήμερα έναν όμορφο χώρο για διαμονή και εστίαση. Σπιτικό πρωινό, ωραίες μουσικές και, για τους μερακλήδες με την αγροτική ζωή, δυνατότητα για συμμετοχή στις δουλειές του χωραφιού και του κήπου, ακόμα και στο μαγείρεμα.
Το Πέτρινο (Αγιος Γερμανός, T/23850-51.344, www.prespespetrino.com). Φιλόξενος παραδοσιακός ξενώνας και πλούσιο πρωινό από την κ. Θωμαή και τον κ. Χρήστο.
Αγιος Γερμανός (Αγιος Γερμανός, Τ/23850-51.397, www.prespa.com.gr). Τρία διατηρητέα αναπαλαιωμένα κτίρια που κτίστηκαν από το 1890 ώς το 1932 και συνιστούν σήμερα μια μικρή φιλόξενη γειτονιά στον παραδοσιακό οικισμό του Αγίου Γερμανού. Περιποιημένα δωμάτια και γευστικό πρωινό στα ατού και αυτού του ξενοδοχείου.
Παράδοση (Αγιος Γερμανός, T/23850-51.356, www.prespes-agiosgermanos.gr). Ομορφος παραδοσιακός ξενώνας με ένα τετράκλινο, ένα τρίκλινο και δύο δίκλινα δωμάτια, πάνω ακριβώς στην πλατεία του Αγίου Γερμανού, ενώ σε λίγο καιρό θα είναι έτοιμο άλλο ένα κτίριο με ολοκαίνουργια δωμάτια υπό την ίδια διεύθυνση του κ. Δημήτρη Μαύρου.
Βαρνούς (Αγιος Γερμανός, T/23850-51.880, 6944-447.515, www.varnous.com). Χτισμένο με πέτρα και ξύλο, διαθέτει 7 δίκλινα, 2 τρίκλινα και ένα τετράκλινο δωμάτιο, καφέ-μπαρ-εστιατόριο και αίθουσα πρωινού όπου σερβίρεται πλούσιος μπουφές με τοπικά προϊόντα.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com
ΦΑΓΗΤΟ
Γενικώς, όπου και να καθίσετε για φαγητό είναι καλά. Και είναι βέβαιο ότι θα δοκιμάσετε πιπεριές Φλωρίνης φτιαγμένες με όλους τους δυνατούς τρόπους, νοστιμότατες μακεδονίτικες πίτες και... κυπρίνο ή γριβάδι, που δεν είναι άλλο από το ψάρι-σπεσιαλιτέ της περιοχής. Ενδεικτικά, σημειώστε τον Αγιο Αχίλλειο (Τ/23850-46.601, 23850-46.112, 6948-780.765), στο ομώνυμο νησάκι, όπου μπορείτε να γευματίσετε εξαιρετικά, δοκιμάζοντας τις νόστιμες συνταγές της οικογένειας που διατηρεί τόσο την ταβέρνα όσο και τον ξενώνα του επάνω ορόφου, τη Συντροφιά (T/23850-46.107) στους Ψαράδες, για κυπρίνο πλάι στη λίμνη, και τη Βίλλα Ρόζα (Τ/23850-45.934, 23850-45.980), που διατηρεί ο δραστήριος Θεόφιλος με την οικογένειά του στο χωριό Ανταρτικό -ένα από τα χωριά του Δήμου Πρεσπών που δεν βρίσκεται στο λεκανοπέδιο των δύο λιμνών, αλλά στο δρόμο προς Καστοριά. Πρόκειται για πολύ καλή ταβέρνα, όπου, αν είστε τυχεροί, μπορεί και να πετύχετε να σερβίρουν έως και αγριογούρουνο. Και αν το τελευταίο σάς πέσει βαρύ, υπάρχει η λύση της διανυκτέρευσης εκεί, μια και η Βίλλα Ρόζα είναι συγχρόνως και ένας ωραιότατος ξενώνας.
ΨΩΝΙΑ
Φασόλια Πρεσπών, τι άλλο; Η συγκομιδή τους πλησιάζει στο τέλος της (αν δεν έχει ήδη τελειώσει) και η νοστιμιά τους είναι ανεπανάληπτη!
Πηγή
ΥΓΕΙΑ: Επί ποδός!
Εν μέσω κρίσης, φτιάξτε μόνες σας κρέμες για την περιποίηση των ποδιών σας
Αθήνα
Η συχνή φροντίδα των ποδιών, άμεσα συνδεδεμένη με την υγιεινή
τους, θεωρείται απαραίτητη χειμώνα - καλοκαίρι. Πολλώ δε μάλλον, όταν οι
υψηλές θερμοκρασίες επιβάλλουν πέδιλα και ξώφτερνα. Διότι το καλοκαίρι
είναι ακόμη εδώ.
Πρώτο βήμα: ξεκούραση
Πόδια κουρασμένα και πρησμένα; Ξαπλώστε και στηρίξτε τα ψηλά,
φορέστε παπούτσια που σας ξεκουράζουν, αποβάλετε τυχόν περιττά κιλά.
Σε κάθε πέλμα υπάρχουν 26 οστά, 30 αρθρώσεις, πολλοί μύες, νεύρα
και αιμοφόρα αγγεία, που λειτουργούν σε συνέργεια για να σχηματίσουν
διάφορες δυναμικές καμπύλες, ώστε να σηκώνουν το βάρος του σώματος.
