Επίκεντρο του χειμερινού προσώπου του νομού δεν είναι άλλο από την ιστορική πόλη των Καλαβρύτων, που αναπτύχθηκαν τουριστικά με το χιονοδρομικό κέντρο. Ευτυχώς, οι καλοκαιρινές πυρκαγιές δεν έφτασαν τόσο ψηλά, αφήνοντας ανέπαφη την εκπληκτική Φύση Κείμενο: Κυριακή Βασσάλου,
φωτογραφίες: Αννα Χρυσοστομίδου, Μάρω Κου
Όταν το 1988 λειτούργησε στα Καλάβρυτα το χιονοδρομικό κέντρο, κανείς δεν φανταζόταν τη φήμη και την οικονομική ώθηση που θα έδινε στον ιστορικό τούτο τόπο. Με όμορφη Φύση σε ένα μικρό οροπέδιο στην αγκαλιά των βουνών και τον Χελμό, το Παναχαϊκό Ορος και τον Ερύμανθο να τα προστατεύουν από ψηλά, τα Καλάβρυτα είναι σήμερα ο δεύτερος δημοφιλέστερος χειμερινός προορισμός της χώρας μετά την Αράχωβα και το ιδανικότερο ορμητήριο για χειμωνιάτικες και -γιατί όχι;- χριστουγεννιάτικες διακοπές στο νομό Αχαΐας. Απέχουν μόλις δυο-δυόμισι ώρες από την Αθήνα και πολύ πολύ λιγότερο από την Πάτρα, ενώ με την παράδοση το 2011 (σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα πάντοτε) της Βορειοδυτικής Οδού Πελοποννήσου, ο νέος δρόμος με τις τρεις λωρίδες κυκλοφορίας σε κάθε ρεύμα και τη διαχωριστική νησίδα θα είναι πολύ περισσότερο ασφαλής και η διάρκεια του ταξιδιού θα μειωθεί. Ισως τότε να είμαστε σε θέση να κατανοούμε το λόγο για τον οποίο πληρώνουμε τόσα διόδια, γεγονός απαράδεκτο σήμερα, δεδομένου του υπάρχοντος οδικού δικτύου μετά την Κόρινθο.
Εν έτει 2007, λοιπόν, και με πολλή πολλή προσοχή, φτάνουμε στα Καλάβρυτα, ακολουθώντας την εθνική οδό Αθηνών - Κορίνθου - Πατρών και στρίβοντας προς Διακοπτό στο ύψος της διαδρομής μεταξύ Ακράτας και Αιγίου. Αφού αφήνουμε την εθνική, ακολουθούμε τις πινακίδες που δείχνουν προς Καλάβρυτα, Χιονοδρομικό και Σπήλαια Λιμνών, ανεβαίνοντας το φιδίσιο δρόμο που έχει χαραχθεί στο βουνό.
Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, τα πρώτα χιλιόμετρα της διαδρομής είναι δύσκολα και βαριά τόσο για την ψυχή και όσο και τη συνείδηση. Από εδώ η φωτιά πέρασε με μεγάλη ταχύτητα και το τοπίο δεν είναι ολοκληρωτικά κατεστραμμένο. Με έκπληξη θα δείτε, άλλωστε, τα περισσότερα δέντρα, καμένα κατά το ήμισυ, να έχουν ταυτόχρονα φύλλα κόκκινα, κίτρινα και πράσινα, φωνάζοντας ότι θέλουν να ζήσουν, αρκεί να τα αφήσουμε να αναπνεύσουν… Κάποια καμένα κτίρια, μεταξύ αυτών ένα οινοποιείο, θα φέρουν στον νου εικόνες και μνήμες νωπές ακόμα, για να αλλάξει το τοπίο -ευχάριστα, επιτέλους- πλησιάζοντας στα Καλάβρυτα. Καταπράσινα έλατα υποδηλώνουν το υψόμετρο και ένα μεγάλο χωριό ή μια μικρή πόλη 2.500 κατοίκων κάνει σιγά σιγά την εμφάνισή της σε ένα τεράστιο ξέφωτο, στα 756 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Σπίτια με κεραμίδια, μεγάλοι και άνετοι δρόμοι, αρκετές πλατείες και ένας μεγάλος πεζόδρομος στο λεγόμενο εμπορικό κέντρο είναι η εικόνα των σημερινών Καλαβρύτων. Με έντονη ζωή τα Σαββατοκύριακα, τις γιορτές και τις αργίες και ηπιότερη τις καθημερινές, τα Καλάβρυτα είναι προορισμός για όλες τις ηλικίες, με τους μεγαλύτερους να τους αναγνωρίζουν ένα επιπλέον πλεονέκτημα που δεν είναι άλλο από το νοσοκομείο τους, το οποίο σημειωτέον είναι σε ανοιχτή γραμμή με την καρδιολογική κλινική του Ιπποκρατείου της Αθήνας.
