Κυριακή 16 Μαΐου 2010

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ


Ποτέ στην ιστορία δεν αναφέρεται στρατός που να συγκροτήθηκε απο τοσα διαφορετικά έθνη.
46 έθνη αποτελούσαν την δύναμη του περσικού στρατού ξηράς και 8 την ναυτική δύναμη. Τα έθνη που αποτελούσαν το στρατό ξηράς
ήταν:Ασσύριοι,Βάκτριοι,Ινδοί,Άριοι,Σάκες,Πέρσες,Μήδοι,Κίσσιοι,Υρκάνοι,Πάρθοι,Χοράσμιοι,
Σόγδοι,Γανδάριοι,Κάσπες,Δάδικες,
Σάρραγγες,Πάκτυες,Ούτιοι,Μύκιοι,Παρικάνιοι,Αραβες,Αιθίοπες της Ασίας και της Ν.Αιγύπτου,Λίβυες,Παφλαγόνες,Λίγυες,Ματίηνοι,Μαριανδυνοί,Σύροι,Φρύγες,Αρμένιοι,
Λυδοί,Μυσοί,Καβαλείς,Μόσχοι,Θράκες,Τιβαρυνοί,Μάκρωνες,Μοσύνοικοι,Μάρες,Κόλχοι,
Αλαρόδιοι,Σάσπειρες,Σαγάρτιοι,Χάλυβες.
Τα 8 έθνη που αποτελούσαν το στόλο ήταν:
Φοίνικες,Αιγύπτιοι,Κύπριοι,Κίλικες,Πάμφυλοι,Λύκιοι,Κάρες,Ελληνες Δωριείς,Ελληνες Ιωνες,
Ελληνες Αιολείς,Ελληνες Ελλησπόντιοι και Ελληνες Αιγαιοπελαγίτες.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η καταμέτρηση του στρατού έγινε στο Δορίσκο κατά τον εξής τρόπο.
Πήραν 10.000 άνδρες και αφού τους συμπύκνωσαν σημείωσαν ένα κύκλο και αφου επανέλαβαν την διαδικασία σημείωσαν ότι αυτός ο κύκλος γέμισε 170 φορές και έβγαλαν το συμπέρασμα ότι ο στρατός ξηράς αποτελείτο απο τον ασύληπτο αριθμό 1.700.000 άνδρες ενω ο στόλος απο 1207 τριήρεις.
Ο Ξέρξης διαίρεσε το στρατό του σε 3 σώματα και κατευθύνθηκε απο τα παράλια της Θράκης και της Μακεδονίας μέχρι τον Ολυμπο έχοντας το στόλο του να πλέει παραλιακά.
Η συνέλευση των Ελλήνων που έγινε στην Κόρινθο ώστε να παρθεί μια απόφαση για την αντιμετώπιση του κινδύνου όχι μόνο δεν απέφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα αλλα το αντίθετο εμφάνισε διαλυτικά στοιχεία.
Οι Κρήτες προφασίστηκαν ότι τους απέτρεπε απο το να πολεμήσουν χρησμός του μαντείου των Δελφών.Οι Κερκυραίοι υποσχέθηκαν βοήθεια αλλά δεν τήρησαν το λόγο τους.Οι Θεσσαλλοί,Αινιάνες,Περραιβοί,Μάγνητες,Λοκροί,Δωριείς,Μαλιείς,Φθιωτοί,Αχαιοί και Βοιωτοί πρόσφεραν γη και ύδωρ.
Οι υπόλοιποι Ελληνες κατόρθωσαν να συτκεντρώσουν μια δύναμη 10.000 ανδρών με επικεφαλής το Σπαρτιάτη Ευαίνετο και τιν Αθηναίο Θεμιστοκλή και να καταλάβουν τα Τέμπη με σκοπό να εμποδίσουν τον περσικό στρατό να περάσει απο την Μακεδονία στην Θεσσαλία.Οταν όμως έφτασαν παρατήρησαν ότι ο εχθρικός στόλος θα μπορούσε άνετα να αποβιβάσει στρατό στα νώτα τους και να τους αποκόψει και έτσι επέστρεψαν άπρακτοι στην Κόρινθο.
