Η αγορά συναλλάγματος (forex) είναι η μεγαλύτερη και πιο ρευστή αγορά στον κόσμο, με τρισεκατομμύρια δολάρια να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης την ημέρα μεταξύ εκατομμυρίων πλευρών. Για εκείνους που μόλις ξεκίνησαν στην αγορά συναλλάγματος, ένα από τα πρώτα βήματα είναι να αποκτήσουν εξοικείωση με μερικά από τα πιο συχνά διαπραγματεύσιμα νομίσματα και δημοφιλείς χρήσεις τους, όχι μόνο στην αγορά forex, αλλά και γενικότερα. Ας δούμε τα πιο δημοφιλή νομίσματα με τα οποία οι επενδυτές ή οι απλοί παρατηρητές του forex θα πρέπει να εξοικειωθούν, καθώς και ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του καθενός.
1. Το δολάριο ΗΠΑ
Πρώτα απ' όλα είναι το δολάριο των ΗΠΑ (USD), το οποίο είναι το πιο διαπραγματεύσιμο νόμισμα του πλανήτη. Το USD μπορεί να βρεθεί σε ζευγάρι με όλα τα άλλα σημαντικά νομίσματα και συχνά ενεργεί ως ενδιάμεσος φορέας στο πλαίσιο τριγωνικών συναλλαγών νομισμάτων. Επειδή το αμερικανικό δολάριο λειτουργεί ως ανεπίσημο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, κατέχεται από σχεδόν κάθε κεντρική τράπεζα και θεσμική επενδυτική οντότητα στον κόσμο.
Επιπλέον, λόγω της παγκόσμιας αποδοχής του δολαρίου των ΗΠΑ, χρησιμοποιείται από ορισμένες χώρες ως επίσημο νόμισμα, σε αντίθεση με το τοπικό νόμισμα, μια πρακτική γνωστή ως δολαριοποίηση. Επίσης, το δολάριο των ΗΠΑ είναι ευρέως αποδεκτό σε άλλα κράτη, ενεργώντας ως μια άτυπη μορφή εναλλακτικής πληρωμής, ενώ τα κράτη αυτά διατηρούν το επίσημο τοπικό τους νόμισμα.
Το δολάριο είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας στην ξένη αγορά συναλλάγματος για άλλα νομίσματα, όπου μπορεί να λειτουργήσει ως επιτόκιο αναφοράς ή στόχος για τις χώρες που επιλέγουν να καθορίζουν ή προσδένουν τα νομίσματά τους με την αξία του δολαρίου των ΗΠΑ . Για παράδειγμα, η Κίνα έχει το νόμισμά της, το γουάν, ακόμα συνδεδεμένο με το δολάριο, προς μεγάλη διαφωνία πολλών οικονομολόγων και κεντρικών τραπεζιτών. Αρκετά συχνά οι χώρες καθορίζουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες τους με το δολάριο των ΗΠΑ για τη σταθεροποίηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών τους, αντί να επιτρέπουν τη σχετική αξία τους να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην ελεύθερη αγορά (forex).
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του δολαρίου των ΗΠΑ που είναι σημαντικό για τους αρχαρίους στο forex να κατανοήσουν, είναι ότι το δολάριο χρησιμοποιείται ως πρότυπο νόμισμα για τα περισσότερα αγαθά, όπως το αργό πετρέλαιο και τα πολύτιμα μέταλλα. Οπότε οι διακυμάνσεις στις αξίες αυτών των εμπορευμάτων δεν γίνονται μόνο λόγω των βασικών οικονομικών δυνάμεων της προσφοράς και της ζήτησης, αλλά και από τη σχετική αξία του αμερικανικού δολαρίου το οποίο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στον πληθωρισμό και τα επιτόκια των ΗΠΑ, τα οποία άμεσα επηρεάζουν την αξία του δολαρίου.
2. Το Ευρώ
Αν και σχετικά νέο στην παγκόσμια σκηνή, το ευρώ έγινε γρήγορα το δεύτερο πιο διαπραγματεύσιμο νόμισμα πίσω μόνο από το δολάριο των ΗΠΑ. Επίσης, το ευρώ είναι το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό νόμισμα του κόσμου. Το επίσημο νόμισμα της πλειοψηφίας των κρατών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης εισήχθη στη παγκόσμια αγορά την 1 Ιανουαρίου 1999, ενώ τα χαρτονομίσματα και τα νομίσματα εισήλθαν στην κυκλοφορία τρία χρόνια αργότερα.