  |
Τα Καλάβρυτα εμφανίζονται ιστορικά το 776 π.Χ. με το όνομα Κυναίθη, που φανερώνει την έφεση των κατοίκων στο κυνήγι. Οσο για το σημερινό τους όνομα που εμφανίστηκε επί Φραγκοκρατίας, αυτό οφείλεται στα καλά και δροσερά νερά (καλά βρύα) που έτρεχαν μέσα και έξω από την πόλη. Μια μικρή πόλη που το όνομά της πρωταγωνιστεί σε σημαντικές σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: εδώ -σύμφωνα με την παράδοση- την 25η Μαρτίου του 1821 ο Παλαιών Πατρών Γερμανός σήκωσε στο κοντινό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας το λάβαρο της Επανάστασης.
Εδώ, την αποφράδα ημέρα της 13ης Δεκεμβρίου 1943, οι Γερμανοί, σε αντίποινα προς το Ελληνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, εκτέλεσαν στο λόφο του Καπή τους περισσότερους άντρες πάνω από 13 ετών, καταστρέφοντας ταυτόχρονα ολόκληρη την πόλη.
Αξίζει να δείτε
• Τον Τόπο Θυσίας. Πρόκειται για ένα από τα ξεχωριστά μνημεία των Καλαβρύτων ανατολικά της πόλης, σε απόσταση μισού χιλιομέτρου από το κέντρο. Εδώ, έχει τοποθετηθεί ένας μεγάλος Σταυρός που θυμίζει το αποτρόπαιο έγκλημα της εκτέλεσης των ανδρών της πόλης. Στις στήλες που περιβάλλουν τον κεντρικό χώρο αναγράφονται τα ονόματα των οικογενειών των εκτελεσθέντων και στην κατακόμβη είναι αναρτημένα μικρά καντήλια ισάριθμα με τις οικογένειές τους. Παραπλεύρως, δεσπόζει το πέτρινο γλυπτό της πονεμένης μάνας, έμβλημα του Δήμου, που φιλοτέχνησε η τότε σπουδάστρια της σχολής Καλών Τεχνών Αννα Βαφεία. Κάθε χρόνο στις 13 Δεκεμβρίου, μετά το μνημόσυνο στον καθεδρικό ναό της πόλης, πένθιμη πομπή καταλήγει στον Τόπο Θυσίας, όπου τελείται επιμνημόσυνη δέηση και προσκλητήριο πεσόντων.
• Το Δημοτικό Μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Στεγάζεται στο ιστορικό Δημοτικό Σχολείο, κτίριο των αρχών του 20ού αιώνα. Εδώ έχει συγκεντρωθεί κάθε είδους υλικό που μαρτυρεί την ιστορία, τη λαογραφία και την παράδοση των Καλαβρύτων, ιδιαίτερα την ιστορία του Ολοκαυτώματος και των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή. Η συλλογή αποτελείται από ιστορικά ντοκουμέντα και φωτογραφικό υλικό σχετικό με το Ολοκαύτωμα, καθώς και από χαρακτικά διαφόρων καλλιτεχνών, ενώ πραγματοποιούνται και προβολές με τη χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων. Το μουσείο εγκαινιάστηκε μόλις το 2005.
• Το Αρχοντικό της Παλαιολογίνας, είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα για την πόλη των Καλαβρύτων. Στις ιστορικές πηγές αναφέρεται ότι πιθανώς κτίστηκε από τον Θωμά Παλαιολόγο, ενώ αξίζει να σημειώσουμε ότι έχει διασωθεί απ' όλες τις καταστροφές της πόλης. Ο τελευταίος ιδιοκτήτης του, Βασίλειος Τσαπάρας, πρόσφερε το κτίριο στον Δήμο Καλαβρύτων, για να αξιοποιηθεί ως πολιτιστικό κέντρο. Το καλοκαίρι του 2003, άνοιξε για πρώτη φορά μετά την ανακατασκευή του για να φιλοξενήσει την Εκθεση Φωτογραφίας του φωτογράφου και περιηγητή Σπύρου Μελετζή, με θέμα «Ελλάδα και Ελληνες και Αντίσταση». Από τότε έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς εκθέσεις ζωγραφικής, συνέδρια, ημερίδες κ.λπ.