Eκεί σε νέο συμβούλιο αποφασίστηκε τελικά να κρατηθεί άμυνα στις Θερμοπύλες και ο Ελληνικός στόλος να παραταχτεί στο Αρτεμίσιο για να αντισταθεί μαζί με το πεζικό.
Η Ελληνική δύναμη στη ξηρά και στη θάλασσα είχε επικεφαλής μετά απο παραχώρηση των Αθηναίων,Σπαρτιάτες.Τον Λεωνίδα και τον Ευριβιάδη αντίστοιχα.
Ο Λεωνίδας ξεκίνησε απο την Κόρινθο με 300 Σπαρτιάτες,500 οπλίτες της Τεγέας,500 άνδρες απο την Μαντίνεια,120 απο τον Ορχομενό,1.000 Αρκάδες,400 Κορίνθιους και περνώντας απο Βοιωτία και Φωκίδα πήρε και 700 Θεσπιείς και 400 Θηβαίους(οι τελευταίοι είχαν συνθηκολογήσει αλλά βλέποντας ότι πλησίαζε ο Ελληνικός στρατός κατάλαβαν τι συνέπειες θα είχαν).
Στο σύνολο της η Ελληνική δύναμη δεν ξεπερνούσε τους 13.000 άνδρες εκ των οποίων μόνο 6.000 ήταν οπλίτες.Οι υπόλοιποι ήταν ελαφρά οπλισμένο πεζικό,βοηθητικοί και δούλοι.
Στη θάλασσα ο Ευριβιάδης ξεκίνησε για το Αρτεμίσο με 40 τριήρεις των Κορινθίων,20 των Μεγαρέων,147 των Αθηναίων,18 των Αιγινιτών,12 των Σικυωνίων,10 των Λακεδαιμονίων,8 των Επιδαύρεων,7 των Ερετρίων,5 των Τροιζηνίων,2 των Στυρέων και 2 των Κείων.
Συνολικά 271 τριήρεις με 60.000 άντρες εκ των οποίων οι 25.000 ήταν Αθηναίοι με επικεφαλής τον Θεμιστοκλή και των Κορινθίων ο Αδείμαντος.
Ο Ξέρξης όταν έφτασε στις Θερμοπύλες στρατοπέδευσε και 4 ημέρες έμεινε άπρακτος γατί περίμενε να ακούσει νεα για το στόλο του που έπλεε στον Παγασητικό και επλήγη απο σφοδρή τρικυμία με αποτέλεσμα να βυθιστούν περίπου 400 τριήρεις και βοηθητικά πλοία.
Οταν έλαβε τα νέα ότι παρόλο την καταστροφή το μεγαλύτερο μερος του στόλου του ήταν άθικτο διέταξε την επόμενη μέρα έφοδο εναντίον των Θρμοπυλών.
Την πρώτη μέρα της μάχης έριξε στον αγώνα τους Μήδους οι οποίοι έδειξαν ιδιαίτερη ανδρεία αλλά λίγα μπορούσαν να καταφέρουν λόγω της στενότητας του χώρου και της ελαφριάς εξάρτησης που έφεραν με αποτέλεσμα τα πτώματα τους να συσωρεύονται στα πόδια της ελληνικής παράταξης.
