Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

ΥΓΕΙΑ: Ρεσβερατρόλη

Τι είναι η ρεσβερατρόλη;

Η ρεζβερατρόλη βρίσκεται κυρίως σε υψηλές συγκεντρώσεις στη φλούδα των σταφυλιών και ιδιαίτερα των κόκκινων σταφυλιών, στα φύλλα ευκαλύπτου και ελάτου, στους ξηρούς καρπούς, στα μούρα και σε μικρότερες ποσότητες έχει βρεθεί σε 70 ακόμη φυτικά προϊόντα. Η περιεκτικότητα των φρέσκων στη φλούδα των κόκκινων σταφυλιών σε ρεσβερατρόλη είναι 50-100 μg/g, ενώ στο κόκκινο κρασί μπορεί να βρεθεί σε συγκεντρώσεις 1,5-3 mg/L. Η ρεσβερατρόλη, όπως και άλλες φυτο-αντιοξειδωτικές ουσίες, αποτελεί φυσικό συστατικό των φυτών με αντιβιοτική δράση για την προστασία από μύκητες και οξειδωτικές βλάβες. Το λευκό κρασί περιέχει ρεσβερατρόλη, αλλά σε μικρότερες ποσότητες, γιατί η ζύμωση του κρασιού διεξάγεται μετά την απομάκρυνση της φλούδας των σταφυλιών.

Η ρεσβερατρόλη, όπως και άλλες πολυφαινόλες (φλαβόνες, ισοφλαβόνες, κ.λπ.), προστατεύει τα φυτά από εξωτερικούς εχθρούς (έντομα, μύκητες), επιβλαβείς οξειδώσεις και χαμηλές θερμοκρασίες (γι αυτό και βρίσκεται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις σε σταφύλια ψυχρών περιοχών). Με την αντιοξειδωτική της δράση προστατεύει το φυτό από οξυγονούχες ελεύθερες ρίζες, οξειδωτικές ενώσεις που μέσω του μεταβολισμού προκαλούν οξειδωτικές βλάβες σε κρίσιμα βιομόρια, όπως συμβαίνει με όλους τους αερόβιους οργανισμούς που αναπτύσσονται σε περιβάλλον οξυγόνου, δηλαδή σε ατμόσφαιρα με υψηλή οξειδωτική δράση.

Οι βιταμίνες (βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, κ.λπ.) και μικρού μοριακού βάρους ενώσεις (όπως η ρεσβερατρόλη και γενικά οι πολυφαινόλες), ιδιαίτερα σε φυτά, συμμετέχουν ενεργά στην αντιοξειδωτική άμυνά τους και στην πρόληψη εξωγενών βλαβών λόγω συνθηκών (π.χ. χαμηλές θερμοκρασίες, έντομα, μύκητες, έκθεση σε τοξικές ουσίες, κ.λπ.). Με τον τρόπο αυτό προστατεύουν τα βασικά βιομόρια τους, όπως πρωτεΐνες, σάκχαρα, λιπίδια μεμβρανών των κυττάρων και το DNA των κυττάρων από πιθανές οξειδωτικές βλάβες.

Παραδοσιακή ιατρική και ρεσβερατρόλη

Σκευάσματα που περιείχαν ρεσβερατρόλη παρασκευαζόντουσαν από τις ρίζες του φυτού Polygonum cuspidatum στην Κίνα και Ιαπωνία και αποτελούσαν παραδοσιακό φάρμακο της Ανατολική (Κινέζικης) ιατρικής (Kojohkon) για ασθένειες των αρτηριών, της καρδιάς και του ήπατος. Επίσης, τα τσάμπουρα (αφού παραληφθεί ο μούστος) των σταφυλιών και το κόκκινο κρασί χρησιμοποιούνταν και ως "φάρμακα" για καρδιαγγειακές ασθένειες εδώ και πολλούς αιώνες.

Η "κλασική" ή παραδοσιακή ιατρική έχει ανακαλύψει μεγάλο αριθμό φυτών και φυτικών εκχυλισμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φάρμακα. Η σύγχρονη συνθετική Χημεία έχει ασχοληθεί επί μακρόν με τις θεραπευτικές ιδιότητες πολλών παλαιών και παραδοσιακών φαρμάκων, αλλά με σκοπό να ταυτοποιήσει το δραστικό συστατικό, να μελετήσει τη φαρμακολογική δράση του, τις πιθανές τοξικές του ιδιότητες και σε πολλές περιπτώσεις να το συνθέσει σε καθαρή μορφή για φαρμακευτικά σκευάσματα. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η ανθρώπινη ινσουλίνη, η οποία όταν άρχισε να παράγεται με βιοτεχνολογικές μεθόδους, το κόστος της μειώθηκε δραστικά. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της συμβολής της επιστήμης στην υπηρεσία του ανθρώπου.