Ξεκουράστε τα πόδια σας, κάνοντας ποδόλουτρο με χλιαρό νερό, στο
οποίο θα έχετε διαλύσει άλατα μπάνιου ή μία χούφτα μαγειρικό αλάτι και
3-4 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντα.
Εφαρμόστε την εξής μάσκα, για να τα αναζωογονήσετε: χτυπήστε στο
μπλέντερ (μέχρι να ομογενοποιηθούν) 1 αγγουράκι, 2 σταγόνες αιθέριο
έλαιο μέντα, 2 κουταλιές φρέσκα φύλλα μέντας, 1 κουταλιά άρνικα, και 6
κουταλιές γιαούρτι. Η μέντα αναζωογονεί και ξεκουράζει, το γιαούρτι
δροσίζει και ανακουφίζει, η άρνικα ανακουφίζει, μειώνει την κατακράτηση
υγρών και τα πρηξίματα.
Aπλώστε πάνω στα πέλματα, αφήστε να στεγνώσει και μετά ξεβγάλτε με άφθονο κρύο νερό.
Καταπολεμήστε τις σκληρύνσεις
Στα αμέτρητα βήματα του 24ώρου, ασκείται
τριβή μεταξύ της επιδερμίδας του ποδιού και του παπουτσιού, με
αποτέλεσμα τη δημιουργία σκληρύνσεων στο δέρμα.
Το μυστικό για την αντιμετώπιση του σκληρού δέρματος είναι να το
τρίβετε καθημερινά με ελαφρόπετρα ή λίμα ποδιών. Μην προσπαθείτε να το
αφαιρέσετε μεμιάς, μπορεί να προκαλέσετε ερεθισμό και πόνο στα πόδια.
Μία φορά την εβδομάδα, απλώστε στα πέλματα παχιά στρώση κρέμας, βάλτε ένα ζευγάρι βαμβακερές κάλτσες και κοιμηθείτε.
Εφαρμόστε την εξής κρέμα για να ενυδατώσετε τα πόδια σας, κάνοντας
μασάζ: (υλικά) 2 κουταλιές βούτυρο κακάο, 2 κουταλάκια βάμμα
καλέντουλας, 2 κουταλιές πέταλα καλέντουλας, 1 κουταλιά άνθη χαμομηλιού.
Zεσταίνετε το βούτυρο κακάο σε μπεν μαρί, προσθέστε το βάμμα
καλέντουλας, τα πέταλα και τα λουλούδια. Ανακατέψτε ζωηρά.
Έλαια και ξηρότητα
Τα πέλματα αφυδατώνονται πολύ εύκολα, καθώς δεν έχουν
σμηγματογόνους αδένες. Καταπολεμήστε την ξηρότητα, προσφέρετε αίσθηση
δροσιάς και ανακουφίστε τα κουρασμένα πόδια σας επιλέγοντας κρέμες που
να περιέχουν φυσικά συστατικά (φυτικά εκχυλίσματα και έλαια βάσης), με
ιδιότητες που να ταιριάζουν στις ιδιαίτερες ανάγκες σας. Συγκεκριμένα,
αναζητήστε προϊόντα που να περιέχουν:
εκχύλισμα Αλόης: υπάρχουν περίπου 200 είδη αλόης,
αλλά η Aloe Vera, που στα λατινικά σημαίνει «Αληθινή Αλόη», θεωρείται το
αποτελεσματικότερο θεραπευτικό βότανο. Περιέχει βιταμίνες B1, B2, B6
και C, πλήθος μετάλλων και άλλων θρεπτικών συστατικών, ενώ το ζελέ που
λαμβάνεται από το εσωτερικό των φύλλων έχει βαθιά ενυδατική και
καταπραϋντική δράση για την επιδερμίδα και συντελεί στην αναδόμηση των
κυττάρων.
Όταν εφαρμόζεται εξωτερικά, η αλόη παρουσιάζει σημαντικές
αναπλαστικές και καταπραϋντικές ιδιότητες, γιατί ενισχύει τη διαδικασία
επούλωσης πληγών και εγκαυμάτων του δέρματος, συνδυάζοντας
αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριακή δράση. Έχει, επιπλέον, μαλακτικές και
ενυδατικές ιδιότητες, γιατί σχηματίζει ένα προστατευτικό φιλμ πάνω στο
δέρμα, διατηρώντας τα φυσικά επίπεδα υγρασίας της επιδερμίδας. Η
αντιοξειδωτική δράση της ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Τέλος,
καθυστερεί τα σημάδια γήρανσης και ενισχύει τη σύνθεση κολλαγόνου και
ελαστίνης.
Έλαιο Αμυγδάλου: βγαίνει από τους καρπούς του
δέντρου Prunis Dulcis, με πλούσια σύνθεση σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και
λιπαρά οξέα. Με τακτική εξωτερική χρήση, το αμυγδαλέλαιο, εκτός του ότι
απαλύνει τις ρυτίδες, μαλακώνει το άγριο δέρμα, σκληραίνει τα νύχια,
θρέφει τις ξηρές επιδερμίδες και καθαρίζει αποτελεσματικά τις ευαίσθητες
επιδερμίδες χωρίς να τις ερεθίζει.
