Αν το ζητούμενο στις φετινές γιορτές είναι οι οικονομικές διακοπές και η επιστροφή στη φύση, η βόρεια Ροδόπη υπόσχεται να αποκαλύψει τα μυστικά της σε όσους επιδιώξουν να τη γνωρίσουν σε βάθος ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΙΡΗΝΗ ΣΔΡΑΚΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΧΑΡΗΣ ΧΛΟΥΒΕΡΑΚΗΣ - ΠΑΠΑΣ
Το βουκολικό τοπίο, με τα ψηλά βουνά και τα πράσινα λαγκάδια, την πλούσια βλάστηση και τα άφθονα τρεχούμενα νερά, «δένει» απόλυτα με τα μικρά χωριουδάκια που μοιάζουν να είναι κρεμασμένα στις πλαγιές των βουνών. Καλοσυνάτοι βοσκοί και πάντα χαμογελαστές ηλικιωμένες γυναίκες που εργάζονται ακάματα· φιγούρες καθαρές, που ξεχωρίζουν μέσα στη γαλήνη του ομιχλώδους, κατά τα άλλα, τοπίου.
Ταξιδεύουμε ανατολικά, παράλληλα με τα ελληνικά σύνορα, ακολουθώντας την Οροσειρά της Ροδόπης, με τελικό προορισμό τη Φιλιππούπολη, το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Βουλγαρίας, που γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη, τόσο οικονομική όσο και πολιτισμική, εκπλήσσοντας ευχάριστα τους επισκέπτες με την ανεπιτήδευτη ομορφιά της.
ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΟΡΟΣ ΠΙΡΙΝ
Αφήνοντας πίσω τον οικισμό Κουλάτα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, απέναντι από τον Προμαχώνα, κατευθυνόμαστε προς το Γκότσε Ντέλτσεφ (πρώην Ανω Νευροκόπι), διασχίζοντας τo όρος Πίριν. Βρισκόμαστε ακόμα στη νοτιοδυτική άκρη της Βουλγαρίας, έχοντας τη Ροδόπη στα ανατολικά. Καθώς ο δρόμος ανηφορίζει, το τοπίο μεταβάλλεται και τα φυλλοβόλα δέντρα, σε κάθε απόχρωση του κόκκινου και του κίτρινου, δίνουν τη θέση τους σε πυκνά έλατα που φτάνουν μέχρι το δρόμο, σε ποικίλες διαβαθμίσεις του πράσινου. Δεν θα αργήσουμε να συναντήσουμε και τα πρώτα χιόνια, λίγο πριν από την κάθοδο προς τον κάμπο του Γκότσε Ντέλτσεφ, με την ομώνυμη κωμόπολη στην πεδιάδα. Διασχίζουμε την πόλη με κατεύθυνση το Ντόσπατ και έπειτα από λίγα χιλιόμετρα και αφού περάσουμε το ποτάμι, στρίβουμε αριστερά με προορισμό τον θαυμάσιο διατηρητέο οικισμό Κοβατσέβιτσα, που απέχει 19 χλμ. από τη διασταύρωση. Θα περάσουμε από όμορφα χωριά, όπως το Λέσεν, μικρό οικισμό με λευκά πεκτρόκτιστα σπίτια, που «βλέπουν» στην οροσειρά Πίριν με τις χιονισμένες κορυφές και μερικά πομακικά χωριά. Δύσκολα τα τελευταία 8 χιλιόμετρα, με το δρόμο να χειροτερεύει και την άσφαλτο να έχει δώσει τη θέση της σε μεγάλες λακκούβες. Σίγουρα ένα όχημα 4x4 είναι προτιμότερο, ενώ, αν ταξιδεύετε με συμβατικό αυτοκίνητο, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή.
