Ο γνωστός άγνωστος ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΛΟΥΠΑΚΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΙΚΟΣ ΕΞΑΡΧΟΠΟΥΛΟΣ
Συνδέοντας την «αφανή» παραλία Σαράντη με το κοσμοπολίτικο Λουτράκι, κινούμαστε σε τρεις νομούς και ανακαλύπτουμε τη γοητεία των διαδρομών με θέα στη θάλασσα, όταν οι ακτές αδειάζουν.
Θάλασσα από εδώ δεν φαίνεται, όμως τα χτισμένα στους πρόποδες (250 μ.) του Ελικώνα Χώστια είναι ένας περιποιημένος ορεινός οικισμός, με τον αναπαλαιωμένο νερόμυλο στην είσοδό του να αποτελεί το πιο γραφικό κτίσμα. Ζητώ από την πρόεδρο των Χωστίων να μου ανοίξει τις πόρτες του, για να δω τα επιτεύγματα της παραδοσιακής... μηχανολογίας, που βασιζόταν στην απολύτως φιλική προς το περιβάλλον δύναμη του νερού. Μύλος, ελαιοτριβείο και άλλα πολλά σε έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα χώρο, που χρειάζεται ελάχιστες πινελιές για να λειτουργήσει ως μουσείο-πόλος έλξης επισκεπτών.
Το άγαλμα του συνθέτη Νίκου Σκαλκώτα στη μικρή πλατεία, στα αριστερά καθώς διασχίζει κανείς τα Χώστια, αναγγέλλει στους μη γνωρίζοντες ότι το ήρεμο χωριό είναι η πατρίδα μιας μεγάλης μορφής της μουσικής. Εφυγε σε σχετικά μικρή ηλικία, όμως πρόφτασε να αφήσει το στίγμα του ως μέλος της Δεύτερης Βιεννέζικης Σχολής.
Λίγο πιο πέρα, στο φούρνο, ο ανεφοδιασμός με... καύσιμα συνοδεύεται με την ικανοποίηση της όσφρησης που μόνο το παραδοσιακό χωριάτικο ψωμί μπορεί να προσφέρει.
Εναλλαγή βουνού και θάλασσας
Επόμενος σταθμός μου η Μονή του Οσίου Σεραφείμ. Η επιλογή μου -το τετρακίνητο Skoda Yeti- τώρα δικαιώνεται, σκέφτομαι καθώς οδηγώ τα περίπου 10 ανηφορικά χιλιόμετρα που χωρίζουν το όμορφα ανακαινισμένο μοναστήρι από την άσφαλτο. Εχω ήδη οπτική επαφή με τον Κορινθιακό και την παραλία Σαράντη, που με περιμένει, κάτω, στο βάθος. Προς το παρόν, όμως, την προσοχή μου τραβάει ένα μεγάλο τεχνικό έργο, το βάθους πέντε μέτρων τσιμεντένιο κανάλι που μεταφέρει το νερό από τον Εύηνο και τον Μόρνο στην Αθήνα. Με ποτάμι μοιάζει από ψηλά, διαμορφώνοντας με τον τρόπο του την αισθητική του τοπίου, επί της ουσίας όμως εκείνο που μετράει είναι τα δεκαέξι κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο που ξεδιψούν την πρωτεύουσα...
Η ταμπέλα στην είσοδο του μοναστηριού με εκπλήσσει: απαγορεύεται η είσοδος στις γυναίκες! Ναι, ο Οσιος Σεραφείμ είναι ένα ιδιαίτερο μοναστήρι, στο οποίο αναλαμβάνει να με ξεναγήσει ο ηγούμενος γέροντας Παχώμιος. Οι καπνισμένες αγιογραφίες του καθολικού σχετίζονται με το γεγονός ότι εδώ έβρισκαν καταφύγιο οι αντάρτες στη διάρκεια της Κατοχής, ενώ στην ιστορία της μονής, που αρχίζει τον 16ο αιώνα, το αποτύπωμά του έχει αφήσει και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο οποίος κατέφυγε εδώ αρκετές φορές.