Έλαιο Jojoba: το έλαιο από τους σπόρους του φυτού
της ερήμου Simmondsia Chinensis μοιάζει περισσότερο με υγρό κερί, παρά
με λάδι. Έχει μη λιπαρή υφή και πολύ καλή συμβατότητα με το δέρμα, καθώς
εμφανίζει ιδιαίτερη ομοιότητα με το ανθρώπινο σμήγμα. Είναι
εξαιρετικά ενυδατικό, κατάλληλο για ξηρές, αφυδατωμένες επιδερμίδες και
απορροφάται αμέσως. Είναι ακόμη πλούσιο σε βιταμίνη Ε, προσφέροντας
πολύτιμη αντιοξειδωτική δράση. Οι εξισορροπητικές και μαλακτικές του
ιδιότητες κρατούν σταθερά τα επίπεδα υγρασίας στο δέρμα, διατηρώντας το
ελαστικό.
Πηγή
ΥΓΕΙΑ: Κρέας: ο βασιλιάς της κουζίνας
Μην αφήνετε το κρέας να στεγνώνει, χάνει τα θρεπτικά συστατικά του
Αθήνα
Έχει ενοχοποιηθεί όσο λίγες τροφές. Το κρέας ανήκει στην
κατηγορία των τροφίμων εκείνων που - αν και πλούσια σε πρωτεϊνες και
σίδηρο - καθίστανται βλαβερά, λόγω κορεσμένου λίπους, σε περιπτώσεις
κατάχρησης. Η γεύση του παραμένει ωστόσο κορυφαία, με φανατικούς φίλους,
ανεξαρτήτως είδους και τρόπου μαγειρέματος.
Χοιρινό, μοσχάρι, ή λευκό κρέας; Για να πάρετε το 100% όσων έχει να
προσφέρει το κρέας, θα πρέπει να γνωρίζετε μυστικά για τον ορθό τρόπο
μαγειρέματος.
«Κανένα κομμάτι κρέατος δεν χρειάζεται υπερβολικό χρόνο μαγειρέματος», τονίζει η κυρία Άννα Παπαγεωργίου, κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος, επιστημ. υπεύθυνη του κέντρου «ΕΥΡΩΣΤΙΑ». «Μεγάλη
σημασία έχει βεβαίως το να γνωρίζουμε να ψωνίζουμε κρέας. Για
παράδειγμα, το κομμάτι που πρόκειται να ψήσουμε στη σχάρα, θα πρέπει να
είναι πολύ λεπτό και κομμένο από το κατάλληλο μέρος του σώματος του
ζώου.
Δεν πρέπει να αφήνουμε το κρέας να στεγνώνει. Εάν χάσει τα υγρά του, χάνει και όλα τα θρεπτικά συστατικά που έχει να μας προσφέρει. Μην μπερδεύουμε τα υγρά με το αίμα_ στα σφάγια πραγματοποιείται άλλωστε αφαίμαξη, ώστε να μειώνεται κατά πολύ η πιθανότητα ανάπτυξης μικροβίων και μικροοργανισμών.
Για ένα πετυχημένο μαγείρεμα θα πρέπει στον χρόνο ψησίματος, να υπολογίζουμε και 10 περίπου λεπτά αφότου απομακρυνθεί από την φωτιά : και αυτό γιατί το κρέας δεν σταματά να ψήνεται, όταν το κατεβάζουμε από την κουζίνα».
Κρέας στο grill
Σύμφωνα με την κυρία Παπαγεωργίου, το σωστό ψήσιμο στο grill απαιτεί τα εξής:
- Λίγο χρόνο. Δεν είναι σωστό να αφήνουμε το κρέας αρκετή ώρα. (λεπτά κομμάτια κρέατος για να μπορούν να ψηθούν ομοιόμορφα).
- Υψηλή θερμοκρασία.
- Τρίτον και σημαντικότερο: πρέπει να αφήνουμε την πόρτα της
κουζίνας ελάχιστα ανοιχτή_ εξαιτίας της υψηλής θερμοκρασίας. Όταν το
κρέας ψήνεται στο grill το ταψάκι ή η σχάρα τοποθετείται στην πιο ψηλή
θέση που διαθέτει η κουζίνα. Η απόσταση από την εστία είναι πολύ μικρή
και εάν ο αέρας δεν ανακυκλώνεται, το κρέας θα ξεραθεί και θα χάσει τα
υγρά του πολύ γρήγορα.
Μαρινάρισμα
Το μαρινάρισμα είναι από τους ιδανικότερους τρόπους για να
διατηρείται το κρέας στη συντήρηση του ψυγείου. Πέρα από την ιδιαίτερη
γεύση και μυρωδιά που του χαρίζουν, τα διάφορα μπαχαρικά και μυρωδικά
βοηθούν στη θωράκισή του με αποτέλεσμα να μπορεί να μένει μεγαλύτερο
διάστημα εκτός κατάψυξης.
Μη διστάζετε να μαρινάρετε το κρέας με λαχανικά και φρούτα : έχετε
μόλις βρει έναν εύκολο τρόπο να καταναλώνετε επιπλέον μια μερίδα φρούτων
ή λαχανικών κατά τη διάρκεια της μέρας. Αυτή είναι και μια έξυπνη λύση
για παιδιά που αποφεύγουν τις τυπικές παραδοσιακές, ωμές σαλάτες και τα
φρούτα.
Η κυρία Παπαγεωργίου συνιστά καρότο, κρεμμύδι ξερό, σέλινο, πράσο,
πιπεριές, ενώ από μπαχαρικά επιλέγει κάποια με έντονο άρωμα, όπως τα
φύλλα δάφνης, και οι κόκκοι του μαύρου πιπεριού.