  |
Η άφιξη στην Κοβατσέβιτσα, ύστερα από διαδρομή περίπου 25 χλμ. από το Γκότσε Ντέλτσεφ, είναι μια ευχάριστη έκπληξη. Ο οικισμός εντυπωσιάζει με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τη γραφικότητά του, και αποτελεί κόσμημα της χώρας, έχοντας μάλιστα χαρακτηριστεί διατηρητέος οικισμός λόγω της ευρείας χρήσης πέτρας. Ο κύριος δρόμος σταματάει και η πρόσβαση στα σπίτια του χωριού γίνεται μόνο με τα πόδια, μέσα από μικρά, λιθόστρωτα καλντερίμια. Γαλήνη, φύση, ξεκούραση είναι το τρίπτυχο της ταξιδιωτικής εμπειρίας σε ένα χωριό που αριθμεί μόνο μερικές δεκάδες κατοίκους. Οι δύο ξενώνες που προσφέρονται για διαμονή δεν αφήνουν πολλές επιλογές. Ο ξενώνας/πανσιόν «Καψάροφ» παρέχει διαμονή με πλήρη διατροφή προς 100 ευρώ, ενώ στον παραδοσιακό ξενώνα «Μπιαλάτα Κούστα» το δίκλινο κοστίζει 25 ευρώ χωρίς πρωινό.
Την επομένη επιστρέφουμε στον κεντρικό δρόμο και κατευθυνόμαστε προς το Ντόσπατ. Πλέον, οι κατάλευκες κορυφές του Πίριν έχουν δώσει τη θέση τους στις χαμηλές οροσειρές της Ροδόπης, με ήπιες βουνοπλαγιές, κατάφυτες με φυλλοβόλα δέντρα. Θα συναντήσουμε πομακικά χωριά, τζαμιά και γυναίκες με μαντίλες, χωρικούς να οδηγούν το κάρο τους μέχρι το χωράφι. Μετά το Ντόσπατ, και με σήμα κατατεθέν μια όμορφη τεχνητή λίμνη που συναντάμε στρίβουμε δεξιά, με προορισμό το σπήλαιο Γιαγκοντίνα, ένα από τα πολλά που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της βόρειας Ροδόπης. Η διαδρομή των 7 χιλιομέτρων προς το σπήλαιο είναι συναρπαστική, αφού ο δρόμος ακολουθεί την κοίτη ενός φιδίσιου ποταμού που κυλάει ανάμεσα στα δύο βουνά. Υπάρχουν σημεία όπου δεν φτάνει καν το φως του ήλιου, μέσα από τα στενά περάσματα. Το σπήλαιο είναι από τα μεγαλύτερα στην περιοχή, με συνολικό μήκος 8 χιλιόμετρα και εντυπωσιακές αίθουσες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Είναι επισκέψιμο, με συνοδεία ξεναγού, και η ξενάγηση διαρκεί 45 λεπτά. Ιδιαίτερα γραφική η εικόνα έξω από το σπήλαιο, με το μικρό ποτάμι και την όμορφη τοξωτή γέφυρα. Αν έχει κανείς χρόνο, μπορεί να επισκεφτεί και άλλα γνωστά σπήλαια της περιοχής, όπως το «λαιμό του διαβόλου» (Ντιάβολσκο Γκάρλο) ή αλλιώς το σπήλαιο του Τριγκράντ.
Επιστρέφοντας στον κεντρικό δρόμο, κατευθυνόμαστε προς το Σμόλιαν, τα «σμαραγδένια μάτια της Ροδόπης», που δεσπόζει στις όχθες του ποταμού Τσέρνα, στα 1.010 μ. Είναι η μακρύτερη πόλη της χώρας, αφού στην ουσία πρόκειται για τρία χωριά που έχουν ενωθεί.