  |
Κατηφορίζοντας προς τη σχετικά άγνωστη παραλία Σαράντη, τα σχόλια για τη θέα προς τη θάλασσα είναι περιττά. Ο μικρός οικισμός είναι ανεπτυγμένος σε αυστηρά τετράγωνα: τον διασχίζω μέχρι να φτάσω στην όμορφη παραλία με τα βοτσαλάκια, που αναπαύεται στο μυχό του μικρού κόλπου, ο οποίος παραπέμπει σε φυσικό λιμάνι. Η κατάβαση αξίζει ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα, αφού εδώ λειτουργούν ταβέρνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια όλο το χρόνο. Αρκεί να αναζητάς την ηρεμία και να αποδέχεσαι τη λιτότητα. Οσο για τα ερείπια της αρχαίας βοιωτικής πόλης Κορσιαί, χρειάζεται υπομονή και επιμονή για να τα εντοπίσει κανείς... Και, βεβαίως, να είναι κατάλληλα ντυμένος - αθλητικά παπούτσια ή μποτάκια, μακρύ παντελόνι, μακρυμάνικο πουκάμισο.
Αποχαιρετώ τη θάλασσα και βρίσκομαι ξανά στις πλαγιές του βουνού, οδεύοντας προς το αττικό κομμάτι του Κορινθιακού. Θίσβη και Δομβραίνα, κολλητά η μία στην άλλη, σε πολύ μικρή απόσταση από τον Πρόδρομο. Βγαίνοντας από τη Δομβραίνα, θα αναζητήσω τον πύργο του Καραϊσκάκη, ακολουθώντας σε πρώτη φάση τις ταμπέλες που δείχνουν προς Μονή Μακαριώτισσας. Η προτομή του μεγάλου ήρωα της Επανάστασης στέκει εδώ για να θυμίζει τη μάχη της Δομβραίνας στις 26 Οκτωβρίου 1826, τότε που ο Καραϊσκάκης κατάφερε να βάλει φραγμό στη δυνατότητα ανεφοδιασμού του στρατού του Κιουταχή, ο οποίος βρισκόταν στην Αθήνα.
Συνεχίζω προς Ξηρονομή και Ελλοπία, παίρνω μια γερή γεύση του βοιωτικού κάμπου και φτάνω στις Πλαταιές, στον τόπο όπου δόθηκε η μεγάλης ιστορικής σημασίας μάχη. Κάνω μια στάση στον παραμελημένο αρχαιολογικό χώρο. Εκεί, δίπλα στο δρόμο, συναντώ τα ερείπια του οχυρωματικού περιβόλου της αρχαίας πόλης, που έφτανε σε μήκος τα 4,5 χλμ. Προσπαθώ να αντιληφθώ τη γεωγραφία της μάχης που τον Αύγουστο του 479 π.Χ. έκοψε για πάντα τα φτερά των Περσών, οι οποίοι έκτοτε ουδέποτε επιχείρησαν να επιτεθούν στην Ελλάδα. Στο χώρο αυτόν, ο Σπαρτιάτης στρατηγός Παυσανίας κατέκτησε την αιωνιότητα, επικεφαλής των 39.000 Λακεδαιμονίων, Αθηναίων, Κορινθίων, Μεγαρέων κ.ά. που κατάφεραν να διαλύσουν τον τεράστιο (αποτελούμενο από 250.000 άνδρες) στρατό του Μαρδόνιου. Σήμερα, πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο πετούν οι φίλοι του αεραθλητισμού, κατά κύριο λόγο με αλεξίπτωτο πλαγιάς, έχοντας ως αφετηρία τις πλαγιές του Κιθαιρώνα.
Λίγο αργότερα, το Yeti κινείται προς Ερυθρές και σειρά έχουν τα πνιγμένα στο πράσινο Βίλια. Μπορεί κανείς να τα αποφύγει ακολουθώντας την παράκαμψη προς παραλία (Πόρτο Γερμενό και Ψάθα), αν όμως κάνει το... λάθος και μπει στο χωριό, η μυρωδιά της ψησταριάς θα του σπάσει τη μύτη και το πιθανότερο είναι να υποκύψει στον πειρασμό να καθίσει σε κάποια ταβέρνα. Μια στάση στα Βίλια αξίζει και για δύο ακόμα λόγους: πρώτον, γιατί είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε και περνούσε τα καλοκαίρια της νιότης της η Ελλη Λαμπέτη και, δεύτερον, γιατί η μεγάλη εκκλησία του χωριού, η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, σχεδιάστηκε από τον Ερνέστο Τσίλλερ και είναι πραγματικό στολίδι.