Για τη συντήρηση του κρέατος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξίδι και
λάδι. Το λάδι προστατεύει από τις φθορές και την αλλοίωση που προκαλεί
στην επιφάνεια του κρέατος, το οξυγόνο. Εάν πρόκειται όμως να το βάλετε
στο ψυγείο, καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσετε σπορέλαιο.
Κατάψυξη
Αν θέλετε να συντηρήσετε στην κατάψυξη το κρέας, καλύτερο είναι να
το τοποθετήσετε, σε ειδικές σακούλες για τρόφιμα και όχι σε
αλουμινόχαρτα ή μπολ. Φροντίστε να καταψύχεται σε οριζόντια θέση (σαν να
τα έχετε τοποθετήσει σε δίσκο), και βεβαιωθείτε ότι οι σακούλες είναι
κλειστές και δεν παίρνουν αέρα.
«Η απόψυξη των κρεάτων θα πρέπει να γίνεται αργά_ αν είναι
δυνατόν και μέσα στον θάλαμο του ψυγείου. Αποφύγετε το απότομο ξεπάγωμα
σε ζεστό νερό ή φούρνο μικροκυμάτων: καταστρέφει τη θρεπτική του αξία
και το μειώνουν οργανοληπτικά», τονίζει η ειδικός.
Πώς θα αποφύγετε πιθανούς κινδύνους
Ζεματίστε για λίγα λεπτά σε νερό που κοχλάζει το χοιρινό ή το
μοσχάρι που προορίζετε για μαγειρευτό. Χύνετε το νερό, και ξεπλένετε
καλά τα κομμάτια του κρέατος.
Κοτόπουλο : πλύνετε καλά όποιο σκεύος (και ειδικά
το ξύλο κοπής) έρθει σε επαφή με το κρέας, με χλιαρό νερό και
απορρυπαντικό. Η σαλμονέλα καταστρέφεται όταν η εσωτερική θερμοκρασία
του κοτόπουλου φτάσει τους 75 βαθμούς Κελσίου για 2 λεπτά.
Εξοπλισμός κουζίνας
Απαραίτητο σκεύος είναι το ξύλο κοπής. Φροντίστε να είναι από
πορώδες υλικό, να μην αφήνει υπολείμματα και να μην είναι επικαλυμμένο
με λούστρο, χρώματα ή άλλα χημικά. Ιδανικό θα ήταν να έχει κατασκευασθεί
από τεφλόν.
Απαραίτητα, θεωρούνται επίσης το σχαροτήγανο καθώς και τα μαχαίρια κοπής_ αρκεί να είναι ανοξείδωτα.
Πηγή
Αγνωστες πτυχές της ζωής των δελφινιών
Πολύπλευρη αποκαλύπτεται η κοινωνική υπόσταση των ρινοδέλφινων του Αμβρακικού
Η σκηνή είναι σπαρακτική, αλλά το πιθανότερο είναι ότι δεν πρόκειται να την παρακολουθήσετε «ζωντανά». Εδώ βιολόγοι που έχουν περάσει δεκαετίες ολόκληρες στη θάλασσα δεν έχουν δει ποτέ κάτι τέτοιο.
Θρήνος 48 ωρών!
Ο Ζοάν Γκονθάλβο Βιγιέγας όμως, θαλάσσιος βιολόγος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Tethys (μιας ιταλικής μη κυβερνητικής οργάνωσης που ειδικεύεται στη μελέτη των κητωδών), είχε την «τύχη» να σταθεί μάρτυρας αυτού του γεγονότος. «Επεσε» επάνω του κάνοντας τη συνηθισμένη έρευνά του στον Κόλπο του Αμβρακικού, και μάλιστα όχι μόνο μία φορά. Την επόμενη ημέρα η μητέρα ήταν ακόμη εκεί συνεχίζοντας τις απεγνωσμένες προσπάθειες και τον θρήνο της. «Εμοιαζε σαν να μη μπορεί να αποδεχθεί το γεγονός» δηλώνει ο ερευνητής μιλώντας στο «Βήμα». «Αυτό ήταν ακόμη πιο σοκαριστικό γιατί σήμαινε ότι το ζώο αντιδρούσε κατ' αυτόν τον τρόπο επί τουλάχιστον 48 ώρες».
Τον επόμενο χρόνο ο κ. Γκονθάλβο βρέθηκε μπροστά σε ένα παρόμοιο περιστατικό. Ενα μικρό ρινοδέλφινο ηλικίας δύο ως τριών μηνών, εμφανώς άρρωστο, επέπλεε με δυσκολία. Τα άλλα ενήλικα μέλη της ομάδας του κολυμπούσαν γύρω του ανήσυχα και προσπαθούσαν να το βοηθήσουν να μείνει στην επιφάνεια. Υστερα από λίγο ωστόσο - περίπου 40 λεπτά - το μικρό δελφίνι πέθανε. «Περίμενα η μητέρα, ή τουλάχιστον το ενήλικο δελφίνι που θεώρησα ότι ήταν η μητέρα γιατί κολυμπούσε πιο κοντά του, να αντιδράσει όπως το ζώο που είχαμε δει την προηγούμενη χρονιά» λέει ο βιολόγος. Αυτό όμως δεν συνέβη. Μόλις το πτώμα του μικρού βούλιαξε, τα υπόλοιπα δελφίνια έφυγαν αμέσως από εκείνο το σημείο.
