Αν και επί αιώνες την αποκαλούσαν «νόσο των βασιλέων», επειδή σχετίζεται με μια διατροφή πλούσια σε κρέας και αλκοόλ, η ουρική αρθρίτιδα (ή ποδάγρα, όπως κοινώς αποκαλείται) είναι πλέον πολύ συνηθισμένη.
Υπολογίζεται πως το 2,5% του γενικού πληθυσμού πάσχει από αυτήν, με τα περιστατικά να αυξάνονται διαρκώς καθώς αυξάνονται το προσδόκιμο επιβίωσης, το μέσο σωματικό βάρος και η κατανάλωση τροφίμων που ευνοούν την εμφάνισή της στους ευάλωτους ανθρώπους.
Ιστορικά η ουρική αρθρίτιδα αποτελούσε «ανδρική νόσο» (τα τρία τέταρτα των πασχόντων είναι άντρες) αλλά η συχνότητά της αυξάνεται στις ηλικιωμένες γυναίκες και πλέον προσβάλλει μία στις 20 στις ηλικίες άνω των 70 ετών.
Η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί ως μεμονωμένη κρίση ή ως επαναλαμβανόμενες. Οι τελευταίες είναι πιο πιθανές εάν δεν αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία της, η οποία είναι τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα, τα οποία δημιουργούν κρυστάλλους που «παγιδεύονται» στις αρθρώσεις ή στους μαλακούς ιστούς, προκαλώντας έντονο πόνο.
Το ουρικό οξύ παράγεται όταν ο οργανισμός μεταβολίζει τις πουρίνες – ομάδα συστατικών που υπάρχουν σε πολλά τρόφιμα, ιδίως στα κρέατα, τις αντζούγιες, τις ρέγκες, τα σπαράγγια και τα μανιτάρια. Αλλες διαιτητικές πηγές του είναι η υπερκατανάλωση αλκοόλ και πιθανώς τα αναψυκτικά με φρουκτόζη.
Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA) συσχέτισε την αυξημένη κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη με αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν ουρική αρθρίτιδα οι γυναίκες οι οποίες έως την εμμηνόπαυση είναι σχετικά προστατευμένες από αυτήν χάρη στα οιστρογόνα – την ορμόνη του γυναικείου φύλου η οποία βοηθάει τον οργανισμό να αποβάλλει το ουρικό οξύ.
Τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος μπορεί να οφείλονται είτε στην υπερπαραγωγή του οξέος από τον οργανισμό είτε, συνηθέστερα, στην αδυναμία των νεφρών να το αποβάλουν επαρκώς.
Ωστόσο, το να έχει κανείς μόνο υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος δεν αρκεί για να προκληθεί ουρική αρθρίτιδα έγραψε προσφάτως στην «Ιατρική Επιθεώρηση της Νέας Αγγλίας» (NEJM) η δρ Τουζίνα Νεόγκι, ρευματολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης. «Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο» είπε.
Ενας από αυτούς είναι η λήψη κάποιων φαρμάκων. Μεταξύ αυτών που αυξάνουν τον κίνδυνο να παρουσιάσει κάποιος ουρική αρθρίτιδα συμπεριλαμβάνονται οι θειαζίδες (τα διουρητικά που χορηγούνται για την υπέρταση), η κυκλοσπορίνη (ένα ανοσοκατασταλτικό που χορηγείται για την αποτροπή της απόρριψης των μοσχευμάτων) και η χαμηλή δόση ασπιρίνης (χορηγείται για την πρόληψη νέου εμφράγματος ή εγκεφαλικού). Αντιθέτως, η υψηλή δόση ασπιρίνης (πάνω από 3 γραμμάρια την ημέρα) δρα προστατευτικά εναντίον της, διεγείροντας την αποβολή ουρικού οξέος, κατά τη δρα Νεόγκι.
Ακόμα και φάρμακα που χορηγούνται για τη μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος μπορεί αρχικά να προκαλέσουν μια κρίση ουρικής αρθρίτιδας, «πιθανώς κινητοποιώντας τα αποθέματα ουρικών αλάτων στον οργανισμό» πρόσθεσε.
Ο κίνδυνος να εμφανίσει κάποιος ουρική αρθρίτιδα είναι επίσης υψηλότερος σε πάσχοντες από υπέρταση, διαβήτη, αυξημένη χοληστερόλη, αρτηριοσκλήρωση και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Η παχυσαρκία και το επονομαζόμενο μεταβολικό σύνδρομο (δηλαδή η συνύπαρξη τριών ή περισσότερων παραγόντων που υπονομεύουν την καρδιαγγειακή λειτουργία) επίσης καθιστούν πιθανότερη τη νόσο ενώ αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν και οι συγγενείς των πασχόντων από αυτήν.
Διάγνωση
Η δρ Νεόγκι τόνισε στο άρθρο της πως σε περίπτωση κρίσης ουρικής αρθρίτιδας δεν ανευρίσκονται υποχρεωτικώς αυξημένα τα επίπεδα του ουρικού οξέος. Ούτε όποιος έχει αυξημένο ουρικό οξύ αναπτύσσει υποχρεωτικώς ουρική αρθρίτιδα.
Ωστόσο, τα συμπτώματα της νόσου είναι συνήθως πολύ χαρακτηριστικά (απότομη ανάπτυξη έντονου πόνου, ερυθρότητας και διόγκωσης, συνήθως στην πρώτη άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού).
Ειδικά στις ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, μπορεί να προσβληθούν αρκετές αρθρώσεις μαζί, με συνέπεια μερικές φορές να εκλαμβάνεται λανθασμένα ως ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Αν η ουρική αρθρίτιδα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και αφεθεί να εξελιχθεί μπορεί να δημιουργηθούν ενοχλητικές συσσωρεύσεις ουρικών κρυστάλλων κάτω από το δέρμα ή ακόμα και νεφρολιθίαση («πέτρες» στα νεφρά).
Η θεραπεία
Η θεραπεία αρχίζει με αλλαγές στον τρόπο ζωής, ώστε να περιοριστεί η κατανάλωση πουρινών. Ετσι, συνιστάται η αποφυγή κρέατος και παραγώγων κρέατος, ο περιορισμός της κατανάλωσης πουλερικών και θαλασσινών και προτίμηση σε άλλες πηγές πρωτεΐνης (όπως τα γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά, το τόφου, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια κ.λπ.).
Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται (ή έστω να μην υπερβαίνει το ένα ποτηράκι την ημέρα), το ίδιο και τα αναψυκτικά με ζάχαρη. Η καφεΐνη μοιάζει να είναι προστατευτική: η συστηματική αυξημένη κατανάλωση καφέ (και ίσως τσαγιού) μπορεί να μειώσει τα επίπεδα ουρικού οξέος. Οι χυμοί κερασιών και άλλων φρούτων με σκούρο χρώμα (όπως τα κόκκινα σταφύλια και τα μούρα) επίσης μπορεί να είναι προστατευτικοί και να μειώνουν τον κίνδυνο νέων κρίσεων.
Πολύ βοηθάει επίσης η κατανάλωση άφθονου νερού (συνιστώνται 1-2 λίτρα νερό την ημέρα, συν 1-2 λίτρα από άλλα υγρά).
Πηγή
http://www.ektakta.gr/component/content/article/76-protoselido/36177-%CE%9C%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B3%CE%B1-%CE%B7-%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%B1.html