Από τα Βίλια οι επιλογές για διαδρομές είναι τρεις - και αποφασίζω να τις απολαύσω και τις τρεις. Η πρώτη με οδηγεί στην κορυφή του Κιθαιρώνα (Προφήτης Ηλίας, 1.409 μ.), εκεί όπου βρίσκονται οι εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις της Αεροπορίας, και απολαμβάνω μια μοναδική πανοραμική θέα όχι μόνο προς τον Κορινθιακό, αλλά και προς ολόκληρη τη Βοιωτία. Η δεύτερη με φέρνει στα αρχαία Αιγόσθενα, στο σημερινό Πόρτο Γερμενό, όπου βρίσκεται το καλύτερα διατηρημένο αρχαίο κάστρο της Ελλάδας. Η τρίτη καταλήγει στην Ψάθα, τη μεγάλη παραλία που βουλιάζει από κόσμο το καλοκαίρι. Από εδώ ξεκινά μια μοναδικής ομορφιάς διαδρομή, πάντα δίπλα στην ακτή, με τα πεύκα να κατηφορίζουν από τον Πατέρα και τα Γεράνεια και να φτάνουν μέχρι κάτω, λες και θέλουν να πιουν θαλασσινό νερό. Στο Σχίνο αποχαιρετώ τη θάλασσα για να χωθώ στο βουνό και, περνώντας από τα Πίσια, να καταλήξω πρώτα στην Περαχώρα και ύστερα στο Λουτράκι.
Δίολκος: ένα μοναδικό επίτευγμα
 |
Απολαμβάνοντας την εμπειρία των ιαματικών λουτρών στις πισίνες των ολοκαίνουργιων εγκαταστάσεων του Δημοτικού Υδροθεραπευτηρίου Λουτρακίου, στο μυαλό μου στριφογυρίζει ο αρχαίος Δίολκος. Γυρνώ πίσω, στο 500 π.Χ., και φαντάζομαι το ξύλινο πλοίο να πλησιάζει εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η βυθιζόμενη γέφυρα της Ποσειδωνίας, να «κάθεται» στα δύο ειδικά βαγόνια-πλατφόρμες και στη συνέχεια οι κωπηλάτες να κατεβαίνουν για να τραβήξουν όχι κουπί, αλλά σχοινί, προκειμένου να σύρουν για περίπου 8 χιλιόμετρα το πλοίο μέχρι την άλλη πλευρά του Ισθμού, στον Σαρωνικό κόλπο. Οι αυλακώσεις που άφηναν οι τροχοί πάνω στον πέτρινο αυτό δρόμο είναι ακόμα εμφανείς, ιδιαίτερα στο κομμάτι του Δίολκου που βρίσκεται καλά προστατευμένο στο χώρο της Σχολής Μηχανικού του Ελληνικού Στρατού.
Αν και για το μεγαλείο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού έχουν γραφτεί πολλά, δεν μπορώ να μην απορώ με τα έργα των αρχαίων ημών προγόνων. Οχι μόνο γνώριζαν γεωγραφία και είχαν αντιληφθεί τη σημασία τού να αποφεύγουν τον περίπλου ολόκληρης της Πελοποννήσου, αλλά κατάφεραν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ένα τεράστιο έργο με προσοχή στη λεπτομέρεια. Παράδειγμα, οι τοποθετημένες στις στροφές έξτρα πέτρες, ώστε να μην κινδυνεύουν να ανατραπούν οι πλατφόρμες (αφού τη δόξα της ανακάλυψης του διαφορικού οι αρχαίοι Ελληνες την άφησαν σε άλλους). Αλλη σημαντική λεπτομέρεια: ο Δίολκος δεν είναι ευθύγραμμος, όπως η Διώρυγα (που έχει μήκος 6 χιλιόμετρα), γιατί στην ευθεία προκύπτουν ανωφέρειες και κατωφέρειες με υψομετρική διαφορά 80 μέτρων, ενώ, παρακάμπτοντας τα υψώματα, κινούνταν κατά κύριο λόγο σε ίσιωμα. Ο αρχαίος αυτός δρόμος για την από ξηράς μεταφορά πλοίων χρησιμοποιήθηκε για περίπου 1.500 χρόνια, μέχρι την εποχή του Βυζαντίου.