Σαν άνθρωποι;
Αυτό τον έβαλε σε σκέψεις. Μήπως τα δελφίνια αντιδρούν διαφορετικά στον θάνατο ανάλογα με τις συνθήκες - ακριβώς όπως και οι άνθρωποι; «Στην πρώτη περίπτωση» λέει «η μητέρα φαινόταν σαν να μη μπορούσε να συμβιβαστεί με τον ξαφνικό θάνατο του μικρού της - όπως θα συνέβαινε και σε εμένα ή σε εσάς αν χάνατε κάποιον κοντινό σας άνθρωπο ξαφνικά, για παράδειγμα σε ένα τροχαίο. Στη δεύτερη ήταν σαν τα δελφίνια με κάποιον τρόπο να ήξεραν ότι το μικρό πέθαινε και να έμειναν κοντά του για να το βοηθήσουν και να του κρατήσουν συντροφιά ως το τέλος».
Το πένθος και η αίσθηση του θανάτου θεωρούνται αποκλειστικά ανθρώπινες ιδιότητες. Η διερεύνηση ανάλογων ιδιοτήτων στα ζώα αποτελούσε για πολύ καιρό ένα «ταμπού» για την επιστημονική έρευνα _ ένα «επικίνδυνο» ζήτημα που μόνο τελευταία ορισμένοι έχουν αρχίσει να προσεγγίζουν. «Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι και τόσο αποδεκτό» απαντά ο κ. Γκονθάλβο. «Και αυτό γιατί εμπεριέχει ένα έντονα υποκειμενικό στοιχείο. Αυτού του είδους τις σκηνές όταν τις βλέπεις τις νιώθεις στο πετσί σου, είναι πολύ δύσκολο να αξιολογήσεις επιστημονικά τι ακριβώς συμβαίνει. Αυτό όμως ισχύει ουσιαστικά σε έναν βαθμό για κάθε είδους συμπεριφορική μελέτη στα ζώα».
Επιπλέον, όπως εξηγεί, οι εμπειρίες του είδους είναι σχετικά σπάνιες - «είμαι από τους πολύ λίγους που έχουν δει κάτι τέτοιο» λέει «και ακόμη κι αν συνεχίσω να δουλεύω με τον ίδιο τρόπο για τα επόμενα τριάντα χρόνια μπορεί να μην το δω ξανά ποτέ». Αυτό όχι μόνον εξαιτίας του νόμου των πιθανοτήτων που δεν φέρνει συχνά τους ειδικούς σε άμεση επαφή με σκηνές φυσικού θανάτου στη φύση, αλλά και επειδή η ενδεδειγμένη συμπεριφορά για έναν επιστήμονα που ασχολείται με τη διατήρηση των ειδών απέναντι σε ένα τέτοιο συμβάν είναι συνήθως διαφορετική από αυτήν που αποφάσισε να υιοθετήσει ο συγκεκριμένος βιολόγος.
Το κέρδος της μη παρέμβασης
«Ορισμένοι μπορεί να ρωτήσουν γιατί, για παράδειγμα, στην πρώτη περίπτωση δεν πήρα αμέσως το νεκρό νεογέννητο ώστε να κάνω νεκροψία και να διαπιστώσω τα αίτια του θανάτου του» λέει. «Δουλεύοντας όμως για το Tethys, όπου προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν λιγότερο παρεμβατικοί στην έρευνά μας, η προτεραιότητά μου ήταν να εστιάσω περισσότερο στο να καταγράψω τη συμπεριφορά των δελφινιών. Επίσης θέλησα να σεβαστώ το ζώο που, όπως το έβλεπα, εκδήλωνε ένα είδος πένθους. Αισθάνθηκα ότι δεν ήταν σωστό να παρέμβω σε αυτό το γεγονός».
Αν είχε παρέμβει, όπως τονίζει, δεν θα είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει τα όσα διαδραματίστηκαν ούτε να παρατηρήσει τη διαφορά στις αντιδράσεις των δελφινιών στις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις. Το ερώτημά του αν τα ζώα - ή τουλάχιστον τα κοινωνικά ζώα όπως τα δελφίνια - έχουν μια ιδιαίτερη αίσθηση απέναντι στον θάνατο όπως ακριβώς και οι άνθρωποι δεν θα είχε γεννηθεί. «Φυσικά πρόκειται μόνο για μια υπόθεση» υπογραμμίζει.
Αυτή την υπόθεση ωστόσο έχει αποφασίσει να την εξετάσει και για τον λόγο αυτό συγκεντρώνει στοιχεία ετοιμάζοντας μια ευρύτερη μελέτη όχι μόνο για τα δελφίνια αλλά και για άλλα είδη. «Υπάρχουν λίγες σχετικές δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες, αλλά τα τελευταία δύο χρόνια συγκεντρώνω αναφορές από συναδέλφους μου και αυτές είναι αρκετές» λέει. «Παρόμοιες συμπεριφορές αναφέρονται όχι μόνο στα κητώδη αλλά και σε άλλα ανώτερα θηλαστικά, όπως οι χιμπαντζήδες ή οι ελέφαντες».