• Την Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας, σε απόσταση 4,5 χλμ. από την πόλη των Καλαβρύτων. Εδώ θα δείτε το περίφημο λάβαρο της Επανάστασης που φυλάσσεται διάτρητο από σφαίρες, τα άμφια και η ποιμενική ράβδος του Παλαιού Πατρών Γερμανού, καθώς και το αδαμαντοκόλλητο Ευαγγέλιο, δώρο της Μεγάλης Αικατερίνης.
 |
• Την Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Βρίσκεται 10 χλμ. πριν από τα Καλάβρυτα και είναι βέβαιο ότι θα δείτε να δεσπόζει σε έναν άγριο και απότομο βράχο ύψους 120 μ. Το μοναστήρι κατά την παράδοση ιδρύθηκε το 362 μ.Χ. από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο στη θέση που βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς στο βάθος σπηλιάς όπου υπάρχει η πηγή.
• Τον Ιερό Ναό της Παναγιάς Πλατανιώτισσας. Βρίσκεται στον οδικό άξονα Καλαβρύτων - Αιγίου μέσω Πτέρης, σε απόσταση 30 χλμ. από τα Καλάβρυτα. Πρόκειται για ένα γραφικότατο εκκλησάκι, χωρητικότητας 20 μόλις ατόμων, μέσα στο κοίλωμα ενός τεράστιου πλατάνου, με την Ωραία Πύλη του να σχηματίζεται από ένα μικρό τέμπλο με δύο κίονες, ενώ η εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας είναι αποτυπωμένη πάνω στο πλατάνι, σε ύψος 3 μ. από το έδαφος στο εσωτερικό του κοιλώματος.
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα αποτυπώθηκε στον πλάτανο στα χρόνια της εικονομαχίας, όταν μοναχοί του Μεγάλου Σπηλαίου, για να σώσουν την εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, τη μετέφεραν από τόπο σε τόπο, με αποτέλεσμα κάποιο βράδυ να διανυκτερεύσουν στο χωριό Κλαπατσούνα, όπως λεγόταν τότε, μέσα στο φυσικό κοίλωμα του πλατάνου. Το πρωί, όταν πήραν την εικόνα για να συνεχίσουν το δρόμο τους είδαν έκπληκτοι το αποτύπωμά της στον κορμό του δέντρου, στην τοποθεσία που την είχαν ακουμπήσει. Ετσι, τόσο το εκκλησάκι όσο και το χωριό ονομάστηκαν ονομάστηκε Παναγία Πλατανιώτισσα και γιορτάζουν στις 8 Σεπτεμβρίου.
• Το φαράγγι του Βουραϊκού που αρχίζει από το Διακοπτό και τελειώνει στα Καλάβρυτα, με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο να περνάει κατά μήκος του. Το όνομα του φαραγγιού μνημονεύει τη Βούρα, σημαντική πόλη της αρχαιότητας που πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Οσο για το μικρό τρενάκι που το διασχίζει απ' άκρη σ' άκρη, η κατασκευή του οδοντωτού σιδηροδρόμου αποφασίστηκε στα χρόνια του Τρικούπη και υποστηρίχθηκε από τον τοπικό πολιτευτή Ασημάκη Φωτήλα. Η γραμμή κατασκευάστηκε από γαλλική εταιρεία με τη συνδρομή Ιταλών τεχνιτών, αρκετά έμπειρων σε ανάλογα έργα στις Αλπεις. Το έργο τελείωσε το 1895 και εγκαινιάστηκε το 1896, ενώ πρώτη μηχανή ήταν ατμοκίνητη και σε κάθε στάση υπήρχαν υδατόπυργοι για την αναπλήρωση του νερού! Μετά ένα μόνο χρόνο διακοπής των δρομολογίων του Οδοντωτού λόγω εργασιών ανακαίνισης και αντικατάστασης των σιδηροτροχιών, ο Οδοντωτός επαναλειτούργησε τον Ιούνιο του 2004 για να διακόψει ξανά τη λειτουργία μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού. Ισως, αν είστε τυχεροί, θα μπορέσετε να κάνετε με τον Οδοντωτό το τελευταίο (ανέπαφο από τις φωτιές) κομμάτι της διαδρομής, από τη γραφική Ζαχλωρού ώς τα Καλάβρυτα, δεδομένου ότι συζητιέται να ανοίξει μέσα στον Νοέμβριο. Διαφορετικά, κι αν αγαπάτε την πεζοπορία, δίπλα από τις γραμμές του τρένου υπάρχει μονοπάτι που παλιότερα χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής, ενώ σήμερα η ίδια χάραξη έχει σηματοδοτηθεί με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4. Η διαδρομή για το κατέβασμα απαιτεί περίπου 6 ώρες και για το ανέβασμα 7 με 8, μπορείτε ωστόσο να ακολουθήσετε ένα μόνο μέρος αυτού. Καιρού επιτρέποντος, φυσικά, να είστε βέβαιοι ότι ειδικά στο ύψος της Ζαχλωρούς -βιωματικά μιλώντας- η διαδρομή είναι φανταστική...