Είναι όμως να απορεί κανείς και με το «μεγαλείο» των σύγχρονων Ελλήνων... Πόσοι γνωρίζουν τον Δίολκο; Πόσοι τον έχουν επισκεφτεί; Πάνω απ' όλα: Σε τι κατάσταση είναι ο Δίολκος, πολλές δεκαετίες μετά την πρώτη ανασκαφή του; Γιατί δεν έχει ανασκαφεί και ο υπόλοιπος και δεν έχει αναδειχτεί (ένα τμήμα του έστω) σε επισκέψιμο μνημείο; Μπορεί -προς τιμήν της- η Σχολή Μηχανικού να ανοίγει τις πόρτες στα σχολεία, αλλά αυτό δεν αρκεί. Γιατί να είναι πασίγνωστο το Λουτράκι για τα ιαματικά λουτρά και το καζίνο και να μην είναι γνωστό και για τον Δίολκο;
Ευτυχώς, η Αρχαία Κόρινθος και ο Ακροκόρινθος είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Σε μικρή απόσταση από το Λουτράκι, αποτελούν πάντα μια αφορμή για να συνδυάσεις τη βόλτα, το αγνάντεμα της διώρυγας πάνω από τη γέφυρα που περνάει η παλιά εθνική οδός και την αναδρομή στην ιστορία.
Τη διαδρομή Λουτράκι - Περαχώρα - Λίμνη Βουλιαγμένης (Ηραίου) τη θυμάμαι να περιλαμβάνεται στο «μενού» πολλών σχολικών και εξωσχολικών εκδρομών, από μικρό παιδί. Οδηγώ απολαμβάνοντας για άλλη μια φορά τη μοναδική θέα προς τον Κορινθιακό. Στο δεξί μου χέρι νεαρά πεύκα, σημάδι της αναγεννητικής προσπάθειας της φύσης, που αγωνίζεται να επουλώσει τις πληγές της μεγάλης πυρκαγιάς του '86. Ανεξαρτήτως εποχής, η εικόνα των μικρών και μεγάλων παραλιών στα αριστερά δεν παύει να συγκινεί, ενώ στο βάθος, με καθαρό καιρό, διακρίνεται ο φάρος στο Μελαγκάβι. Στη διαδρομή συναντώ αρχικά την Περαχώρα και στη συνέχεια τη λίμνη Ηραίου, αυτή την ιδιόρρυθμη, περικυκλωμένη από πεύκα και ελιές, λιμνοθάλασσα με τη μικρή διέξοδο προς τον Κορινθιακό, που αποτελεί χάρμα οφθαλμών χειμώνα-καλοκαίρι.
Ηλιοβασίλεμα στο φάρο, παρατηρώ από μακριά το ζευγαράκι που περιμένει το τέλος της ημέρας για να αποσυρθεί και ακούω τον Νίκο, τον φωτογράφο, να με «κατηγορεί» ως ρομαντικό. Πάντα μου άρεσαν και οι φάροι και τα ηλιοβασιλέματα και θεωρώ ότι αξίζει να ζει κανείς τέτοιες στιγμές. Πολύ περισσότερο όταν δεν χρειάζεται να «ξενιτευτεί». Η Αθήνα δεν είναι μακριά, πας και έρχεσαι ακόμα και αυθημερόν, ενώ το Λουτράκι είναι δίπλα, μόλις 20 λεπτά δρόμο.
Memo
ΜΕΤΑΒΑΣΗ
 |
• Από Αθήνα για Πρόδρομο ακολουθείτε την εθνική οδό Αθηνών - Λαμίας και στο 80ό χλμ. στρίβετε προς Θήβα και Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού. Στη συνέχεια κατευθύνεστε προς Θεσπιές, Δομβραίνα και Πρόδρομο. Για τα 130 χλμ. της διαδρομής θα χρειαστείτε το πολύ δύο ώρες. Από τον Πρόδρομο η παραλία Σαράντη απέχει 7 χλμ. (10΄- 15΄) και η Μονή Οσίου Σεραφείμ 11 χλμ. (15΄- 20΄).
