Είναι αποκύημα της φαντασίας των
συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας; Όχι, αλλά άλλο ένα δημιούργημα της
Φύσης, που διαψεύδει όλους τους νόμους της, μια εξαίρεση του κανόνα, η
οποία πιθανώς θα βοηθήσει να πλησιάσουμε στην αποκάλυψη του μυστηρίου
της αιώνιας ζωής.
Γνωρίστε τις αθάνατες μέδουσες του είδους Turritopsis
nutricula. Αυτά οι μικροσκοπικοί κάτοικοι των θαλασσών (οι διαστάσεις
τους δεν ξεπερνούν σε διάμετρο τα 5 χιλιοστόμετρα) μπορούν να
συντελέσουν μια πραγματική επανάσταση στον κόσμο της επιστήμης. Η
μοναδική ικανότητά τους να διαχειρίζονται τα γονίδιά τους μοιάζει σχεδόν
απίστευτη: σε περίπτωση κινδύνου ή μετά την ολοκλήρωση του ενήλικου
αναπαραγωγικού κύκλου τους, επιστρέφουν το χρόνο πίσω στο μηδέν και
μεταβαίνοντας ξανά πίσω στην παιδική ηλικία της ανάπτυξής του
κυριολεκτικά κατ’ αυτόν τον τρόπο αρχίζουν να ζουν και πάλι.
Ο
ζωολόγος Ντμίτρι Iσόνκιν αφηγήθηκε στη «Φωνή της Ρωσίας» την
καταπληκτική ιστορία της ανακάλυψης των ασυνήθιστων ικανοτήτων αυτών των
μεδουσών:
Στην
επιστήμη συμβαίνει συχνά ότι οι πιο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις συμβαίνουν
εντελώς τυχαία. Ο Ιταλός ζωολόγος Φερνάντο Μποέρο από το Πανεπιστήμιο
του Σαλέντο πραγματοποιούσε μια σειρά πειραμάτων με δείγματα μεδουσών
του είδους της Turritopsis nutricula. Πριν από αυτόν ουσιαστικά κανείς
δεν τις είχε μελετήσει, επειδή είχαν εξωτερική όψη, που περνούσε πολύ
απαρατήρητη και δεν ξεχώριζαν για κάτι ιδιαίτερο. Όταν τα πειράματα
τελείωσαν, έφυγε για επιστημονική αποστολή και εγκατέλειψε το ενυδρείο
με τους αδιάφορους οργανισμούς χωρίς να το προσέχει κανείς.
Όταν
ο Μποέρο επέστρεψε, το νερό στο ενυδρείο είχε εξατμιστεί και όλες οι
μέδουσες πέθαναν. Όμως εδώ αρχίζει το πιο ενδιαφέρον. Ο Μποέρο αποφάσισε
να μελετήσει τα υπολείμματα των μεδουσών με το μικροσκόπιο... Και οποία
η έκπληξή του όταν αποδείχθηκε ότι οι μέδουσες κάθε άλλο παρά είχαν
πεθάνει! Είχαν επιστρέψει στο στάδιο των προνυμφών, έχοντας απορρίψει τα
πλοκάμια τους. Αποφασίστηκε να τις επαναφέρουν στο ενυδρείο και να το
γεμίσουν με νερό. Μετά από λίγο χρόνο συνέβη το αδιανόητο: οι «νεκρές»
προνύμφες μετατράπηκαν σε πολύποδες και ήδη από τους πολύποδες άρχισαν
να γεννώνται νέες μέδουσες. Έτσι ξεκίνησε μια νέα μεγάλης κλίμακας
μελέτη των χαρακτηριστικών του κύκλου ζωής και της αναγέννησης αυτών των
μεδουσών.
Τώρα πολλοί μελετητές δικαίως
πιστεύουν ότι οι υδροειδείς μέδουσες του είδους Turritopsis nutricula
είναι ο μοναδικός οργανισμός στη Γη, που είναι ικανός να
αυτο-ανανεώνεται. Αυτός ο κύκλος μπορεί να διανύεται από τις ίδιες
άπειρες φορές, γεγονός που τις καθιστά σχεδόν αθάνατες.
Όμως
προς το παρόν οι επιστήμονες απασχολούνται μόνο με ένα ερώτημα: πώς να
χρησιμοποιήσουν αυτές τις μικροσκοπικές υπάρξεις ώστε να δημιουργήσουν
ένα «χάπι αιώνιας ζωής»; Και ποιος ξέρει, μπορεί αυτές οι μικροσκοπικές
μέδουσες και να χαρίσουν στις μελλοντικές γενιές την τόσο επιθυμητή
αθανασία.
