Διακοπές : Στις Πρέσπες το Φθινόπωρο

Ταξιδεύουμε στις Πρέσπες· εκεί όπου η μαγεία της φύσης συναντά τη ζεστή φιλοξενία των ανθρώπων και -το σημαντικότερο- τις προσιτές τιμές των περιποιημένων καταλυμάτων της περιοχής

 
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΒΑΣΣΑΛΟΥ,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΙΚΟΣ ΠΗΛΟΣ


Ξεκινώντας από την Αθήνα και, γενικώς, από το Νότο, ο ακριτικός νομός Φλωρίνης, πόσω μάλλον οι Πρέσπες στα βορειοδυτικά σύνορα της χώρας, χρειάζονται περισσότερο από ένα Σαββατοκύριακο για να τις επιλέξουμε ως προορισμό. Και το επικείμενο τετραήμερο της 28ης Οκτωβρίου (για όλους όσοι θα πάρουν άδεια την Παρασκευή, 29/10) είναι ιδανικό για να επιχειρήσει κανείς αυτήν τη μακρινή διαδρομή. Το φθινόπωρο, άλλωστε, ταιριάζει πολύ στο τοπίο των δύο λιμνών, χαρίζοντας στους επισκέπτες τους πολλή ησυχία, ωραία χρώματα και ένα καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα. Συγχρόνως έχει κρύο, αλλά όχι τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα και... σε αρκετούς παραδοσιακούς ξενώνες όπου καλέσαμε για πληροφορίες, η τιμή που μας έδωσαν είναι στα 50-60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό. Καθόλου άσχημα, δηλαδή, για την εποχή και την περιοχή, όπου τα καλοριφέρ και τα τζάκια καίνε ήδη όλη την ημέρα.
Η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα (οι Βρυγηίδες, όπως τις αποκαλούσαν στην αρχαιότητα) βρίσκονται στο λεγόμενο Τριεθνές, καθώς τα νερά και το τοπίο τους μοιράζονται μεταξύ Ελλάδας, Αλβανίας και FYROM. Ανάμεσα στις δύο πρώτες η Μικρή (που διόλου μικρή δεν τη λες) και ανάμεσα και στις τρεις, με το μεγαλύτερο μέρος της να ανήκει στο FYROM, η Μεγάλη. Η Μεγάλη Πρέσπα -δίχως διάθεση υπερβολής- μοιάζει με θάλασσα. Η συνολική της επιφάνεια είναι 270 τ.χλμ. και η βαρκάδα στα νερά της γίνεται μονάχα αν το επιτρέπει ο καιρός. Οταν δεν έχει τρικυμία, δηλαδή. Οι βαρκάδες ξεκινούν από το μοναδικό παραλίμνιο χωριό της ελληνικής πλευράς, τους Ψαράδες, κινούνται στα ελληνικά ύδατα, και άρα δεν διαρκούν πολύ, ενώ παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, περνώντας από πολύ παλιά προσκυνήματα και ασκηταριά. Στους Ψαράδες, βέβαια, δεν πάμε μόνο για βαρκάδα. Τους επισκεπτόμαστε επίσης για να τους περπατήσουμε και να τους γνωρίσουμε, μια και αποτελούν τον έναν εκ των δύο χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών της περιοχής. Πλινθόκτιστα και περιποιημένα τα σπίτια τους με αποξηραμένες κατακόκκινες πιπεριές Φλωρίνης στις εισόδους, μια μόνο απ' τις εικόνες του χωριού.
Ο άλλος παραδοσιακός οικισμός είναι ο Αγιος Γερμανός, με τα παλιά σπίτια, ορισμένα εκ των οποίων εγκαταλελειμμένα εξήντα χρόνια τώρα, από το τέλος του Εμφυλίου, και μισογκρεμισμένα -υπάρχουν βέβαια και αρκετά καινούργια-, το «Παλιόρεμα» που τον διατρέχει, τα γεφύρια, τους νερόμυλους, το παλιό εκκλησάκι του Αγίου Γερμανού (11ος αιώνας) πλάι στο νεότερο (19ος αιώνας), καθώς και το ναό του Αγίου Αθανασίου (18ος αιώνας)· όλα τους με ενδιαφέρουσες λαϊκότροπες αγιογραφίες.