• Αν θέλετε από την Αθήνα να πάτε απευθείας στο Λουτράκι, δεν θα χρειαστείτε περισσότερο από 1 ώρα (90 χλμ.). Αν προορισμός σας είναι τα Βίλια, θα διανύσετε 54 χλμ. από την Αθήνα (μέσω Μάνδρας και Οινόης - παλιά εθνική οδός Θήβας). Από τα Βίλια η κορυφή του Κιθαιρώνα απέχει 11 χιλιόμετρα (15΄- 20΄).
* Εχετε υπόψη ότι το Λουτράκι διαθέτει πλέον παρακαμπτήριο δρόμο, που όμως δεν έχει σαφή είσοδο από την πλευρά της Αθήνας. Ρωτήστε πριν μπείτε στην πόλη.
ΦΑΓΗΤΟ
• Στην παραλία Σαράντη θα βρείτε τις ταβέρνες Το Θαλασσινό Μαγαζί, Στάθης και Μύλος.
• Στα Βίλια καθίστε στις ταβέρνες Ελατος και Λεστόρης για πιάτα της ώρας και σούβλα.
• Στα Πίσια, στο εξοχικό κέντρο Πλάτανος, δοκιμάστε παραδοσιακές πίτες (από 10 Σεπτεμβρίου έως 10 Ιουνίου ανοίγει μόνο τα Σαββατοκύριακα).
• Στην παραλία του Λουτρακίου (Λ. Ποσειδώνος) αναζητήστε τις ταβέρνες Μαϊστράλι και Ιχθυόεσσα (για ψάρι και ψαρομεζέδες), την ταβέρνα-ψησταριά Η Στρούγκα και το grill restaurant-café Βόσπορος.
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ
Την ανάβαση στην κορυφή του Κιθαιρώνα. Πανοραμική θέα προς Κορινθιακό, Βοιωτία και Εύβοια, για μαθήματα γεωγραφίας επιτόπου. Στον Κιθαιρώνα υπάρχουν δύο ορειβατικά καταφύγια (ΕΟΣ Ελευσίνας: Τ/210-55.45.430, www.eoseleusinas.gr). Τη διαδικασία βύθισης - ανάσυρσης της γέφυρας στη διώρυγα της Κορίνθου, είτε στην Ποσειδωνία (δίπλα υπάρχουν ίχνη του αρχαίου Δίολκου) είτε στα Ισθμια. Τη Μονή του Οσίου Παταπίου, 14 χλμ. από το Λουτράκι, σε υψόμετρο 700. Είναι το κυριότερο θρησκευτικό κέντρο της περιοχής. Την Αρχαία Κόρινθο. Στον αρχαιολογικό χώρο δεσπόζει ο ναός του Απόλλωνα, ενώ υπάρχουν και πολλά ευρήματα της ρωμαϊκής περιόδου. Λειτουργεί και μουσείο με πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα (Τ/27410-31.443). Τον Ακροκόρινθο, την οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας και μεσαιωνικής Κορίνθου. Λόγω του ανάγλυφου της περιοχής, η περιήγηση στο κάστρο απαιτεί καλή φυσική κατάσταση (Τ/27410-31.207). Το Δημοτικό Υδροθεραπευτήριο Λουτρακίου. Επειτα από μία μέρα κοπιαστικών περιηγήσεων, η χαλάρωση στις πισίνες του θα σας κάνει να ξανανιώσετε (Τ/27440-22.215).
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Δήμος Θίσβης (Ελλοπία, Ξηρονομή, Δομβραίνα, Θίσβη, Πρόδρομος): 22640-22.206
Αστυνομικό Τμήμα Δομβραίνας: 22640-22.222
Δήμος Ειδυλλίας (Βίλια, Κριεκούκι, Πόρτο Γερμενό, Ψάθα, Αλεποχώρι): 22633-20.000
Λιμεναρχείο Πόρτο Γερμενό: 22630-41.491
Δήμος Λουτρακίου - Περαχώρας: 27440-69.000
Αστυνομικό Τμήμα Λουτρακίου: 27440-63.000
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ecom1_1_01/11/2010_362243