ΤΑ «ΣΜΑΡΑΓΔΕΝΙΑ ΜΑΤΙΑ» ΤΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ
Πρώτη στάση στη διαδρομή μας προς το Σμόλιαν θα είναι η πανέμορφη Σιρόκα Λάκα, αγκαλιασμένη από βουνοπλαγιές με πυκνά ελατοδάση. Βρισκόμαστε 30 χλμ. από το Σμόλιαν, σε έναν οικισμό με παραδοσιακά λευκά σπίτια, χτισμένα σύμφωνα με τον βουλγαρικό αναγεννησιακό ρυθμό του 19ου αιώνα, ανακαινισμένα και πανέμορφα. Η Σιρόκα Λάκα μπορεί να είναι μικρή, αλλά είναι πολύ γνωστή για τις τρεις πέτρινες τοξωτές, ρωμαϊκές γέφυρες αλλά και για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ διαθέτει τη μεγαλύτερη σχολή παραδοσιακής μουσικής της Βουλγαρίας. Από τις πιο γνωστές εκδηλώσεις είναι οι χοροί με τις παραδοσιακές μάσκες (Κούκερι) που διοργανώνονται την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου, όπως και το παραδοσιακό μουσικό φεστιβάλ της Ροδόπης στα μέσα Απριλίου. Στην επίσκεψή του θα πρέπει να δει κανείς το Αρχαιολογικό Μουσείο και την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που, σύμφωνα με την παράδοση, κατασκευάστηκε το 1834, σε διάστημα μόλις 40 ημερών.
Το Σμόλιαν είναι πολύ κοντά. Η κωμόπολη είναι το διοικητικό κέντρο της Ροδόπης και απέχει λιγότερο από 100 χλμ. από την Ξάνθη, με την οποία έχει συνδεθεί πρόσφατα με το καινούργιο άνοιγμα του συνοριακού περάσματος από τον Εχίνο. Είναι μακρόστενη, περιτριγυρισμένη από δάση κωνοφόρων, με αρκετές εκκλησίες, μια μικρή πινακοθήκη -που ωστόσο χωράει περισσότερους από 1.800 πίνακες, γκραβούρες και γλυπτά- και το μεγαλύτερο Πλανητάριο της Βουλγαρίας, το οποίο διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα τηλεσκόπια στον κόσμο, με δυνατότητα ξενάγησης και στα αγγλικά, κατόπιν ζήτησης.
 |
Κι αν τα αξιοθέατα εντός της πόλης δεν σας ενθουσιάσουν, οι λίμνες του Σμόλιαν, τα επτά «σμαράγδια» της Ροδόπης, είναι βέβαιο ότι θα σας μαγέψουν (από είκοσι που ήταν αρχικά έχουν μείνει μόλις επτά, λόγω γεωλογικών ανακατατάξεων).
Τη μαγεία και τη γοητεία τους γνώριζαν καλά οι κατασκευαστές του υπέροχου ξενοδοχείου Crystal (www.hotelcrystal2005.com), οι οποίοι το έχτισαν σε ένα από τα πλέον όμορφα σημεία πάνω στη λίμνη Μάτνο Εζερο. Εδώ θα μείνετε με 35 ευρώ το δίκλινο, ενώ στο γειτονικό εστιατόριο θα δοκιμάσετε νοστιμότατη λιμνίσια πέστροφα, απολαμβάνοντας εξαιρετική θέα προς τη γοητευτική λίμνη, με τα πευκοδάση να καθρεφτίζονται στα γαλήνια νερά της.
ΓΙΑ ΣΚΙ ΣΤΟ ΠΟΜΠΟΡΟΒΟ
Την επομένη, αφήνοντας το Σμόλιαν, ο χάρτης οδηγεί προς τον τελικό σταθμό, τη Φιλιππούπολη (Πλόβντιφ), περνώντας από το χιονοδρομικό κέντρο Παμπόροβο (στα 20 χλμ. από το Σμόλιαν), στην καρδιά των βουνών της Ροδόπης, στα 1.650 μ. Το Παμπόροβο συγκεντρώνει λάτρεις του σκι, cross country ski και snowboard, ενώ οι περισσότερες πίστες σκι αρχίζουν από την κορυφή Snejanka, στα 1.926 μ., και κατεβαίνουν μέχρι τα 1.450 μ., με συνολικό μήκος 19 χλμ.