Εδώ, λειτουργεί και η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, απ' όπου ενημερώνεται κανείς για τη φύση και τις δραστηριότητες της περιοχής καθώς και για τις οργανωμένες οικοξεναγήσεις (Κέντρο Πληροφόρησης, Τ/23850-51.452, www.spp.gr). Στις Πρέσπες έχουν καταγραφεί πάνω από 1.500 είδη φυτών με δύο ενδημικά, 12 τύποι δασών, 17 είδη ιχθύων, εκ των οποίων τα 8 είναι ενδημικά, 22 είδη ερπετών και 260 είδη πτηνών. Η δε Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών μαθαίνουμε ότι από την αρχή της ίδρυσής της έχει εφαρμόσει μια σειρά δράσεων για την προστασία και τη διαχείριση συγκεκριμένων απειλούμενων ειδών πανίδας, αλλά και την αποκατάσταση των οικοτόπων τους, η υποβάθμιση των οποίων αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή γι' αυτά. Αξίζει μάλιστα να σημειώσουμε ότι, ανάμεσα στις δράσεις της, ξεχωρίζουν η έρευνα και τα μέτρα διαχείρισης για την προστασία του αργυροπελεκάνου, τα οποία και οδήγησαν στη σταδιακή αύξηση του πληθυσμού. Σήμερα, η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων στον κόσμο, που ξεπερνά τα 1.200 ζευγάρια!
Επόμενες στάσεις ο Λαιμός, παλιό εμπορικό κέντρο και σημερινή έδρα του Δήμου Πρεσπών, με τα σχολεία του και τους 250 μόνιμους κατοίκους του, και ο Αγιος Αχίλλειος, το μικροσκοπικό νησάκι της Μικρής Πρέσπας, που τα τελευταία χρόνια ενώνεται με γέφυρα μήκους 630 μ. με τη στεριά και φιλοξενεί γύρω στους 20 κατοίκους. Μοναδική η απογευματινή βόλτα στο νησάκι, όπου, σε όποιο σημείο και να βρίσκεσαι, δεν χάνεις τη λίμνη ποτέ από τα μάτια σου. Το μονοπάτι περνάει από μισογκρεμισμένους και μη ναούς και εκκλησίες -ξεχωρίζουν φυσικά τα απομεινάρια της βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου-, εδώ κι εκεί βόσκουν νωχελικά βραχυκέρατες αγελάδες-νάνοι και η ώρα περνάει. Ο ουρανός κοκκινίζει και ο ήλιος χάνεται πίσω από τα βουνά της Αλβανίας.

ΠΩΣ ΠΑΜΕ
Με το αυτοκίνητό μας μέσω Φλώρινας (585 χλμ.) ή Καστοριάς (575 χλμ.). Η Εγνατία, την οποία βρίσκουμε πριν φτάσουμε στη Θεσσαλονίκη, έχει φέρει και τις δύο πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας πολύ κοντά, ενώ όποια διαδρομή και αν επιλέξει κανείς για να προσεγγίσει τις Πρέσπες, είτε από τη Φλώρινα (45 χλμ.) είτε από την Καστοριά (54 χλμ.) δηλαδή, είναι βέβαιο ότι θα ευχαριστηθεί το γεμάτο χρώματα φθινοπωρινό τοπίο.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Αριάδνη (Λαιμός, T/23850-51.850, 51.851, www.ariadni-prespes.gr). Ζεστή φιλοξενία από την οικογένεια της Αννας και του Γρηγόρη. Καλαίσθητα δωμάτια, πλούσιο πρωινό και, αν η παρέα... τραβάει, μουσικές βραδιές που θα σας μείνουν αξέχαστες.
Μύλος (Λαιμός, Τ/23850-51.888). Ενα βιολογικό αγρόκτημα, οι παλιές κατοικίες του οποίου μαζί με τον αχυρώνα αναπαλαιώθηκαν (και πριν από ένα χρόνο ανακαινίστηκαν), για να έχουμε σήμερα έναν όμορφο χώρο για διαμονή και εστίαση. Σπιτικό πρωινό, ωραίες μουσικές και, για τους μερακλήδες με την αγροτική ζωή, δυνατότητα για συμμετοχή στις δουλειές του χωραφιού και του κήπου, ακόμα και στο μαγείρεμα.
