Κυριακή 7 Νοεμβρίου 2010

Σινεμά : Inception (2010)

Ο Ντομ Κομπ είναι ένας επιδέξιος ληστής και άσσος στην επικίνδυνη τέχνη της εκμαίευσης: μπορεί να κλέψει πολύτιμα μυστικά από τα βάθη του υποσυνείδητου, τη στιγμή που το θύμα του κοιμάται βαθιά και το πνεύμα του είναι πάρα πολύ ευάλωτο. Η σπάνια ικανότητα του Κομπ τον έχει καταστήσει πολύτιμο παίκτη στην επικίνδυνη σκακιέρα της εταιρικής αντικατασκοπίας, αλλά και διεθνή φυγά, αφαιρώντας του ό,τι έχει αγαπήσει στη ζωή του. Ο Κομπ, όμως, δέχεται μια πρόταση που μπορεί να τον εξιλεώσει. Μια τελευταία δουλειά που μπορεί να του χαρίσει πίσω τη χαμένη του ζωή αρκεί να καταφέρει το αδύνατο: την απαρχή. O Κομπ και η ομάδα του που απαρτίζεται από ειδικούς πρέπει να καταφέρουν το αντίθετο απ` ό,τι έκαναν ως τώρα. Ο στόχος τους πλέον δεν είναι να κλέψουν μια ιδέα, αλλά να καλλιεργήσουν μια καινούργια. Αν τα καταφέρουν, θα σκηνοθετήσουν το τέλειο έγκλημα. Όμως, κανένας σχεδιασμός δεν είναι αρκετά προσεκτικός, ούτε οι ικανότητές τους μπορούν να διασφαλίσουν ότι θα ξεφύγουν από τον πιο επικίνδυνο εχθρό τους που δείχνει να μπορεί να προβλέψει κάθε τους κίνηση. Έναν εχθρό που μόνο ο Κομπ θα μπορούσε να προβλέψει.


Κριτική από το Cine.gr:


Τετάρτη 21 Ιουλίου 2010

Δεν χωράει συζήτηση πως Inception δεν βλέπουμε κάθε ημέρα. Είναι μελετημένο από πολλές απόψεις, καλοσχεδιασμένο και ο απόλυτα προσωπικός θρίαμβος για τον Nolan, που υπογράφει, ολομόναχος, και το σενάριο. Η μελέτη αφορά την φιλοσοφία του. Δεν μένουμε στον όρο «ζω στο όνειρο», αλλά αυτό επεκτείνεται κατασκευάζοντας ένα νέο σύμπαν. Άμεσα έρχεται στο νου μας το Matrix, αλλά η σύγκριση με εκείνο είναι που ξεδιαλύνει το πρόβλημα με αυτό: η όλη φιλοσοφία είναι αυτοαναλώσιμη και δεν επεκτείνεται σε κάποιον ισχυρό συμβολισμό ή νοηματική. Ο Πόε θα διαφωνούσε, αλλά πλέον θέλουμε περισσότερα για να «στρίψει» το κεφάλι μας...

Η ταινία, πάνω από όλα, είναι ένα καθαρόαιμο θρίλερ δράσης. Δράση που δεν απογοητεύει κανέναν, έχει κάτι το αυθεντικό, δεν ξεφεύγει από το σύνολο. Έχει κι έναν DiCaprio πάντα έσω έτοιμο για το καλύτερο. Το βάρος, όμως, πέφτει στον δημιουργό. Ο Nolan είναι μαθηματικά έτοιμος να κάνει αριστούργημα. Απλά από κάθε του ταινία λείπει και κάτι. Πιστός απέναντι στον δύσκολο θεατή, είναι επιδέξιος, δεν χάνει τους ήρωες του, ξέρει από φινάλε. Μήπως ο Nolan (ή η παραγωγός εταιρία) είχε στις επιλογές του είτε την παραπάνω δράση είτε το νόημα; Γιατί τότε έχασε ένα σοβαρό ραντεβού με την κινηματογραφική ιστορία.