Οργισμένος ο Ξέρξης που φοβήθηκε για το ηθικό του στρατού του την 2η μέρα έστειλε το επίλεκτο σώμα των Αθανάτων που αποτελούνταν απο 10.000 άνδρες εναντίον του στενού περάσματος.Μάταια οι Πέρσες προσπαθούσαν να διασπάσουν την Ελληνική γραμμή αφού πολύ έξυπνα όταν η μπροστινοί οπλίτες της παράταξης κουράζονταν ο Λεωνίδας τους απέσυρε και τους αναπλήρωνε με ξεκούραστους με αποτέλεσμα η σφαγή να συνεχίζεται και οι Πέρσες να έχουν τρομερές απώλειες καθώς έπεφταν κατα εκατοντάδες πάνω στα ελληνικά δόρατα χωρίς να μπορούν λόγω του περιορισμένου χώρου να ελιχθούν.
Τελικά την 3η μέρα ένα μικρό μονοπάτι πίσω απο τις Ελληνικές γραμμές που ήταν ο μοναδικός τρόπος πρόσβασης στις Θερμοπύλες προδόθηκε στους Πέρσες απο έναν Μαλιέα ονόματι Εφιάλτης.
Ο στρατηγός Υδάρνης δεν έχασε την ευκαιρία και επιτέθηκε στους 1.000 Φωκείς που φυλούσαν το στενό και τους κατεδίωξε αναγκάζοντας τους να ανέβουν στο βουνό για να σωθούν.Ο Υδάρνης δεν τους κατεδίωξε αλλα συνέχισε την πορεία του και το μεσημέρι της 3ης μέρας βρέθηκε πίσω απο τος Ελληνικές γραμμές.
Απο εκείνη την στιγμή οι περισσότεροι Ελληνες θεώρησαν ανώφελο να επιμείνουν στην άμυνα του στενού.Ο Λεωνίδας αφού έδιωξε όσους ήθελαν να φύγουν δήλωσε ότι αυτός θα μείνει με τους Σπαρτιάτες,το παράδειγμα του ακολούθησαν και οι 700 Θεσπιείς και ο μάντης Μεγιστίας που παρότι προείδε το τέλος αρκέστηκε να διώξει μόνο το γιό του.
Αυτό που είναι άξιο απορίας είναι γιατί ο Λεωνίδας διέταξε να παραμείνουν οι Θηβαίοι παρότι ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα πρόδιδαν.
Απο την πλευρά του ο Ξέρξης ήθελε να αναβάλει καθε επίθεση μέχρι να μάθει με σιγουριά ότι ο στρατηγός του ολοκλήρωσε την περικύκλωση των Ελληνικών δυνάμεων.Ο Λεωνίδας διαβλέποντας τον κίνδυνο οδήγησε τον εναπομείναντα στρατό έξω απο την οχυρωμένη θέση σε ευρύχωρο πλέον μέρος προκαλώντας την περσική παράταξη σε μάχη.
Η τελευταία ηρωική αλλά καταδικασμένη ελληνική έφοδος άρχισε.
Τα Ελληνικά δόρατα έφεραν αρχικά χάος στους Πέρσες που άλλοι σκοτώθηκαν και άλλοι ποδοπατήθηκαν απο τους συμπολεμιστές τους όσο όμως περνούσε η ώρα φαινόταν το πόσο ανεξάντλητος ήταν ο Περσικός στρατός.Οι επικεφαλής Πέρσες παρότρυναν με μαστίγια τους στρατιώτες,πολλά δόρατα έσπασαν και ο απελπισμένος αγώνας συνεχίστηκε με τα ξίφη μέχρι την στιγμή που ο Λεωνίδας έπεσε νεκρός.Μεγάλη μάχη άναψε τότε γύρω απο το νεκρό Σπαρτιάτη βασιλιά κατα την οποία σκοτώθηκαν αρκετοί μαζί και δυο αδελφοί του Ξέρξη αλλα οι Ελληνες είχαν απομείνει ελάχιστοι και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν παίρνοντας μαζι τους το πτώμα του Λεωνίδα.Συμπύκνωσαν όσο μπορούσαν την παράταξη τους γύρω απο τον νεκρό βασιλιά σε ένα λόφο όπου και σκοτώθηκαν μέχρις ενός απο τα βέλη και τα ακόντια του στρατού του Υδάρνη που στο μεταξύ είχε φθάσει στα νώτα τους.