• Τις Πηγές του Αροάνιου ποταμού (Πλανητέρο). Βρίσκονται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση κοντά στο χωριό Πλανητέρο, ανάμεσα σε αμέτρητα πλατάνια, και είναι το σημείο όπου πηγάζει ο Αροάνιος ποταμός. Στην περιοχή υπάρχει πεστροφείο και ταβέρνες που σερβίρουν (τι άλλο;) πέστροφες, ενώ εδώ θα συναντήσετε και ένα νερόμυλο-αλευρόμυλο απ' όπου μπορείτε να προμηθευτείτε αλεύρι ολικής αλέσεως, «αρκεί να ξέρετε πώς να το χρησιμοποιήσετε», όπως μας επέστησε την προσοχή η κυρία που το παρήγαγε και το πουλούσε.
Σπήλαιο Λιμνών
 |
Βρίσκεται στο δρόμο Καλαβρύτων - Κλειτορίας σε υψόμετρο 827 μ. Πρόκειται για ένα σπάνιο δημιούργημα της Φύσης. Εκτός από τους λαβυρινθώδεις διαδρόμους, τις στοές και τους σταλακτικούς σχηματισμούς, το Σπήλαιο των Λιμνών έχει κάτι αποκλειστικά δικό του: αλλεπάλληλες κλιμακωτές λίμνες. Πρόκειται για παλαιά κοίτη υπόγειου ποταμού με εξερευνημένο μήκος 1.980 μ. και αξιοποιημένο μόλις 500 μ. Αν το επισκεφθείτε, θα μπείτε σε αυτό από τεχνητή σήραγγα για να καταλήξετε κατ' ευθείαν στο δεύτερο όροφο. Η διάβαση των λιμνών γίνεται από υπερυψωμένες τεχνητές γέφυρες, ενώ να σημειώσουμε ότι κάθε μισή περίπου ώρα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις.
Περισσότερες πληροφορίες: www.kastriacave.gr
Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων
Το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του Χελμού και σε υψόμετρο 1.700 μ. (Ξερόκαμπος) έως 2.340 μ. (Νεραϊδόραχη). Λειτουργεί από το 1988 και διαθέτει 7 αναβατήρες, 12 πίστες, άνετους χώρους στάθμευσης, καφετέριες, εστιατόρια, κατάστημα πώλησης και ενοικίασης εξοπλισμού σκι, σχολή σκι και σταθμό Α΄ Βοηθειών. Απέχει 14 χλμ. από τα Καλάβρυτα και μόλις 203 χλμ. από την Αθήνα, ενώ λειτουργεί καθημερινά, κατά την χειμερινή περίοδο (από τον Δεκέμβριο έως και τον Απρίλιο), από τις 09.00 έως τις 16.00. Αμεσα εξαρτώμενο από τον καιρό, βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει είναι να… χιονίσει!
Περισσότερες πληροφορίες: www.kalavrita-ski.gr
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Με το αυτοκίνητό σας ή με ΚΤΕΛ του Ν. Αχαΐας από τον σταθμό υπεραστικών λεωφορείων στον Κηφισό, αφού προς το παρόν η επιλογή του Οδοντωτού δεν υπάρχει.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Κωδικός κλήσης……................................26920
Δημαρχείο....…..…......................22.380, 22.390
Νοσοκομείο.…….....................................22.222
ΚΤΕΛ……...............................................22.224
Οδοντωτός
Σταθμός Καλαβρύτων…….......................22.245
Σταθμός Ζαχλωρούς…….........................23.189
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_12/11/2007_211624