Βαθμολογία: 3.5/5 Stars3.5/5 Stars3.5/5 Stars3,5/5 Stars (3.5/5)

(0 κακή | 1/5 Stars μέτρια | 2/5 Stars2/5 Stars ενδιαφέρουσα | 3/5 Stars3/5 Stars3/5 Stars καλή | 4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars πολύ καλή | 5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars αριστούργημα)

Σταύρος Γανωτής




Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Από την εποχή του Χίτσκοκ μέχρι σήμερα, το είδος του θρίλερ έχει μεταλλαχθεί, έχει ακολουθήσει, όπως κάθε τι, τις ανάγκες και το πνεύμα της εποχής που αντιπροσωπεύει. Ακολουθώντας τον μπούσουλα του μάρκετινγκ, σκεφτόμαστε ένα νεανικό κοινό (το κυρίαρχο target group), εθισμένο σε πολύπλοκα ψηφιακά παιχνίδια που απαιτούν ευέλικτη σκέψη και γρήγορα ανακλαστικά, μια οργάνωση της αντίληψης που χτίζεται πάνω σε layers, επίπεδα μέσα σε επίπεδα με την νοοτροπία ακριβώς του παιχνιδιού, του παζλ. Σκεφτόμαστε επίσης ότι ο εμπορικός ανταγωνισμός οδήγησε σε κινηματογραφικά υβρίδια με μαξιμαλιστικές τάσεις. Μια ταινία αξιώσεων νοείται πια ως ταινία και εμπορικών και καλλιτεχνικών αξιώσεων ενώ οφείλει να περιέχει και σοβαρά και πρωτότυπα και έξυπνα νοήματα αλλά και σασπένς και δράση, προ πάντων δράση με εφέ κ.λπ. Κατά ένα τρόπο, για τον παλιό σινεφίλ όσο καλοφτιαγμένο κι αν είναι ένα τέτοιο «θρίλερ αξιώσεων», τα στοιχεία με τα οποία αυτό εξοπλίζεται για να είναι κράχτης για το ευρύ νεανικό κοινό, τον αποθαρρύνουν, τον απογοητεύουν ως ένα βαθμό. Για τον «παλιό άνθρωπο», αυτόν που μεγάλωσε συνδυάζοντας τη θύραθεν παιδεία με τον μεταπολεμικό μοντερνισμό, η τέχνη είναι απλότητα και αφαίρεση, υπαινιγμός, μια απλότητα και αφαίρεση που μπορεί να παράγει ατέρμονες σκέψεις και εμβαθύνσεις. Έτσι, ένα «φτωχικό» σε πλοκή Vertigo, μπορεί να απασχολεί την σκέψη του μέχρι σήμερα, ενώ ένα Matrix, ένα Dark Knight ή ένα Inception περνάει και φεύγει περισσότερο ως μια καλή λαϊκή (με την καλύτερη έννοια) ψυχ-αγωγία.

Όσο κι αν επιμελήθηκε την ταινία του ο Christopher Nolan (και σίγουρα του βγήκε η πίστη ανάποδα), όσο κι αν κατάφερε να δαμάσει όλο αυτό το χωρικό και χρονικό κυκεώνα ονείρων μέσα σε όνειρα και ακατάσχετης (κουραστικής προς το τέλος) δράσης, κι όσο κι αν φρόντισε να στήσει ένα δραματικό πυρήνα πάνω στη σχέση του ήρωα με την γυναίκα του και μάλιστα σχέση άρρηκτα δεμένη με το ίδιο το concept του στόρι, όσο κι αν πέτυχε την ατμόσφαιρα στην όλη καλλιτεχνική παραγωγή, στο τέλος έχεις μια επίγευση ότι είδες ένα καλό blockbuster κι όχι ένα ψυχολογικό-φιλοσοφικό-υπαρξιακό δράμα με την μορφή ενός θρίλερ. Συχνά ένοιωθα ότι έβλεπα ένα επεισόδιο τύπου «Ocean`s» αντιστραμμένο από την «σοβαρή» όψη των πραγμάτων αλλά με την ίδια ελαφράδα της λαϊκής περιπέτειας. Θα πείτε: και γιατί θα έπρεπε, θα όφειλε να κινείται σε ένα ύφος «βαρύ»; Γιατί απλούστατα προς τα κει κλείνει ο Nolan συνέχεια το μάτι στον θεατή και στον λόγιο του σινεμά, εκεί ποντάρει για το κύρος της ταινίας του.