Θλιβερή είναι η αντίθεση ανάμεσα στο ηρωικό θάνατο των Σπαρτιατών και των Θεσπιέων είναι η προδοσία των Θηβαίων που δεν πολέμησαν καθόλου την τελευταία ημέρα και όταν οι εναπομείναντες Ελληνες υποχωρούσαν εκείνοι έτρεξαν προς τους Πέρσες ζητώντας συγχώρεση και λέγοντας ότι στρατολογήθηκαν με την βία.
Απο τους Σπαρτιάτες μόνο ένας σώθηκε με το όνομα Αριστόδημος που βρισκόταν τραυματισμένος στα μετόπισθεν.Παρόλα αυτά γυρίζοντας στην Σπάρτη αντιμετώπισε τον χλευασμό των συμπατριωτών του.Εκείνος όμως άντεξε και τον επόμενο χρόνο έδειξε την αξία του στη μάχη των Πλαταιών όπου αρίστευσε και έπεσε μαχόμενος.
Στο πεδίο της μάχης βρέθηκαν 4.000 νεκροί Ελληνες απο αυτούς μερικοί είχαν σκοτωθεί τις πρώτες δυο ημέρες επίσης οι περισσότεροι Θηβαίοι παραδόθηκαν έτσι αυτοί που πολέμησαν την τελευταία μέρα και σκοτώθηκαν ήταν περίπου 2.500 αν υποθέσουμε ότι οι 700 Θεσπιείς συνοδεύονταν και απο έναν ελαφρά οπλισμένο ενω οι 300 Σπαρτιάτες απο πολύ περισσότερους είλωτες και είναι ειρωνία που την στιγμή που ελεύθεροι Ελληνες παραδινόντουσαν ή έφευγαν αμαχητί κάποιοι άλλοι Ελληνες αλλά ταλαίπωροι δούλοι έπεφταν στο πεδίο της μάχης.
Ποτέ στην ιστορία δεν αναφέρεται στρατός που να συγκροτήθηκε απο τοσα διαφορετικά έθνη.
46 έθνη αποτελούσαν την δύναμη του περσικού στρατού ξηράς και 8 την ναυτική δύναμη. Τα έθνη που αποτελούσαν το στρατό ξηρήταν:Ασσύριοι,Βάκτριοι,Ινδοί,Άριοι,Σάκες,Πέρσες,Μήδοι,Κίσσιοι,Υρκάνοι,Πάρθοι,Χοράσμιοι,
Σόγδοι,Γανδάριοι,Κάσπες,Δάδικες,
Σάρραγγες,Πάκτυες,Ούτιοι,Μύκιοι,Παρικάνιοι,Αραβες,Αιθίοπες της Ασίας και της Ν.Αιγύπτου,Λίβυες,Παφλαγόνες,Λίγυες,Ματίηνοι,Μαριανδυνοί,Σύροι,Φρύγες,Αρμένιοι,
Λυδοί,Μυσοί,Καβαλείς,Μόσχοι,Θράκες,Τιβαρυνοί,Μάκρωνες,Μοσύνοικοι,Μάρες,Κόλχοι,
Αλαρόδιοι,Σάσπειρες,Σαγάρτιοι,Χάλυβες.
Τα 8 έθνη που αποτελούσαν το στόλο ήταν:
Φοίνικες,Αιγύπτιοι,Κύπριοι,Κίλικες,Πάμφυλοι,Λύκιοι,Κάρες,Ελληνες Δωριείς,Ελληνες Ιωνες,
Ελληνες Αιολείς,Ελληνες Ελλησπόντιοι και Ελληνες Αιγαιοπελαγίτες.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η καταμέτρηση του στρατού έγινε στο Δορίσκο κατά τον εξής τρόπο.