Το τελευταίο καταφύγιο
Τα δελφίνια του Αμβρακικού δεν είναι ωστόσο ξεχωριστά μόνον επειδή αυτή τη στιγμή αποτελούν το αντικείμενο μιας πρωτότυπης μελέτης. Στο σημείο αυτό της Ελλάδας παρατηρείται η μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού ρινοδέλφινων στη Μεσόγειο - ένα είδος που έχει αρχίσει να «αραιώνει» όλο και περισσότερο στα μεσογειακά νερά εξαιτίας της υπεραλίευσης και της ρύπανσης. Ο πληθυσμός των ρινοδέλφινων του Αμβρακικού παραμένει τα τελευταία χρόνια σταθερός, ενώ η περιοχή είναι προστατευόμενος υγροβιότοπος - έχει ενταχθεί μεταξύ άλλων στο δίκτυο Natura 2000 και έχει κηρυχθεί εθνικό πάρκο. Αυτό όμως, όπως τονίζει ο κ. Γκονθάλβο, δεν αποτελεί εγγύηση για το μέλλον τους.
Ως παράδειγμα φέρνει αυτό που συνέβη στο γειτονικό εσωτερικό Αρχιπέλαγος του Ιονίου. Η περιοχή αυτή - η οποία περιλαμβάνει την Ανατολική Λευκάδα, το Μεγανήσι και τον Κάλαμο και είναι επίσης ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 - αποτελούσε μέχρι πρόσφατα έναν «παράδεισο» για το κοινό δελφίνι (delphinus delphis) - είδος που κάποτε ήταν το πιο διαδεδομένο στη θάλασσά μας, αλλά σήμερα οι πληθυσμοί του έχουν συρρικνωθεί δραματικά, ενώ από το 2003 έχει κηρυχθεί απειλούμενο σε όλη τη Μεσόγειο. Ως μέλος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Tethys, το οποίο βάσει διεθνών συμφωνιών παρακολουθεί τα δελφίνια και στις δύο αυτές περιοχές (τελευταία με τη συνδρομή της οργάνωσης Earthwatch), ο βιολόγος έχει «ζήσει» από κοντά αυτή την ιστορία.
«Από 150 κοινά δελφίνια που ζούσαν στο Αρχιπέλαγος το 1996 ο πληθυσμός μειώθηκε στα 15 ως το 2006-2007» λέει. «Αιτία σύμφωνα με όλα τα στοιχεία είναι η υπεραλίευση η οποία οδήγησε στην εξάντληση της τροφής τους». Οπως εξηγεί, στην περιοχή ψαρεύουν σχετικά λίγες τράτες βυθού και γριγρί, αλλά σε εντατικό ρυθμό και με στόχο κυρίως τα πελαγικά ψάρια - όπως η σαρδέλα, ο γαύρος και η παλαμίδα. «Τα πελαγικά ψάρια αποτελούν την κύρια τροφή των κοινών δελφινιών, αλλά και του τόνου και του ξιφία, δύο ειδών που επίσης έχουν υποστεί μεγάλη μείωση στην περιοχή».
Ραγδαία υποβάθμιση του περιβάλλοντος
Τα ρινοδέλφινα του Αμβρακικού δεν έχουν ανάλογο πρόβλημα. Αντιθέτως έχουν άφθονη τροφή - η βιομηχανική αλιεία απαγορεύεται εδώ - και αυτός άλλωστε είναι ένας λόγος που ο πληθυσμός τους είναι τόσο πυκνός και παραμένει σταθερός. «Προσέξτε όμως», επισημαίνει ο κ. Γκονθάλβο, «μιλάμε για μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού επειδή έχουμε 150 ρινοδέλφινα σε μια συγκεκριμένη έκταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πολλά. Με τους όρους της βιολογίας, 150 δεν είναι τίποτε. Και στον Αμβρακικό μπορεί να μην υπάρχει το πρόβλημα της υπεραλίευσης, υπάρχει όμως έντονο πρόβλημα υποβάθμισης του περιβάλλοντος».
Αυτό ακούγεται παράδοξο σε μια περιοχή που αποτελεί το μεγαλύτερο εθνικό πάρκο της Ελλάδας και προστατεύεται βάσει όχι μόνο μιας αλλά τεσσάρων διαφορετικών ευρωπαϊκών και διεθνών συνθηκών. Οπως εξηγεί όμως ο βιολόγος, τα μέτρα που έχουν προβλεφθεί για την προστασία του Αμβρακικού είναι ελλιπή. Για παράδειγμα, έχουν ληφθεί μέτρα για την προστασία των ψαριών με την απαγόρευση της εντατικής αλιείας. «Επιτρέπεται μόνο η μικρής κλίμακας αλιεία, συνεπώς από οικολογικής απόψεως μάλλον τα αποθέματα ψαριών στον Αμβρακικό είναι πλήρως βιώσιμα» λέει. Δεν έχει ληφθεί όμως κανένα μέτρο για την προστασία της ποιότητας του νερού.
«Οι παράγοντες που συνεισφέρουν στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος στον Αμβρακικό είναι πολλοί» τονίζει. «Το στόμιο του κόλπου είναι πολύ στενό και πολύ ρηχό. Αυτή είναι και η μόνη σύνδεσή του με την ανοιχτή θάλασσα, κάτι το οποίο σημαίνει ότι η κυκλοφορία του νερού στο εσωτερικό του κόλπου είναι εξαιρετικά μειωμένη». Τα δύο μεγάλα ποτάμια που εκβάλλουν στον Αμβρακικό, ο Λούρος και ο Αραχθος, έχουν όπως επισημαίνει μειωμένη ροή εξαιτίας φραγμάτων που έχουν κατασκευαστεί κατά μήκος τους για αρδευτικά ή υδροηλεκτρικά έργα. «Επιπλέον» προσθέτει «εκτός του ότι η εισροή φρέσκου νερού από τους ποταμούς είναι μειωμένη τα νερά τους είναι μολυσμένα από παρασιτοκτόνα και άλλα ρυπογόνα στοιχεία».