Θα έλεγα ότι στις περιπτώσεις που επιχειρείται η συνταγή «όλα σε ένα» η καλύτερη μέθοδος είναι να βασίζεται στο πατρόν του παραμυθιού όπως στα παλιά Star Wars, στο Matrix και στο Avatar, κι όχι σε μια κάπως γιαλαντζί ελιτίστικη οπτική γωνία.

Από την άλλη μεριά, για τον «νέο άνθρωπο», για αυτόν που ξεκίνησε την ζωή του από τα τέλη 80ς, αυτόν που αγνοεί ηθελημένα το παρελθόν και αναζητά νέες μορφές κοινωνικής συνείδησης (μέσα π.χ. από το Διαδίκτυο), τέτοιες ταινίες μπορεί να λειτουργούν (το λέω σοβαρά) ως πνευματικές μυήσεις.

Βαθμολογία: 3.5/5 Stars3.5/5 Stars3.5/5 Stars (3/5)

(0 κακή | 1/5 Stars μέτρια | 2/5 Stars2/5 Stars ενδιαφέρουσα | 3/5 Stars3/5 Stars3/5 Stars καλή | 4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars πολύ καλή | 5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars αριστούργημα)

Χάρης Καλογερόπουλος




Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2010

Η επιστημονική φαντασία, η εν γένει φαντασία, όπως κι ο Leonardo DiCaprio τα τελευταία χρόνια πουλάνε και μετράνε πολύ στην κινηματογραφική βιομηχανία. Ο Nolan το ξέρει πολύ καλά αυτό, βασίζεται σ`αυτό, αλλά και προχωράει πολύ παρακάτω. Δεν οραματίστηκε μια αρπαχτή, που απλά επειδή ξέρει να την πλασάρει, θα φουσκώσει τους τραπεζικούς του λογαριασμούς. Οραματίστηκε μια περιπέτεια σχεδόν επική, που θα λειτουργεί ταυτόχρονα ως δραματικό θρίλερ κι ως φιλοσοφικό δοκίμιο.

Όλα καλά στη θεωρία και στους ευγενείς σκοπούς του σκηνοθέτη. Στην πράξη, όμως, κάπου χάνεται. Πού είναι αυτό; Ακριβώς στην καρδιά του μεγαλοφυούς του σχεδίου. Αναπτύσσει την ταινία μονοδιάστατα, με αποτέλεσμα να αναλώνεται μονάχα σε σκηνές μάχης και δράσης και να αποσπά μερικά γενναιόδωρα χασμουρητά από όσους έψαχναν κι ανέμεναν τη φιλοσοφική διάθεση που ομολογουμένως θα διαφοροποιούσε το Inception από όλες αυτές τις περιπετειούλες του συρμού. Όλα αυτά μέχρι 30 λεπτά πριν το τέλος. Τότε η ταινία ξαφνικά μεταλλάσσεται κι από μια περιπέτεια μετατρέπεται στο υπαρξιακό δράμα-θρίλερ που επί δύο ώρες προσμέναμε. Αποφεύγει το κλισέ και σε κάνει να σκεφτείς όσα επί δύο ώρες δεν μπορούσε ούτε καν να προσεγγίσει. Σε 30 λεπτά μάς χαρίζει απλόχερα τις σκέψεις και το όποιο νόημα του. Κι όχι, αυτό το νόημα δεν σχετίζεται με το αν η σβούρα πέφτει ή όχι…

Και πάλι, όμως, δεν θα καταφέρει να χειριστεί όλα αυτά τα θέματα που προσπαθεί. Γιατί; Απλούστατα, γιατί σε 140 λεπτά δεν μπορείς να μιλήσεις για την αγάπη, για την αυτοθυσία, για τη φιλία, για το όνειρο. Για την ιδέα μπορείς να μιλήσεις. Κι αυτό το καταφέρνει και με το παραπάνω. Αγαπήστε ή μισείστε λοιπόν τις ιδέες σας, να ξέρετε όμως ότι αυτές θα μείνουν ακριβώς εκεί που είναι για πολύ καιρό ακόμη...