Πήραν 10.000 άνδρες και αφού τους συμπύκνωσαν σημείωσαν ένα κύκλο και αφου επανέλαβαν την διαδικασία σημείωσαν ότι αυτός ο κύκλος γέμισε 170 φορές και έβγαλαν το συμπέρασμα ότι ο στρατός ξηράς αποτελείτο απο τον ασύληπτο αριθμό 1.700.000 άνδρες ενω ο στόλος απο 1207 τριήρεις.
Ο Ξέρξης διαίρεσε το στρατό του σε 3 σώματα και κατευθύνθηκε απο τα παράλια της Θράκης και της Μακεδονίας μέχρι τον Ολυμπο έχοντας το στόλο του να πλέει παραλιακά.
Η συνέλευση των Ελλήνων που έγινε στην Κόρινθο ώστε να παρθεί μια απόφαση για την αντιμετώπιση του κινδύνου όχι μόνο δεν απέφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα αλλα το αντίθετο εμφάνισε διαλυτικά στοιχεία.
Οι Κρήτες προφασίστηκαν ότι τους απέτρεπε απο το να πολεμήσουν χρησμός του μαντείου των Δελφών.Οι Κερκυραίοι υποσχέθηκαν βοήθεια αλλά δεν τήρησαν το λόγο τους.Οι Θεσσαλλοί,Αινιάνες,Περραιβοί,Μάγνητες,Λοκροί,Δωριείς,Μαλιείς,Φθιωτοί,Αχαιοί και Βοιωτοί πρόσφεραν γη και ύδωρ.
Οι υπόλοιποι Ελληνες κατόρθωσαν να συτκεντρώσουν μια δύναμη 10.000 ανδρών με επικεφαλής το Σπαρτιάτη Ευαίνετο και τιν Αθηναίο Θεμιστοκλή και να καταλάβουν τα Τέμπη με σκοπό να εμποδίσουν τον περσικό στρατό να περάσει απο την Μακεδονία στην Θεσσαλία.Οταν όμως έφτασαν παρατήρησαν ότι ο εχθρικός στόλος θα μπορούσε άνετα να αποβιβάσει στρατό στα νώτα τους και να τους αποκόψει και έτσι επέστρεψαν άπρακτοι στην Κόρινθο.
Eκεί σε νέο συμβούλιο αποφασίστηκε τελικά να κρατηθεί άμυνα στις Θερμοπύλες και ο Ελληνικός στόλος να παραταχτεί στο Αρτεμίσιο για να αντισταθεί μαζί με το πεζικό.
Η Ελληνική δύναμη στη ξηρά και στη θάλασσα είχε επικεφαλής μετά απο παραχώρηση των Αθηναίων,Σπαρτιάτες.Τον Λεωνίδα και τον Ευριβιάδη αντίστοιχα.
Ο Λεωνίδας ξεκίνησε απο την Κόρινθο με 300 Σπαρτιάτες,500 οπλίτες της Τεγέας,500 άνδρες απο την Μαντίνεια,120 απο τον Ορχομενό,1.000 Αρκάδες,400 Κορίνθιους και περνώντας απο Βοιωτία και Φωκίδα πήρε και 700 Θεσπιείς και 400 Θηβαίους(οι τελευταίοι είχαν συνθηκολογήσει αλλά βλέποντας ότι πλησίαζε ο Ελληνικός στρατός κατάλαβαν τι συνέπειες θα είχαν).
Στο σύνολο της η Ελληνική δύναμη δεν ξεπερνούσε τους 13.000 άνδρες εκ των οποίων μόνο 6.000 ήταν οπλίτες.Οι υπόλοιποι ήταν ελαφρά οπλισμένο πεζικό,βοηθητικοί και δούλοι.
Στη θάλασσα ο Ευριβιάδης ξεκίνησε για το Αρτεμίσο με 40 τριήρεις των Κορινθίων,20 των Μεγαρέων,147 των Αθηναίων,18 των Αιγινιτών,12 των Σικυωνίων,10 των Λακεδαιμονίων,8 των Επιδαύρεων,7 των Ερετρίων,5 των Τροιζηνίων,2 των Στυρέων και 2 των Κείων.