Το Πέτρινο (Αγιος Γερμανός, T/23850-51.344, www.prespespetrino.com). Φιλόξενος παραδοσιακός ξενώνας και πλούσιο πρωινό από την κ. Θωμαή και τον κ. Χρήστο.
Αγιος Γερμανός (Αγιος Γερμανός, Τ/23850-51.397, www.prespa.com.gr). Τρία διατηρητέα αναπαλαιωμένα κτίρια που κτίστηκαν από το 1890 ώς το 1932 και συνιστούν σήμερα μια μικρή φιλόξενη γειτονιά στον παραδοσιακό οικισμό του Αγίου Γερμανού. Περιποιημένα δωμάτια και γευστικό πρωινό στα ατού και αυτού του ξενοδοχείου.
Παράδοση (Αγιος Γερμανός, T/23850-51.356, www.prespes-agiosgermanos.gr). Ομορφος παραδοσιακός ξενώνας με ένα τετράκλινο, ένα τρίκλινο και δύο δίκλινα δωμάτια, πάνω ακριβώς στην πλατεία του Αγίου Γερμανού, ενώ σε λίγο καιρό θα είναι έτοιμο άλλο ένα κτίριο με ολοκαίνουργια δωμάτια υπό την ίδια διεύθυνση του κ. Δημήτρη Μαύρου.
Βαρνούς (Αγιος Γερμανός, T/23850-51.880, 6944-447.515, www.varnous.com). Χτισμένο με πέτρα και ξύλο, διαθέτει 7 δίκλινα, 2 τρίκλινα και ένα τετράκλινο δωμάτιο, καφέ-μπαρ-εστιατόριο και αίθουσα πρωινού όπου σερβίρεται πλούσιος μπουφές με τοπικά προϊόντα.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com
ΦΑΓΗΤΟ
Γενικώς, όπου και να καθίσετε για φαγητό είναι καλά. Και είναι βέβαιο ότι θα δοκιμάσετε πιπεριές Φλωρίνης φτιαγμένες με όλους τους δυνατούς τρόπους, νοστιμότατες μακεδονίτικες πίτες και... κυπρίνο ή γριβάδι, που δεν είναι άλλο από το ψάρι-σπεσιαλιτέ της περιοχής. Ενδεικτικά, σημειώστε τον Αγιο Αχίλλειο (Τ/23850-46.601, 23850-46.112, 6948-780.765), στο ομώνυμο νησάκι, όπου μπορείτε να γευματίσετε εξαιρετικά, δοκιμάζοντας τις νόστιμες συνταγές της οικογένειας που διατηρεί τόσο την ταβέρνα όσο και τον ξενώνα του επάνω ορόφου, τη Συντροφιά (T/23850-46.107) στους Ψαράδες, για κυπρίνο πλάι στη λίμνη, και τη Βίλλα Ρόζα (Τ/23850-45.934, 23850-45.980), που διατηρεί ο δραστήριος Θεόφιλος με την οικογένειά του στο χωριό Ανταρτικό -ένα από τα χωριά του Δήμου Πρεσπών που δεν βρίσκεται στο λεκανοπέδιο των δύο λιμνών, αλλά στο δρόμο προς Καστοριά. Πρόκειται για πολύ καλή ταβέρνα, όπου, αν είστε τυχεροί, μπορεί και να πετύχετε να σερβίρουν έως και αγριογούρουνο. Και αν το τελευταίο σάς πέσει βαρύ, υπάρχει η λύση της διανυκτέρευσης εκεί, μια και η Βίλλα Ρόζα είναι συγχρόνως και ένας ωραιότατος ξενώνας.
ΨΩΝΙΑ
Φασόλια Πρεσπών, τι άλλο; Η συγκομιδή τους πλησιάζει στο τέλος της (αν δεν έχει ήδη τελειώσει) και η νοστιμιά τους είναι ανεπανάληπτη!
 Πηγή