Βαθμολογία: 2.5/10 Stars2.5/10 Stars2,5/10 Stars (2.5/5)

(0 κακή | 1/5 Stars μέτρια | 2/5 Stars2/5 Stars ενδιαφέρουσα | 3/5 Stars3/5 Stars3/5 Stars καλή | 4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars πολύ καλή | 5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars αριστούργημα)

Σοφία Γουργουλιάνη




Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2010

Inception – υστερόγραφο.

Όπως είχα προβλέψει, το Inception προβλημάτισε και ενθουσίασε το νεώτερο κοινό. Απόλυτα φυσιολογικό. Πρόκειται για ένα καλό θρίλερ δράσης, ιδιαίτερα φροντισμένο σε όλα του τα επίπεδα. Η όποια αντίρρηση, βρίσκεται στο «βάθος» των νοημάτων που περιέχει. Κάποιοι χρησιμοποιούν μια μέθοδο «εμφύτευσης» (εν υπνώσει) μιας ιδέας σε ένα άτομο με σκοπό να του γίνει κυρίαρχη, έμμονη – μάλιστα στο παράδειγμα της ταινίας ο λόγος αφορά business, κάποιος μεγιστάνας πληρώνει για να εξουδετερώσει ανταγωνιστή…. Αθάνατο Χόλιγουντ. Παρακολουθούμε λοιπόν ονειρικές περιπέτειες που προκύπτουν από ένα τέτοιο project. Και παράλληλα, το πώς το μυαλό (του ήρωα ή της συνεργάτιδας) προσπαθεί να εντοπίσει και να ελέγξει την κάθε νοητική παράσταση που δημιουργείται εντός του, όσον αφορά την πρωτογένεια ή δευτερογένειά της, δηλαδή αν προκύπτει βάσει του σχεδίου ή αναδύεται από το ήδη υπάρχον υλικό του υποσυνείδητου. Όλα αυτά έχουν ένα ψυχολογικό ενδιαφέρον αλλά μένουν σε ένα τεχνικό επίπεδο που δεν άπτεται κανενός ηθικού και ψυχολογικού δράματος παρά μόνο ως «κλου» στο τέλος της ταινίας. Έτσι παράγουν μόνο αισθητικό και ψυχ-αγωγικό αποτέλεσμα. Στο Memento του ίδιου σκηνοθέτη υπάρχει ένα σοβαρό περιεχόμενο : το πώς δομείται ένα «εγώ», ένα «πρώτο πρόσωπο» (άρα και η ηθική του υπόσταση, η αξιολογική του στρατηγική κ.λπ.) σε κατάσταση περιορισμένης μνήμης ram. Στο Matrix, πίσω από το μεσσιανικό παραμύθι, εξετάζεται η σοβαρότατη άποψη ότι η «πραγματικότητα» ως πρόσληψη από το συνολικό κοινωνικό φαντασιακό, είναι μια δομή που ίσως δεν διαφέρει από μια άλλη που μπορεί να κατασκευαστεί. Στο Avatar έχουμε μια θαυμάσια οικολογική αλληγορία μαζί με τον προβληματισμό της σχέσης συνείδησης και σωματικότητας (η μεταφορά από ένα σώμα σε άλλο).

Το μόνο στοιχείο που παράγει δράμα στον Inception (καλή ιδέα) είναι η παρενέργεια που είχε αυτή η μέθοδος όταν παλιά χρησιμοποιήθηκε από τον ήρωα και την γυναίκα του. Εκεί βρίσκεται το δραματικό point του φιλμ και γύρω από αυτό θα έπρεπε να περιστρέψει το σενάριό του ο Νόλαν αν ήθελε να δημιουργήσει ένα έργο μεγάλων αξιώσεων. Αλλά, θέλει και την πίτα σωστή και τον σκύλο χορτάτο, χρησιμοποιώντας αυτό το στοιχείο σε μικρές δόσεις και υπαινιγμούς, με την νοοτροπία της ταινίας μυστήριου. Στο μεταξύ και για 148 λεπτά, έχουμε κορεσθεί (βλέπε κουραστεί) από δράση. Καλό είναι να μην μπερδεύουμε το σημαντικό με το εντυπωσιακό.