Πλέον, αν και η απόσταση μέχρι τη Φιλιππούπολη είναι μόλις 83 χλμ., ο δρόμος δυσκολεύει, καθώς διασχίζει τη βόρεια πλευρά της Ροδόπης και είναι γεμάτος στροφές, οπότε το ταξίδι διαρκεί 3 - 3,5 ώρες με προσεκτική οδήγηση.
Και μπορεί η στάση στο χιονοδρομικό να μην είναι απαραίτητη, ειδικά αν δεν είστε λάτρεις του αθλήματος, αλλά σίγουρα η στάση στο Μοναστήρι του Μπάτσκοβο (ή Παναγιά Πετριτζονίτισσα, του 12ου αιώνα) είναι επιβεβλημένη. Η μονή είναι αναγνωρισμένο Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Στο κέντρο της βρίσκεται η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χτισμένη σύμφωνα με την αρχιτεκτονική των ναών του Αθω. Η εικόνα της Παναγίας θεωρείται θαυματουργή, ενώ μέσα στο μοναστήρι λειτουργεί και μουσείο με παλιές εικόνες, δωρεές πιστών, νομίσματα του 19ου και του 20ού αιώνα, λειψανοθήκες. Ο ήχος των νερών του καταρράκτη του Μπάτσκοβο, δίπλα στη μονή, μας υπενθυμίζει να κάνουμε μια δροσιστική στάση, πριν αναχωρήσουμε για τη Φιλιππούπολη, πρωτεύουσα της ομώνυμης περιφέρειας και κέντρο της πανέμορφης και καταπράσινης Ροδόπης (Δεσποτοβούνι).
ΦΙΛΙΠΠΟΥΠΟΛΗ Η ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ
Καταπράσινη και γραφική, χτισμένη στις δύο όχθες του ποταμού Εβρου (γνωστού και ως Μαρίτσα) και απλωμένη σε επτά λόφους, η Φιλιππούπολη (Plovdiv) των 376.785 κατοίκων είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη μετά τη Σόφια. Η παλιά πόλη, απλωμένη σε έναν από τους επτά λόφους, διαφέρει εντελώς από τα προάστια, που θυμίζουν έντονα το παρελθόν της χώρας, με μεγάλες άχρωμες πολυκατοικίες. Ολο το ιστορικό κέντρο κοσμείται με υπέροχα αρχοντικά, περίτεχνα διακοσμημένα με μπαρόκ λεπτομέρειες, και θυμίζει περισσότερο πόλη της κεντρικής Ευρώπης παρά αστικό τοπίο της Βουλγαρίας.
Ανηφορίζοντας τα πλακόστρωτα καλντερίμια, συναντάμε διάφορες γκαλερί και καταστήματα με αντίκες, καθώς και αρκετά αρχοντικά πλούσιων εμπόρων του περασμένου αιώνα, όπως τα αρχοντικά Μπαλαμπάνοφ (Βalabanov), Χιντλιάν (Hindlyan) και Νέντκοβιτς (Nedkovich), που είναι επισκέψιμα, καθώς πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί σε μουσεία και αίθουσες τέχνης. Αρχιτεκτονικό αριστούργημα είναι και το κτίριο που στεγάζει το Εθνογραφικό Μουσείο. Τα επιβλητικά αυτά σπίτια με τον εξωτερικό διάκοσμο αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο την εξέλιξη της εθνικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής της Βουλγαρίας.
Κατηφορίζοντας το λόφο, συναντάμε την κύρια εμπορική οδό, τον πεζόδρομο Ulitsa Knyaz Aleksandâr, που οδηγεί από την πλατεία Ντζουμάγια (Dzhumaya), νότια, προς τις πλατείες Stambolov και Ploshtad Centralen. Πρόκειται για μια βόλτα στη Βουλγαρία του 19ου αιώνα, με όμορφα κτίρια της βουλγαρικής εθνικής αναγέννησης σε έντονα χρώματα (φούξια, κεραμιδί, γαλάζιο). Σιντριβάνια, αρχαία ερείπια, καταστήματα, εστιατόρια, καφέ, όλα τα συναντά κανείς μέσα από αυτήν τη διαδρομή, που καταλήγει στον ποταμό Μαρίτσα. Η στάση σε μία από τις πολλές καφετέριες είναι επιβεβλημένη, ενώ το διαρκές πηγαινέλα επισκεπτών και ντόπιων υπενθυμίζει ότι βρισκόμαστε στην καρδιά της εμπορικής ζωής και στο πιο ζωντανό κομμάτι της πόλης.