Κόκκινο κρασί και επιπτώσεις στην υγεία, επιδημιολογικές έρευνες: Το "Γαλλικό παράδοξο"

Αρχική ένδειξη της ευεργετικής δράση της ρεσβερατρόλης ήταν η παρατήρηση ότι άνθρωποι που κατανάλωναν κόκκινο κρασί είχαν μειωμένη συχνότητα καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η μείωση του κινδύνου οφείλονταν βασικά στην αλκοόλη, η οποία σε μικρές ποσότητες δρα ως αιμοστατικός παράγοντας, εμποδίζει την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών και αυξάνει την κυκλοφορία της υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (High Density Lipoproteins, HDL), ωστόσο οι πολυφαινόλες του λευκού και κόκκινου κρασιού παίζουν επίσης σημαντικό αντιοξειδωτικό ρόλο .

Το 1992 οι γιατροί Renaud και De Lorgeril καθιέρωσαν με μία εργασία τους στο Lancet (από τα πλέον έγκυρα ιατρικά περιοδικά) τον όρο "Γαλλικό παράδοξο" ("French Paradox"). Από στατιστικές έρευνες είχε διαπιστωθεί ότι οι Γάλλοι διέτρεχαν μικρότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα (ισχαιμικά επεισόδια) σε σχέση με άλλους Βορειοευρωπαίους, αν και κατανάλωναν περισσότερο κρέας και λιπαρές ύλες κατά κεφαλήν. Η διαπίστωση αναφερόταν για πολλά χρόνια σε εφημερίδες και περιοδικά. Ως αποτέλεσμα, οι πωλήσεις κόκκινου κρασιού αυξήθηκαν δραματικά σε σχέση με το λευκό κρασί, ενώ συγχρόνως δημιουργήθηκε η μάλλον αφελής εντύπωση ότι "όσο πιο πολύ κόκκινο κρασί τόσο το καλύτερο", που μπορεί να οδηγήσει στον αλκοολισμό με αρκετά οδυνηρές συνέπειες. Τελικά, λεπτομερέστερες έρευνες και κλινικές έρευνες έδειξαν ότι δεν είναι μόνο το κρασί αλλά και μία σειρά διατροφικών συνηθειών και άσκησης σε καθημερινή βάση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μικρότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών.

Ρεσβερατρόλη και αντιοξειδωτική δράση

Η ρεσβερατρόλη παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, δηλαδή εξουδετερώνει οξυγονούχες ρίζες και οξειδωτικές ενώσεις που παράγονται στους διάφορους ιστούς ή κυκλοφορούν στο πλάσμα του αίματος. Mε βάση αυτή την ιδιότητα έχουν γίνει πολυάριθμες έρευνες για την ρεσβερατρόλη και παράγωγά της Από την άποψη αυτή η ρεσβερατρόλη διαθέτει καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες.

Ρεσβερατρόλη και αντικαρκινική δράση

Πειράματα με ρεσβερατρόλη σε πειραματόζωα και με διάφορες κλινικές έρευνες έδειξαν ότι είναι ισχυρή αντικαρκινική ουσία, με σημαντικό ρόλο στην αναστολή διεργασιών στην πρώτη (οξειδωτικό stress, φλεγμονώδεις καταστάσεις) και δεύτερη φάση (προαγωγή της καρκινογένεσης με συσσώρευση μεταλλάξεων στο DNA), ακόμη και με παρέμβαση στην έκφραση γονιδίων Η χημειοπροστατευτική δράση της ρεσβερατρόλης είναι επίσης μία ακόμη πλευρά της πολύπλευρης δράσης της.

Ρεσβερατρόλη και επέκταση του μέσου όρου ζωής σε ποντίκια

Οι έρευνες των τελευταίων χρόνων με ρεσβερατρόλη ανέδειξαν μία ακόμη εκπληκτική ιδιότητά της, την παράταση ζωής των πειραματόζωων Πρόσφατα διεξήχθησαν έρευνες σε ποντίκια, που είναι θηλαστικά και έχουν παρόμοια φυσιολογία με τον άνθρωπο.