Συνολικά 271 τριήρεις με 60.000 άντρες εκ των οποίων οι 25.000 ήταν Αθηναίοι με επικεφαλής τον Θεμιστοκλή και των Κορινθίων ο Αδείμαντος.
Ο Ξέρξης όταν έφτασε στις Θερμοπύλες στρατοπέδευσε και 4 ημέρες έμεινε άπρακτος γατί περίμενε να ακούσει νεα για το στόλο του που έπλεε στον Παγασητικό και επλήγη απο σφοδρή τρικυμία με αποτέλεσμα να βυθιστούν περίπου 400 τριήρεις και βοηθητικά πλοία.
Οταν έλαβε τα νέα ότι παρόλο την καταστροφή το μεγαλύτερο μερος του στόλου του ήταν άθικτο διέταξε την επόμενη μέρα έφοδο εναντίον των Θρμοπυλών.
Την πρώτη μέρα της μάχης έριξε στον αγώνα τους Μήδους οι οποίοι έδειξαν ιδιαίτερη ανδρεία αλλά λίγα μπορούσαν να καταφέρουν λόγω της στενότητας του χώρου και της ελαφριάς εξάρτησης που έφεραν με αποτέλεσμα τα πτώματα τους να συσωρεύονται στα πόδια της ελληνικής παράταξης.
Οργισμένος ο Ξέρξης που φοβήθηκε για το ηθικό του στρατού του την 2η μέρα έστειλε το επίλεκτο σώμα των Αθανάτων που αποτελούνταν απο 10.000 άνδρες εναντίον του στενού περάσματος.Μάταια οι Πέρσες προσπαθούσαν να διασπάσουν την Ελληνική γραμμή αφού πολύ έξυπνα όταν η μπροστινοί οπλίτες της παράταξης κουράζονταν ο Λεωνίδας τους απέσυρε και τους αναπλήρωνε με ξεκούραστους με αποτέλεσμα η σφαγή να συνεχίζεται και οι Πέρσες να έχουν τρομερές απώλειες καθώς έπεφταν κατα εκατοντάδες πάνω στα ελληνικά δόρατα χωρίς να μπορούν λόγω του περιορισμένου χώρου να ελιχθούν.
Τελικά την 3η μέρα ένα μικρό μονοπάτι πίσω απο τις Ελληνικές γραμμές που ήταν ο μοναδικός τρόπος πρόσβασης στις Θερμοπύλες προδόθηκε στους Πέρσες απο έναν Μαλιέα ονόματι Εφιάλτης.
Ο στρατηγός Υδάρνης δεν έχασε την ευκαιρία και επιτέθηκε στους 1.000 Φωκείς που φυλούσαν το στενό και τους κατεδίωξε αναγκάζοντας τους να ανέβουν στο βουνό για να σωθούν.Ο Υδάρνης δεν τους κατεδίωξε αλλα συνέχισε την πορεία του και το μεσημέρι της 3ης μέρας βρέθηκε πίσω απο τος Ελληνικές γραμμές.
Απο εκείνη την στιγμή οι περισσότεροι Ελληνες θεώρησαν ανώφελο να επιμείνουν στην άμυνα του στενού.Ο Λεωνίδας αφού έδιωξε όσους ήθελαν να φύγουν δήλωσε ότι αυτός θα μείνει με τους Σπαρτιάτες,το παράδειγμα του ακολούθησαν και οι 700 Θεσπιείς και ο μάντης Μεγιστίας που παρότι προείδε το τέλος αρκέστηκε να διώξει μόνο το γιό του.
Αυτό που είναι άξιο απορίας είναι γιατί ο Λεωνίδας διέταξε να παραμείνουν οι Θηβαίοι παρότι ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα πρόδιδαν.