Ευτροφισμός και υποξία
Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι ο ευτροφισμός _ η αύξηση των βακτηρίων και των φυκών που προκαλείται από την υπερβολική συγκέντρωση θρεπτικών γι' αυτά συστατικών (όπως τα νιτρικά και τα φωσφορικά ιόντα από τα λιπάσματα και τα απορρυπαντικά που «πέφτουν» στο νερό) και οδηγεί σε μείωση του οξυγόνου. Εκτός από τα λύματα, όπως λέει ο κ. Γκονθάλβο, οι εκτεταμένες ιχθυοκαλλιέργειες στην περιοχή επιτείνουν την κατάσταση. «Οι ιχθυοκαλλιέργειες εισάγουν ακόμη περισσότερα οργανικά υλικά, με τις τροφές που ρίχνονται στο νερό και με αυτά που παράγουν τα εκτρεφόμενα ψάρια που είναι στριμωγμένα σε μεγάλες πυκνότητες μέσα στους κλωβούς».
Το πρόβλημα του ευτροφισμού και της υποξίας που αυτός συνεπάγεται φαίνεται να αυξάνεται με ταχύ ρυθμό τις τελευταίες δεκαετίες. «Πριν από 20 χρόνια» λέει ο βιολόγος «το Πανεπιστήμιο της Πάτρας είχε κάνει μια μελέτη και είχε διαπιστώσει ότι τα νερά του Αμβρακικού κάτω από τα 40 μέτρα βάθος είχαν σχεδόν μηδενικό οξυγόνο. Επανέλαβαν αυτή τη μελέτη πρόπερσι και είδαν ότι τα νερά με σχεδόν μηδενικό οξυγόνο ξεκινούσαν πλέον από τα 20 μέτρα βάθος». Αυτό σημαίνει ότι το 70% των νερών του Αμβρακικού είναι νεκρή ζώνη. Και ο αντίκτυπος είναι ήδη εμφανής. Πριν από δύο χρόνια τα μύδια που καλλιεργούνται εκεί κρίθηκαν τοξικά και ακατάλληλα προς κατανάλωση. Επισήμως η καλλιέργεια μυδιών, κυδωνιών και άλλων οστρακοειδών - που αποτελούν τα πιο «ευαίσθητα» στην ποιότητα του νερού είδη - έχει σταματήσει στον κόλπο.
Αμεση δράση από κράτος και πολίτες
Εξαιτίας όλων αυτών των προβλημάτων, αν και ο πληθυσμός των ρινοδέλφινων του Αμβρακικού εμφανίζεται ακόμη σταθερός, ο κ. Γκονθάλβο στην τελευταία του παρουσίαση στο διεθνές συνέδριο για τη διατήρηση των θαλάσσιων ειδών τον περασμένο Μάιο πρότεινε να κηρυχθεί το είδος απειλούμενο. «Αν δεν γίνει κάτι» λέει «τα ρινοδέλφινα του Αμβρακικού θα έχουν την τύχη των κοινών δελφινιών του Αρχιπελάγους».
Αυτό το «κάτι», όπως τονίζει, δεν αφορά μόνο τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από το κράτος. Ο βιολόγος θεωρεί εξίσου σημαντική την «εκπαίδευση» του κοινού. Στο πλαίσιο αυτό, όπως τονίζει, το Tethys μετέχει στο πρόγραμμα LIFE-Θάλασσα μαζί με τη WWF, τη MOm - την οργάνωση για την προστασία της φώκιας Μonachus monachus - και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος. Το πιο επείγον κατά τη γνώμη του είναι το να αλλάξουμε νοοτροπία.
«Καταλαβαίνω ότι η Ελλάδα δεν είναι αυτή τη στιγμή στην καλύτερη περίοδο ώστε να δώσει προτεραιότητα στην προστασία του περιβάλλοντος» λέει. «Αυτό όμως που θεωρώ ότι είναι ζωτικής σημασίας είναι να αλλάξει η αντίληψη των Ελλήνων για τη φύση. Είμαι και εγώ από τη Μεσόγειο, είμαι Ισπανός, είμαι Καταλανός, δεν είναι ότι εμείς είμαστε πολύ καλύτεροι _ η Μεσόγειος δεν είναι το καλύτερο παράδειγμα σωστής διαχείρισης του περιβάλλοντος. Αγαπώ όμως βαθιά την Ελλάδα, έρχομαι εδώ δώδεκα χρόνια τώρα. Και με στενοχωρεί το γεγονός ότι έχετε μια υπέροχη χώρα, μια από τις ωραιότερες στον κόσμο, αλλά οι Ελληνες δεν το συνειδητοποιούν. Θεωρούν αυτή την ομορφιά δεδομένη και νομίζουν ότι θα μείνει έτσι ανεξαρτήτως από το τι κάνουμε και ότι ακόμη και αν εμείς οι άνθρωποι δεν κάνουμε τα πράγματα σωστά, αν δεν τα φροντίσουμε, αυτά θα μείνουν όπως είναι. Με συγχωρείτε όμως, δεν θα μείνουν έτσι. Η Ελλάδα δεν είναι η ίδια Ελλάδα που είχα ανακαλύψει πριν από μία δεκαετία. Και αν η υποβάθμιση συνεχιστεί με αυτόν τον ρυθμό η Ελλάδα δεν θα είναι η ίδια τα επόμενα χρόνια».