Εκτός από το να είναι το επίσημο νόμισμα της ευρωζώνης, πολλά κράτη μέσα στην Ευρώπη και την Αφρική προσδένουν τα νομίσματά τους με το ευρώ, για τον ίδιο λόγο που τα νομίσματα είναι συνδεδεμένα με το αμερικανικό δολάριο - για τη σταθεροποίηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Το ευρώ είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο και αξιόπιστο νόμισμα, είναι πολύ διαδεδομένο στην αγορά συναλλάγματος και προσθέτει ρευστότητα σε κάθε ζεύγος νομισμάτων με το οποίο συναλλάσσεται. Το ευρώ είναι συνήθως αντικείμενο διαπραγμάτευσης από τους κερδοσκόπους που θέλουν να «παίξουν» τη γενική υγεία της ευρωζώνης και τα κράτη -μέλη της. Πολιτικά γεγονότα εντός της ζώνης του ευρώ μπορεί συχνά να οδηγήσουν σε μεγάλους όγκους συναλλαγών για το ευρώ, ιδιαίτερα σε σχέση με τα κράτη που είδαν τα τοπικά τους επιτόκια να πέφτουν δραματικά κατά το χρόνο της σύστασής του ευρώ, ιδίως την Ιταλία, την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Το ευρώ μπορεί να είναι το πιο «πολιτικοποιημένο» νόμισμα που είναι αντικείμενο ενεργούς διαπραγμάτευσης ενεργά στην αγορά forex.
3. Το ιαπωνικό γιέν
Το ιαπωνικό γιέν είναι εύκολα το πιο διαπραγματεύσιμο νόμισμα της Ασίας και θεωρείται από πολλούς ως μέτρο για την ισχύ της εξαγωγικής οικονομίας της Ιαπωνίας. Όπως πηγαίνει η οικονομία της Ιαπωνίας, πηγαίνει και το γεν (σε ορισμένα σημεία). Πολλοί χρησιμοποιούν το γιέν για να αξιολογήσουν τη συνολική υγεία της περιοχής του Ειρηνικού, επειδή τα νομίσματα οικονομιών όπως της Νότιας Κορέας, της Σιγκαπούρης και της Ταϊλάνδης είναι πολύ λιγότερο αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.
Το γιέν είναι επίσης γνωστό στους κύκλους του forex για τον ρόλο του στον τομέα του carry trade (δανεισμός σε νόμισμα με χαμηλό επιτόκιο για επένδυση σε υψηλότερο επιτόκιο). Η Ιαπωνία είχε ουσιαστικά μηδενική πολιτική επιτοκίων για μεγάλο μέρος της δεκαετίας του 1990 και του 2000, οπότε οι traders δανείζονταν σε γιέν σχεδόν με μηδενικό κόστος και το χρησιμοποιούσαν για να επενδύσουν σε άλλα νομίσματα με υψηλότερες αποδόσεις σε όλο τον κόσμο, κερδίζοντας τη διαφορά. Με το carry trade να είναι τόσο μεγάλο μέρος της παρουσίας του γιεν στη διεθνή σκηνή, ο συνεχής δανεισμός του ιαπωνικού νομίσματος έκανε δύσκολη την ανατίμησή του. Αν και το γιέν εξακολουθεί να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τις ίδιες βασικές αρχές όπως και κάθε άλλο νόμισμα, η σχέση του με τα διεθνή επιτόκια, ιδίως με των πιο βαριά διαπραγματεύσιμων νομισμάτων όπως το δολάριο και το ευρώ αποτελεί μεγάλο παράγοντα της αξίας του.
