Ο Χουρσίτ πασάς αποφασισμένος να εισβάλλει στην Πελοπόννησο και καταπνίξει την επανάσταση συγκέντρωσε στην Λάρισα ένα μεγάλο εκστρατευτικό σώμα αποτελούμενο από 24.000 πεζούς.6.000 ιππείς και αρκετό πυροβολικό.Οταν όμως το σώμα αυτό συγκεντρώθηκε ο σουλτάνος φοβούμενος ότι πιθανή επιτυχία θα έδινε μεγαλύτερη δύναμη στον Χουρσίτ απο αυτή που έπρεπε παραχώρησε την αρχηγία στον Μεχμέτ Αλή πασά της Δράμας επονομαζόμενο Δράμαλη που θεωρήθηκε ικανός γιατί είχε καταστείλει με επιτυχία την επανάσταση στην Μαγνησία.
Τον Ιούνιο του 1822 αυτή η τεράστια δύναμη ξεκίνησε από την Λάρισα και χωρίς να βρει την παραμικρή αντίσταση έφθασε στην Λαμία και προχωρώντας λεηλάτησε την περιοχή της Κωπαίδας μπήκε στην Αθήνα χωρίς όμως να ασχοληθεί καθόλου με την Ακρόπολη την οποία στο μεταξύ είχε καταλάβει ο Υψηλάντης.Αντ αυτού αφού επιδόθηκε σε βιαιότητες σφάζοντας πολλούς Αθηναίους προχώρησε και κατέλαβε το φρούριο της Ακροκορίνθου αμαχητί.
Τελικά στις 5 Ιουλίου στρατοπέδευσε στην Κόρινθο.
Η κατάσταση στο ελληνικό στρατόπεδο ήταν απελπιστική. Οι οπλαρχηγοί τσακωνόντουσαν μεταξύ τους για τα αξιώματα και οι περισσότεροι μιλούσαν εναντίον του Κολοκοτρώνη και του Υψηλάντη.Η κυβέρνηση που είχε καταφύγει στο Άργος δείλιασε και κατέφυγε στα πλοία των Σπετσών.
Οι Μανιάτες και οι Μεσσήνιοι βλέποντας το ελεεινό παράδειγμα της κυβέρνησης άρχισαν να λεηλατούν το ντόπιο πληθυσμό και να παίρνουν τα βουνά.Οι προεστοί που είχαν καταλάβει τα στενά που οδηγούσαν απο Κόρινθο προς Αργολίδα (Δερβενάκια) βλέποντας τον εχθρικό στρατό δείλιασαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους χωρίς να ρίξουν ούτε μια τουφεκιά.Οι μόνοι που στάθηκαν σε αυτές τις δύσκολες ώρες ήταν ο Υψηλάντης που αν και αρχηγός του βουλευτικού δεν ακολούθησε την κυβέρνηση που κρύφτηκε στα πλοία αλλά πήρε 700 άνδρες και έτρεξε να ενισχύσει το φρούριο του Άργους το οποίο είχε καταλάβει ο Μανιάτης Καραγιάννης ξεπλένοντας κατα κάποιο τρόπο την αισχρή συμπεριφορά των συμπολιτών του.
Ο δε Κολοκοτρώνης ξεκίνησε την στρατολογία των φοβισμένων Ελλήνων καλώντας τους πρόκριτους της Τρίπολης να εκδώσουν προκήρυξη στην οποία αναφερόταν ότι όποιος μπορεί να φέρει όπλο και αρνείται θα τουφεκιζόταν.
Ο Δράμαλης δεν έμεινε στην Κόρινθο όπως του συνέστησε ο Γιουσούφ πασάς αλλά ξεκινώντας στις 12 Ιουλίου έφθασε στο Άργος ενω η εμπροσθοφυλακή του κατευθύνθηκε στο Ναύπλιο λύνοντας την πολιορκία του φρουρίου που ήταν έτοιμο να παραδοθεί.
Ο Κολοκοτρώνης ερχόμενος στην Τρίπολη με 10.000 περίπου άνδρες οχύρωσε τους Μύλους κόβοντας έτσι τον δρόμο που οδηγούσε στην πόλη και διέταξε να μεταφερθούν τα τρόφιμα στα βουνά και τα υπόλοιπα να καούν.
Ο Δράμαλης παρόλες τις επιτυχίες του βρέθηκε σε δύσκολη θέση άρχισε να υποφέρει απο την έλλειψη τροφών μιας και στον Αργολικό κάμπο τα πάντα είχαν καεί μετά την διαταγή του Κολοκοτρώνη.Τα ζώα πέθαιναν και άρχισαν να εμφανίζονται ασθένειες ανάμεσα στους άνδρες του ρίχνοντας το ηθικό τους έτσι βρέθηκε σε δίλημμα.Ειχε μόνο δυο επιλογές να προχωρήσει και να επιτεθεί στους Μύλους που είχε καταλάβει ο Κολοκοτρώνης ή να γυρίσει στην Κόρινθο να ανεφοδιάσει το στρατό του και να επανέλθει.