Απο την πλευρά του ο Ξέρξης ήθελε να αναβάλει καθε επίθεση μέχρι να μάθει με σιγουριά ότι ο στρατηγός του ολοκλήρωσε την περικύκλωση των Ελληνικών δυνάμεων.Ο Λεωνίδας διαβλέποντας τον κίνδυνο οδήγησε τον εναπομείναντα στρατό έξω απο την οχυρωμένη θέση σε ευρύχωρο πλέον μέρος προκαλώντας την περσική παράταξη σε μάχη.
Η τελευταία ηρωική αλλά καταδικασμένη ελληνική έφοδος άρχισε.
Τα Ελληνικά δόρατα έφεραν αρχικά χάος στους Πέρσες που άλλοι σκοτώθηκαν και άλλοι ποδοπατήθηκαν απο τους συμπολεμιστές τους όσο όμως περνούσε η ώρα φαινόταν το πόσο ανεξάντλητος ήταν ο Περσικός στρατός.Οι επικεφαλής Πέρσες παρότρυναν με μαστίγια τους στρατιώτες,πολλά δόρατα έσπασαν και ο απελπισμένος αγώνας συνεχίστηκε με τα ξίφη μέχρι την στιγμή που ο Λεωνίδας έπεσε νεκρός.Μεγάλη μάχη άναψε τότε γύρω απο το νεκρό Σπαρτιάτη βασιλιά κατα την οποία σκοτώθηκαν αρκετοί μαζί και δυο αδελφοί του Ξέρξη αλλα οι Ελληνες είχαν απομείνει ελάχιστοι και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν παίρνοντας μαζι τους το πτώμα του Λεωνίδα.Συμπύκνωσαν όσο μπορούσαν την παράταξη τους γύρω απο τον νεκρό βασιλιά σε ένα λόφο όπου και σκοτώθηκαν μέχρις ενός απο τα βέλη και τα ακόντια του στρατού του Υδάρνη που στο μεταξύ είχε φθάσει στα νώτα τους.
Θλιβερή είναι η αντίθεση ανάμεσα στο ηρωικό θάνατο των Σπαρτιατών και των Θεσπιέων είναι η προδοσία των Θηβαίων που δεν πολέμησαν καθόλου την τελευταία ημέρα και όταν οι εναπομείναντες Ελληνες υποχωρούσαν εκείνοι έτρεξαν προς τους Πέρσες ζητώντας συγχώρεση και λέγοντας ότι στρατολογήθηκαν με την βία.
Απο τους Σπαρτιάτες μόνο ένας σώθηκε με το όνομα Αριστόδημος που βρισκόταν τραυματισμένος στα μετόπισθεν.Παρόλα αυτά γυρίζοντας στην Σπάρτη αντιμετώπισε τον χλευασμό των συμπατριωτών του.Εκείνος όμως άντεξε και τον επόμενο χρόνο έδειξε την αξία του στη μάχη των Πλαταιών όπου αρίστευσε και έπεσε μαχόμενος.
Στο πεδίο της μάχης βρέθηκαν 4.000 νεκροί Ελληνες απο αυτούς μερικοί είχαν σκοτωθεί τις πρώτες δυο ημέρες επίσης οι περισσότεροι Θηβαίοι παραδόθηκαν έτσι αυτοί που πολέμησαν την τελευταία μέρα και σκοτώθηκαν ήταν περίπου 2.500 αν υποθέσουμε ότι οι 700 Θεσπιείς συνοδεύονταν και απο έναν ελαφρά οπλισμένο ενω οι 300 Σπαρτιάτες απο πολύ περισσότερους είλωτες και είναι ειρωνία που την στιγμή που ελεύθεροι Ελληνες παραδινόντουσαν ή έφευγαν αμαχητί κάποιοι άλλοι Ελληνες αλλά ταλαίπωροι δούλοι έπεφταν στο πεδίο της μάχης.


Πηγή
http://protesilaos.blogspot.com/