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
Τα δελφίνια προστατεύονται στην Ελλάδα στο πλαίσιο της ACCOBAMS, της συνθήκης που έχουν υπογράψει οι χώρες της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου για την προστασία των κητωδών. Ο Τζουζέπε Νοταρμπάρτολο ντι Σιάρα, διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Tethys, υπήρξε πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής της ACCOBAMS επί σχεδόν μία δεκαετία ως πέρυσι και έχει μια πιο «σφαιρική» άποψη της κατάστασης.
Τα μόνα δελφίνια που παρακολουθούνται επισήμως από το Tethys είναι αυτή τη στιγμή αυτά του Αμβρακικού και του Εσωτερικού Αρχιπελάγους του Ιονίου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα κητώδη, τα οποία φαίνονται να «κρατάνε» ακόμη στη χώρα μας αφού πλέον έχουν αποδεκατιστεί στο μεγαλύτερο μέρος της Μεσογείου, δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα και αλλού.
«Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η κατάσταση του κοινού δελφινιού, το οποίο την τελευταία δεκαετία έχει γίνει πολύ σπάνιο στη Μεσόγειο» λέει ο κ. Νοταρμπάρτολο ντι Σιάρα μιλώντας στο «Βήμα». «Ξέρουμε ότι υπάρχουν κοινά δελφίνια στο Βόρειο Αιγαίο. Δεν ξέρουμε πόσα, δεν ξέρουμε πού ακριβώς είναι κατανεμημένα, πού βρίσκονται οι κύριοι οικότοποί τους, αν υπάρχουν προβλήματα με την αλιεία, δεν ξέρουμε τίποτε».
Οι πληροφορίες έρχονται από ψαράδες και από βιολόγους που εργάζονται σε ιχθυοτροφεία στην περιοχή της Καβάλας. Επειδή το κοινό δελφίνι έχει κηρυχθεί απειλούμενο σε όλη τη Μεσόγειο, οι όποιοι πληθυσμοί του, έστω και μικροί, θεωρούνται άξιοι προστασίας. «Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να δούμε ποια είναι η κατάσταση των κοινών δελφινιών στο Βόρειο Αιγαίο» δηλώνει. «Το Βόρειο Αιγαίο είναι παραγωγική περιοχή σε σύγκριση με το μεγαλύτερο μέρος της Μεσογείου εξαιτίας των ποταμών, εξαιτίας των ανοδικών ρευμάτων και των ωκεανογραφικών διαδικασιών, και νομίζω ότι πρέπει να πάμε εκεί και να δούμε τι γίνεται».
Τα μέσα για τη βελτίωση των συνθηκών του περιβάλλοντος των δελφινιών - και του δικού μας - υπάρχουν, όπως τονίζει. Πέρυσι συνέταξε για λογαριασμό της WWF και της MΟm μια στρατηγική για τη διατήρηση των κητωδών σε πανελλήνιο επίπεδο, η οποία απλώς... περιμένει να υιοθετηθεί. «Ελπίζω αυτό να γίνει» λέει. «Ξέρω ότι η κατάσταση είναι δύσκολη στην Ελλάδα, όμως δεν είναι κάτι το οποίο θα αποτελέσει οικονομικό βάρος γιατί οπωσδήποτε θα βρεθούν χρηματοδότες για αυτόν τον σκοπό. Πιστεύω ότι είναι κυρίως ζήτημα πολιτικής βούλησης».
Πηγή
Armin van Buuren – A State of Trance Episode 511 – 02-06-2011-DjSets
1. Ørjan Nilsen – The Mule
2. BT feat. Kirsty Hawkshaw – A Million Stars (Save The Robot Remix)
3. Above & Beyond feat. Richard Bedford – Thing Called Love (Mat Zo Remix) [Future Favorite]
4. Danny Loko – Coastal
5. Massive Attack – Paradise Circus (Maor Levi’s Big Room Mix)
6. MarLo ft. Jano – The Island
7. Mike Koglin vs. Genix – Helion (Norin & Rad Remix)
8. Susana feat. Julian Vincent – Fall In Deep (Alexander Popov Remix)
9. W&W feat. Ana Criado – 3 O’Clock (Original Mix)
10. Leon Bolier & Marcus Schossow – Ost Kaas (Mozerella Mix)
11. Daniel Kandi & Phillip Alpha – Don’t Fix It
12. Heatbeat – Ask The Angels
13. Protoculture feat. Shannon Hurley – Sun Gone Down [Tune of the Week]
14. Phillippe El Sisi feat. Josie Voight – Over You (Heatbeat Remix)
15. Kyau & Albert – Velvet Morning (Super8 & Tab Remix)
16. Space Rockerz – Jet Packin (Phynn Remix)
17. Dart Rayne – Underspoken
17. Dart Rayne – Azai
18. Tiddey – Copacabana Dream
19. Ultimate – Wonderland
20. Riva – Time Is The Healer (Armin Van Buuren 2011 Rework)
21. Fictivision vs C Quence – Symbols (Original Mix)
Πηγή
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