Τελικά επέλεξε το δεύτερο αλλά θέλοντας να παραπλανήσει τους δικούς μας έστειλε στους Μύλους το χριστιανό γραμματέα του προτείνοντας γενική αμνηστία αν κατέθεταν τα όπλα.
Όταν όμως οι οπλαρχηγοί γέλασαν με την πρόταση τότε ο γραμματέας τους είπε δήθεν εμπιστευτικά ότι ο Δράμαλης σκοπεύει να προχωρήσει στην Τρίπολη.
Ολοι σχεδόν οι οπλαρχηγοί πίστεψαν τα λόγια του γραμματέα.
Στο πολεμικό συμβούλιο που ακολούθησε ο Κολοκοτρώνης εξέφρασε την άποψη ότι ο Δράμαλης προσπαθεί να τους εξαπατήσει και καλό θα ήταν να αγνοήσουν τα λεγόμενα και να καταλάβουν τα Δερβενάκια απο όπου θα περνούσε ο Δράμαλης υποχωρώντας.
Μετά απο έντονη λογομαχία με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη που αποχώρησε αφού πρώτα τον κατηγόρησε ότι φυγομαχεί και θέλει να ανέβει στα βουνά για να κάνει τον κλέφτη ο Κολοκοτρώνης απτόητος πήρε 2.500 άνδρες και στρατοπέδευσε στην Νεμέα στο ύψωμα του Αγίου Γεωργίου ενώ έστειλε και μερικούς άνδρες και κατέλαβαν και το στενό του Αγίου Σώστη.
Το πρωί της 26ης Ιουλίου 1822 ο Γέρος του Μοριά θα δικαιωνόταν καθώς όλοι έβλεπαν την εμπροσθοφυλακή των Τούρκων να μπαίνει στο στενό.Ο Κολοκοτρώνης επιτέθηκε αμέσως και ταυτόχρονα έστειλε αγγελιοφόρο για βοήθεια.
Οι Τούρκοι πεζοί και ιππείς μη μπορώντας να περάσουν από τον καταιγισμό πυρών στράφηκαν προς τον Αγιο Σώστη και κατάφεραν να ανέβουν στο ύψωμα δέχτηκαν όμως επίθεση όχι μόνο απο τους άνδρες του Κολοκοτρώνη που κρατούσαν την θέση αλλά και απο τις ενισχύσεις που έφθασαν υπό τους Υψηλάντη,Παπαφλέσσα και Νικηταρά.
Αυτό που ακολούθησε ήταν στην κυριολεξία σφαγή καθώς οι Τούρκοι δεχόντουσαν ταυτόχρονες επιθέσεις απο εμπρός απο τα πλάγια απο τον Υψηλάντη και απο πίσω απο τον Κολοκοτρώνη 4.000 νεκροί γέμισαν τις χαράδρες και οι υπόλοιποι εκμεταλλευόμενοι την νύχτα πέρασαν σε κακά χάλια άλλοι στην Κόρινθο και άλλοι στο Αργος.
Την επόμενη μέρα ο Δράμαλης αποφάσισε με όλη την στρατιά του να ξεκινήσει απο το Αργος με σκοπό να φτάσει στην Κόρινθο όχι όμως απο τα Δερβενάκια αλλά απο το Αγιονόρι που βρισκόταν ποιο ανατολικά.
Και εκεί όμως βρήκε τα στενά να έχουν καταληφθεί από τους Υψηλάντη,Παπαφλέσσα και Νικηταρά.Στην νέα μάχη που ακολούθησε χάθηκαν άλλοι 1.000 εχθροί αριθμός που θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερος αν αρκετοί Έλληνες θεωρώντας την μάχη κερδισμένη δεν λαφυραγωγούσαν αντί να αποτελειώσουν τον εχθρό.
Ο Κολοκοτρώνης δεν σταμάτησε εκεί αφού ήρθε σε συνεννόηση με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.
Ο τελευταίος κατέλαβε τα στενά των Μεγάρων ώστε να μην μπορεί ο εχθρός να υποχωρήσει και να διαφύγει στην Αττική ενώ ο ίδιος συνέχισε να κυνηγά και επιτίθεται στους εναπομείναντες Τούρκους που προσπαθούσαν να φτάσουν στην Κόρινθο.
Ο Δράμαλης τελικά στα τέλη Οκτωβρίου πεθαίνει στο Ναύπλιο και τα υπολείμματα της τουρκικής στρατιάς σε μια τελευταία απέλπιδα προσπάθεια προσπαθούν να διαφύγουν στην Πάτρα μήπως και σωθούν από τον τουρκικό στόλο δέχονται όμως νέα επίθεση από τον Ζαίμη και τους άλλους οπλαρχηγούς της Αχαΐας κοντά στην Ακράτα με αποτέλεσμα από την τεράστια στρατιά που ξεκίνησε πριν λίγους μήνες από την Λάρισα μόνο 2.000 σώθηκαν από τον τουρκικό στόλο υπό τον Γιουσούφ πασά που είχε προειδοποιήσει τον Δράμαλη όταν ξεκινούσε από την Κόρινθο.
Πηγή
http://protesilaos.blogspot.com/