 |
Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Φιλιππούπολης είναι επίσης το Ρωμαϊκό Αμφιθέατρο -πανοραμική θέα προσφέρεται από το λοφίσκο Μπουνάρντζικα-, ο καθεδρικός ναός της Παναγίας (Sveta Bogoroditsa), το Τέμενος Τζουμαγιά (15ος αιώνας) στην ομώνυμη πλατεία, το ρωμαϊκό στάδιο -πεταλόσχημο, χωρητικότητας 30.000 θεατών-, το υδραγωγείο, η Ρωμαϊκή Αγορά, ενώ πολύ γνωστά είναι και το Λαογραφικό Μουσείο και η εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ο αρχαιότερος στην πόλη, με ένα εξαιρετικό εικονοστάσι.
Με την ολοκλήρωση του οδοιπορικού στη Φιλιππούπολη, κλείνει ο κύκλος επίσκεψης στη βόρεια Ροδόπη, που ανέδειξε πολλούς κρυμμένους θησαυρούς, λίμνες, καταρράκτες, μυστικά σπήλαια καθώς και την επιβλητική Φιλιππούπολη.
ΠΩΣ ΠΑΜΕ
Με το αυτοκίνητό μας. Από την Αθήνα η Φιλιππούπολη απέχει 856 χλμ., ενώ από τη Θεσσαλονίκη μόλις 338 χλμ. (πηγή www.travelmath.com).
ΦΑΓΗΤΟ
Μερικά από τα πιο γνωστά εστιατόρια στη Φιλιππούπολη είναι:
Efir-100 (δοκιμάστε σπεσιαλιτέ όπως κοτόπουλο shishle ή «την ουρά του δεινόσαυρου που έχει πάρει φωτιά») Djoana (βόρεια από το ποτάμι, για κρεατοφάγους) Dreams (πολύ δημοφιλής καφετέρια στην πλατεία Stambolov, εξαιρετικά γλυκά) Dayana (στον πεζόδρομο, πολύ δημοφιλής σε ντόπιους και τουρίστες, με εκτενές μενού για κρεατοφάγους.
Οσο για τις σπεσιαλιτέ που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε, σημειώστε: σάντουιτς με κεμπάπ, τσεβρεμέτο «cheverme» (αρνί στα κάρβουνα), ντρομπ σάρμα (ψιλοκομμένο συκώτι με ρύζι και ομελέτα), καβάρμα ντο ροντόπσκι (καβαρμά της Ροδόπης), ζάεκ πάλνεν (λαγό γεμιστό), φαζάν (φασιανό), πάλνενι τσούσκι (γεμιστές πιπεριές) και parlenki (ψημένο ψωμί με κίτρινο ψημένο τυρί, λουκάνικα κ.λπ.).
ΑΓΟΡΕΣ
Στον κεντρικό πεζόδρομο Ulitsa Knyaz Aleksandâr θα βρείτε πάρα πολλά καταστήματα με ρούχα, παπούτσια, είδη δώρων, καλλυντικά, κινητά τηλέφωνα και τρόφιμα σε πάρα πολύ καλές τιμές. Καταστήματα με αντίκες υπάρχουν στην οδό Sâborna, ενώ τμήμα της γειτονιάς με τα παζάρια είναι και η οδός Ulitsa Raiko Daskalov. Για πιο… μοντέρνες αγορές, στο πολυκατάστημα Mall προσφέρονται 50.000 τ.μ. με καταστήματα παντός είδους, κατανεμημένα σε 4 ορόφους.
Πηγήhttp://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxworld_1_28/12/2010_370709