Χάρης Καλογερόπουλος




Παρασκευή 3 Σεπτέμβρη 2010

Πέρασαν πολλοί μήνες από τότε που ανακοινώθηκε ότι η παραγωγή της νέας ταινίας του Nolan έμπαινε μπρος. Το Inception ξεκίνησε να αποτελεί κινηματογραφικό γεγονός πριν καλά-καλά προλάβουμε να έχουμε στην διάθεσή μας λεπτομερή στοιχεία γύρω από την υπόθεση της ταινίας. Ίσως να μην ήταν απαραίτητο. Ίσως το όνομα ενός δημιουργού όπως ο Nolan να είναι αρκετό για να ανέβει ο πήχης ψηλά και οι προσδοκίες του κοινού να φτάσουν στο έπακρο, χωρίς μάλιστα να τους διατρέχει η παραμικρή υποψία ότι μπορεί να διαψευστούν. Και πράγματι, δεν το κάνει, αλλά αντίθετα συγκεντρώνεται στον στόχο του που δεν είναι άλλος από το να κλέψει για μια ακόμα φορά τις εντυπώσεις αποδεικνύοντας παράλληλα ότι είναι ένας από τους καλύτερους και πιο πολλά υποσχόμενους δημιουργούς του χώρου.

Ο Nolan επιστρέφει και χωρίς να θεωρώ ότι λέω μεγάλες κουβέντες, το κάνει θριαμβευτικά με την, ίσως, πιο φιλόδοξη ταινία που έχει δημιουργήσει μέχρι σήμερα. Αποσπώντας όλα εκείνα τα στοιχεία που αγαπήσαμε στις προηγούμενες ταινίες του, συνθέτει ένα παζλ εικόνων, συναισθημάτων, θεωριών μα πάνω απ` όλα, ένα παζλ ιδεών. Όπως άλλωστε υποστηρίζει το σενάριο της ταινίας το οποίο επίσης επιμελήθηκε ο ίδιος, το μόνο που χρειάζεται η ιδέα είναι να φυτευτεί. Από ‘κει και έπειτα, οι συνθήκες και ο κάθε άνθρωπος μεμονωμένα, θα οδηγήσουν ή όχι στην καλλιέργειά της. Γιατί, τελικά, το Inception είναι πάνω και πέρα απ` όλα μια φιλοσοφημένη ιδέα. Μια ιδέα η οποία μέσα στην ακρότητά της δεν μοιάζει τελικά τόσο απίθανη ως πιθανή δυνατότητα. Το μυαλό, άλλωστε, είναι το δυνατότερο εργαλείο του ανθρώπου. Αν καταφέρεις να το τιθασεύσεις, τότε μπορείς να πετύχεις ακόμα και το αδύνατο.

Η ιδέα της εκμαίευσης δεν είναι καινούργια, κατά συνέπεια δεν είναι άγνωστη. Δεν είναι, άλλωστε, λίγοι εκείνοι που στον πραγματικό κόσμο έχουν καταφέρει με διάφορα μέσα να αποσπάσουν πληροφορίες μέσα από το ανθρώπινο μυαλό. Η ιδέα της απαρχής, επίσης, δεν είναι καινούργια, ωστόσο το κατά πόσο θα μπορούσε να συμβαίνει ή όχι, είναι κάτι διαφορετικό. Πάνω σε αυτή την διαφορετικότητα βασίζεται η ταινία μέσω της οποίας δεν παρακολουθούμε απλά την εισχώρηση στον ανθρώπινο νου, αλλά την δημιουργία ενός ολόκληρου, νέου, μη πραγματικού κόσμου μέσα σε αυτό. Ενός κόσμου όπου ο δημιουργός έχει την δυνατότητα να αναπλάσει, να ελέγξει και να κατευθύνει την συμπεριφορά του. Και μέσα σε αυτό τον κόσμο, πλασμένο από όνειρα και ιδέες, να μπορείς να φτιάξεις και άλλον και πάει λέγοντας. Φτάνει, όμως, ο Nolan στο ίδιο βάθος με αυτό που φτάνουν τα όνειρα; Στον μεγαλύτερο βαθμό, ναι.