4. Η Βρετανική Λίρα
Η βρετανική λίρα, επίσης γνωστή ως η στερλίνα είναι το τέταρτο πλέον διαπραγματευόμενο νόμισμα στην αγορά συναλλάγματος. Επίσης, λειτουργεί ως ένα μεγάλο αποθεματικό νόμισμα λόγω της σχετικής αξίας της σε σύγκριση με άλλα παγκόσμια νομίσματα. Παρά το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι επίσημο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επέλεξε να μην υιοθετήσει το ευρώ ως επίσημο νόμισμά του για διάφορους λόγους, και συγκεκριμένα λόγω της ιστορικής υπερηφάνειας για τη λίρα και τη διατήρηση του ελέγχου των εγχώριων επιτοκίων. Για το λόγο αυτό, η λίρα μπορεί να θεωρηθεί ως ένα καθαρό ποντάρισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι traders του forex βασίζουν συχνά την αξία της στο συνολικό ρυθμό της βρετανικής οικονομίας και της πολιτικής σταθερότητας της κυβέρνησής της. Λόγω της υψηλής αξίας της σε σχέση με τους συναδέλφους της, η βρετανική λίρα είναι επίσης ένα σημαντικό νόμισμα αναφοράς για πολλές χώρες και λειτουργεί ως ένα συστατικό με μεγάλη ρευστότητα στην αγορά συναλλάγματος.
5. Το ελβετικό φράγκο
Το ελβετικό φράγκο, όπως και η Ελβετία, θεωρείται από πολλούς ως ένα «ουδέτερο» νόμισμα. Πιο σωστά, το ελβετικό φράγκο θεωρείται ασφαλές καταφύγιο στην αγορά συναλλάγματος, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι τείνει να κινείται σε μια αρνητική συσχέτιση με τα νομίσματα εμπορευμάτων με μεγαλύτερη μεταβλητότητα, όπως τα δολάρια του Καναδά και της Αυστραλίας, μαζί με τις αποδόσεις του αμερικανικού Δημοσίου. Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας είναι γνωστή για την ενεργή συμμετοχή της στην αγορά συναλλάγματος, για να εξασφαλίζει ότι τo φράγκο είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης με σχετικά-σφιχτό εύρος, μειώνεται η μεταβλητότητα και επιτυγχάνεται συγκράτηση επιτοκίων.
6. Το καναδικό δολάριο
Τελευταία θα ρίξουμε μια ματιά στο καναδικό δολάριο, επίσης γνωστό ως loonie. Το loonie είναι ίσως το νόμισμα με τη μεγαλύτερη σχέση με τα εμπορεύματα στον κόσμο, πράγμα που σημαίνει ότι κινείται παράλληλα με τις αγορές εμπορευμάτων, ιδίως το αργό πετρέλαιο, τα πολύτιμα μέταλλα και τα ορυκτά. Με τον Καναδά να είναι ένας τόσο μεγάλος εξαγωγέας εμπορευμάτων το loonie είναι πολύ ευαίσθητο στις κινήσεις των τιμών τους, ιδίως του αργού πετρελαίου. Οι traders παίζουν συχνά το καναδικό δολάριο για να σπεκουλάρουν τις κινήσεις των εμπορευμάτων ή ως αντιστάθμιση.
Επιπρόσθετα, εφόσον βρίσκεται σε τόσο κοντινή απόσταση στον μεγαλύτερο καταναλωτή στον κόσμο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, η καναδική οικονομία, και κατά συνέπεια το καναδικό δολάριο έχει υψηλό βαθμό συσχέτισης με τη δύναμη της οικονομίας των ΗΠΑ και τις κινήσεις του δολαρίου των ΗΠΑ.
Όπως είδαμε, κάθε νόμισμα έχει ειδικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την υποκείμενη αξία του και τις κινήσεις των τιμών του σε σχέση με άλλα νομίσματα στην αγορά forex. Η κατανόηση των κινήσεων ενός νομίσματος είναι ένα καίριο βήμα για να γίνει μια επιτυχημένη συμμετοχή στην αγορά συναλλάγματος.
Ένα σωστά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο με έκθεση εκτός από παραδοσιακά προϊόντα (μετοχές, ομόλογα, ακίνητα) μπορεί να περιέχει και άλλες πιο εναλλακτικές μορφές επενδύσεων όπως τα εμπορεύματα, τα "managed futures", το συνάλλαγμα (Forex), τα ιδιωτικά κεφάλαια (private equity) κτλ.
Αν απευθυνθεί κανείς σε επαγγελματίες συμβούλους μπορεί να ακούσει κάποιες προτάσεις που θα τον βοηθήσουν να σχηματίσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη γύρω από τις επενδύσεις.
Αλέξης Αλεξίου
Υπεύθυνος Διαχείρισης Χαρτοφυλακίων σε ΑΕΠΕΥΠηγή
http://familia.capitalblogs.gr/listArticles.asp