Ακολουθώντας τα δαιδαλώδη μονοπάτια του ανθρώπινου μυαλού, ο Nolan παρουσιάζει ένα ευέλικτο, διαφορετικό σύμπαν από αυτό που γνωρίζουμε και μια διαφορετική, πιο ισχυρή προέκταση της ανθρώπινης νόησης. Όλα αυτά τα πετυχαίνει με φρενήρης ρυθμούς που σε καθηλώνουν, καθιστώντας αδύνατον το να αφήσεις ελεύθερο τον εαυτό σου να αποσπαστεί από οτιδήποτε άλλο, γιατί σίγουρα θα έχει μικρότερη σημασία και ακόμα λιγότερη ουσία. Η δράση είναι καταιγιστική και αδιάκοπη, ενώ ο κόσμος των ονείρων αναπτύσσεται και αλλάζει με μοναδικό τρόπο, αφήνοντας μας άφωνους, όχι μόνο χάρη στα ειδικά εφέ που χρησιμοποιήθηκαν για την δημιουργία του, αλλά χάρη στον εντυπωσιακό και εξαιρετικά οργανωμένο τρόπο δόμησής τους. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και την εξαιρετική μουσική επένδυση που ντύνει το όλο εγχείρημα, έχουμε ένα άρτιο οπτικοακουστικό αποτέλεσμα.

Αλλά και η επιλογή του cast δεν μοιάζει καθόλου τυχαία. Αντίθετα, θα έλεγε κανείς ότι έγινε έπειτα από προσεκτική μελέτη και σχεδιασμό έχοντας, τελικά, ένα υπέροχο σύνολο. Ο Leonardo DiCaprio, σε έναν ρόλο που δεν διαφέρει και πολύ από εκείνον του σχετικά πρόσφατου Shutter Island, δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να επιβεβαιώσει αυτό που πιστεύουμε εδώ και πολύ καιρό για αυτόν. Ότι είναι ένα από τα πιο αξιόλογα και δυνατά χαρτιά της κινηματογραφικής βιομηχανίας, αποδίδοντας τα μέγιστα σε όποιον ρόλο και να κληθεί να υποστηρίξει. Η, έστω και μικρή, παρουσία τής Marion Cotillard μόνο απαρατήρητη δεν θα μπορούσε να περάσει ή, ακόμα χειρότερα, να χαρακτηριστεί αδιάφορη, αφού ένα και μόνο βλέμμα της είναι ικανό να σε συγκλονίσει, όπως και ο Cillian Murphy που πάντα μας συγκινεί σε ρόλους ουσίας.

Ανάμεσα στο mainstream και το blockbuster, ανάμεσα στην φιλοσοφία και τα υπαρξιακά ερωτήματα της ανθρώπινης φύσης και νόησης, ο Nolan δημιούργησε μια ταινία η οποία αν δεν ξεπέρασε, σίγουρα έφτασε τα όρια των προσδοκιών μας. Έμπνευση, πρωτοτυπία, περίπλοκη σκέψη και κατανοητή απόδοση και όλα αυτά πλαισιωμένα από έναν κόσμο τόσο μοναδικό, όσο και τα όνειρα στα οποία μας αρέσει να χανόμαστε. Δίνοντας άλλη διάσταση στα επίπεδα του ύπνου και του ονείρου, αλλά και στον ίδιο τον χρόνο και πώς αυτός αναπτύσσεται, κυλάει και τελικά αναλώνεται, ο Nolan κερδίσει το στοίχημα αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι μπορεί να καθηλώσει κάθε είδους κοινό και, παράλληλα, μπορεί να μας κάνει να αδημονούμε ακόμα περισσότερο για την επόμενη κινηματογραφική του δουλειά. Τώρα, αν τελικά η σβούρα έπεσε ή όχι, αυτό είναι το μεγάλο αίνιγμα και η απόφαση δική σας.

Βαθμολογία: 4.5/10 Stars4.5/10 Stars4.5/10 Stars4.5/10 Stars4,5/10 Stars (4.5/5)

(0 κακή | 1/5 Stars μέτρια | 2/5 Stars2/5 Stars ενδιαφέρουσα | 3/5 Stars3/5 Stars3/5 Stars καλή | 4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars πολύ καλή | 5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars αριστούργημα)

Γιώτα Παπαδημακοπούλου




Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010

Eνας Κινέζος φιλόσοφος έχει πει: Ονειρεύτηκα πως ήμουν πεταλούδα που πετούσε τριγύρω και ήμουν ευτυχισμένος. Ξαφνικά ξύπνησα και ήμουν πάλι ο Τσουάνγκ Τσούγκ. Ποιος είμαι στην πραγματικότηταq Ο Τσουάνγκ Τσούγκ που ονειρεύεται ότι είναι πεταλούδα, ή, η πεταλούδα που ονειρεύεται ότι είναι ο Τσουάνγκ Τσούγκ;

Αυτό το πανάρχαιο ερώτημα προσαρμοσμένο στην τεχνοκρατική σύγχρονη εποχή αντιμετωπίζει ο Christopher Nolan με high tech ψηφιακή εικονοποίηση, απίστευτα εφφέ, τρελό μοντάζ, και ένα εξαιρετικά πρωτότυπο σενάριο κάνοντας γυρίσματα σε διάφορες γωνιές του πλανήτη για να μας μπλέξει σε ένα λαβύρινθο συνειδητού και υποσυνείδητου, πολύ περιπετειώδες, με εντυπωσιακά σκηνικά που δεν τονίζονται διαφοροποιημένα ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα. Η σκοπιμότητα αυτής της ομοιότητας δεν εξυπηρετεί μόνο την ασάφεια στα όρια μεταξύ πραγματικού και ονείρου αλλά απομακρύνει την ταινία και από την αισθητική των videogames επίσης.

Ενώ στο Memento μας είχε πονοκεφαλιάσει με χρονικούς κερματισμούς και ασυνέχειες στην πλοκή, τώρα πάει βαθύτερα παίζοντας με τις ιλιγγιώδεις διαφορές του χωροχρόνου, ακολουθώντας στην ουσία αυτό που είχε ονομάσει ο Φρόιντ «δρόμο προς το ασυνείδητο» και βυθίζει όλη την δράση του Inception μέσω πολλαπλών σταδίων ονείρευσης στα ανέγγιχτα πεδία του υποσυνειδήτου, εκεί ακριβώς δηλαδή όπου συναντιούνται ψυχαναλυτικές και μεταφυσικές θεωρίες. Οι συγκρούσεις και τα καταπιεσμένα συναισθήματα του Φρόιντ, οι αντίθετες δυνάμεις πρόσωπο και σκιά καθώς και τα συμπεράσματα του Γιούνγκ περί της υποσυνείδητης επίγνωσης είναι εκεί και περιμένουν αναμειγμένα με τις πρωταρχικές ενοχές διαχωρισμού του εαυτού σε σώμα και νού, την ψυχοπαθολογία της σχέσης πατέρα - γιού και τον κίνδυνο της λήθης του εαυτού στο υψωμένο παλάτι ενός μοναχικού Υπερεγώ.

Σκηνοθετώντας ο Christopher Nolan μια τέλεια αναπαράσταση της ψυχαναλυτικής διαδικασίας, αναμοχλεύει υπαρξιακά ερωτήματα μπερδεύοντας μας μεταξύ πραγματικότητας και ονειρικής κατάστασης τρυπώνοντας σε αλήθειες. Βάζοντας για αρχιτέκτονα μια Αριάδνη και με κλειδιά αριθμοσοφικών συμβολισμών, ξετυλίγει τους μίτους για να οδηγηθεί στις παρυφές του υποσυνείδητου, όπου κατοικεί η πρωταρχική γνώση, η συγχώρεση και η συνένωση, καταστέλλοντας τον αμυντικό μηχανισμό των φρουρών της συνείδησης και περνάει στην απελευθέρωση από την απωθημένη ενοχική προβολή μιας ακόμη αρχετυπικής σχέσης: του αιώνιου έρωτα και του θανάτου.

Inception δεν σημαίνει μόνο έναρξη, αλλά και Αρχή, Απαρχή. Έτσι, ενώ η αφορμή για τον δραστικό πυρήνα της πλοκής είναι η έναρξη - εμφύτευση μιας ιδέας στο μυαλό ενός ατόμου, η διαδικασία αποκρυπτογράφησης αυτού του ιδιωτικού σύμπαντος αποκαλύπτει, στην έντονη πορεία του, την ύπαρξη του αρχετυπικού κόσμου μορφών και ιδεών, την Απαρχή δηλαδή, καλά αμπαρωμένη στο υποσυνείδητο και επαναδιατυπώνει το αναπάντητο Αρχικό ερώτημα: Μήπως ο κόσμος των Ιδεών είναι ο αληθινός κόσμος και ο φυσικός κόσμος είναι το αμυντικό καταφύγιο για να κρυφθούν οι ενοχές μας; Είναι η ύπνωση, ή, είναι η αφύπνιση αυτή που προκαλεί την αποταύτιση του υλικού σώματος μας από το εγώ;

Ας μην υπερβάλλουμε όμως, η ταινία δεν χρίζεται ως δοκίμιο υπαρξιακής αναζήτησης, διότι κατά την ακούραστη διάρκειά της, φυσικά εκμεταλλεύεται και χρησιμοποιεί τις παραπάνω θεωρήσεις με επικερδές αποτέλεσμα, αλλά δεν είναι στις προθέσεις του σκηνοθέτη να τις αναλύσει παραπάνω.

Για να μην σταθούμε μόνο στον προφανή χαρακτηρισμό της ταινίας ως περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, αλλά και ούτε να την μεταθέσουμε στο κλαμπ βαθύτερων νοηματικών ταινιών, θα ήταν δίκαιο και εύστοχο να "ψυχαναλύσουμε" την ταινία διαχωρίζοντάς της στα δύο τμήματα που έτσι κι αλλιώς διαπραγματεύεται: Την πραγματικότητα της - συνειδητό, όπου δεν αψηφά καθόλου την εμπορική της βαρύτητα και είναι εντελώς συνεπής σε αυτήν, και το υποσυνείδητό της, όπου κρύβονται μεταμφιεσμένες οι παραπάνω φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Το στοίχημα που βάζει κάθε σκηνοθέτης αλλά ταυτόχρονα και ο φόβος του και η πρόκλησή του, είναι να πραγματοποιεί ίσες ή καλύτερες επόμενες δουλειές. Η κρίση είναι αμείλικτη στην πιθανότητα μιας κατώτερης δουλειάς και δεν συγχωρεί. Ο Christopher Nolan δείχνει να το κερδίζει σταθερά μέχρι στιγμής, συγκρίνοντας πάντα τις δικές του δουλειές μεταξύ τους κι όχι με δουλειές άλλων. Ετσι, συγκρίσεις που έχουν πρόσφατα διατυπωθεί, του Inception με το Matrix, ή, του Nolan με τον Hitchcock και τον Kubrick είναι ενοχλητικές και υπερφίαλες. Ο καθένας στο είδος του, στις νευρώσεις και τις εμμονές του...

Βαθμολογία: 4/10 Stars4/10 Stars4/10 Stars4/10 Stars (4/5)

(0 κακή | 1/5 Stars μέτρια | 2/5 Stars2/5 Stars ενδιαφέρουσα | 3/5 Stars3/5 Stars3/5 Stars καλή | 4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars4/5 Stars πολύ καλή | 5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars5/5 Stars αριστούργημα)

Μαρίνα Μαζλουμίδου

Επίσημο Site

Πηγή
http://www.cine.gr/