Ερώτημα;

Το ερώτημα βέβαια που όλοι μας θέτουμε είναι: Μήπως η ρεσβερατρόλη και το κόκκινο κρασί αποτελεί το μαγικό φάρμακο για την παχυσαρκία και την πρόωρη εμφάνιση ασθενειών και θνησιμότητας; Αρχίζουμε όλοι να καταναλώνουμε κόκκινο κρασί και όλες οι διατροφικές καταχρήσεις αντιμετωπίζονται;

Σίγουρα γνωρίζουμε ότι οι βιολογικοί οργανισμοί είναι τόσο πολύπλοκοι και με πολυποίκιλες αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις γονιδιώματος και περιβάλλοντος επί καθημερινής βάσης, που μία και μόνο αντιοξειδωτική-αντικαρκινική ουσία δεν μπορεί παρά να έχει περιορισμένη δράση και αποτελεσματικότητα. "Παν μέτρον άριστον" ήταν γνωστό και από την αρχαιότητα. Παρόλα αυτά "καλή υγεία, εβίβα"!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ρεσβερατρόλη

Η ρεσβερατρόλη ανήκει στην οικογένεια των ΣΤΙΛΒΕΝΟΕΙΔΩΝ (stilbenoids) και έχει ανιχνευθεί σε πλήθος φυτών (όπως σε Vitis sp.).

H ρεσβερατρόλη αποτελεί αντικείμενο πολλών φαρμακευτικών ερευνών, καθώς χαρακτηρίζεται από αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή και αντικαρκινική δράση.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χημειο-ενζυμική παρασκευή υδρόφοβων παραγώγων της ρεσβερατρόλης, η οποία περιλαμβάνει την ολική εστεροποίηση των υδροξυ-ομάδων της ρεσβερατρόλης με οξέα μικρής ή μεγάλης αλειφατικής αλυσίδας και, στη συνέχεια, την εκλεκτική αλκοόλυση του εστέρα με βουτανόλη σε οργανικούς διαλύτες που καταλύουν λιπάσες όπως αυτή από Pseudomonas cepacia και Candida antartica, η οποία οδηγεί στην παρασκευή μονο- και δι-εστέρων της ρεσβερατρόλης
Τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται ως μοντέλα για τη μελέτη της σχέσης βιολογικής δράσης και δομής της ρεσβερατρόλης.

Υψηλές δόσεις από ένα συστατικό που περιέχεται στο σταφύλι και το κόκκινο κρασί, φαίνεται ότι βελτιώνουν τη μυϊκή αντοχή, ενώ κρατούν χαμηλά και το βάρος, σύμφωνα με έρευνα σε πειραματόζωα.
Η ΡΕΣΒΕΡΑΤΡΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΙΚΑΖΟΥΝ ΠΩΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΑΘΛΗΤΕΣ ΩΣ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ.
Ερευνητική ομάδα από το Ινστιτούτο Γενετικής, Μοριακής και Κυτταρικής Βιολογίας στο Illkirch της Γαλλίας, με επικεφαλής τον Johan Auwerx, υπέβαλε ποντίκια σε δίαιτα πλούσια σε λιπαρά.
Τα μισά πειραματόζωα κατανάλωναν καθημερινά μέχρι και 400 mg ρεσβερατρόλης ανά κιλό σωματικού βάρους.
Ένα άτομο θα έπρεπε να πιει περίπου 100 ποτήρια κόκκινο κρασί σε μία μέρα για να πάρει την ίδια δόση, λέει ο Auwerx.
Μετά από τρεις εβδομάδες, τα ποντίκια που έπαιρναν συμπλήρωμα ρεσβερατρόλης ζύγιζαν ΜΟΛΙΣ 20% ΠΑΡΑΠΑΝΩ απ’ ό,τι τα ποντίκια που ακολουθούσαν φυσιολογική διατροφή.
Ωστόσο, τα πειραματόζωα που αν και έτρωγαν υψηλές σε λιπαρά τροφές, δεν έπαιρναν ρεσβερατρόλη, ΖΥΓΙΖΑΝ 60% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ από την ομάδα ελέγχου. Επιπλέον, η ρεσβερατρόλη ΒΕΛΤΙΩΣΕ ΤΗΝ ΑΝΤΟΧΗ της φυσικής κατάστασής τους, ενώ δεν έδειξε να έχει παρενέργειες.
Ο Auwerx λέει ότι απαιτούνται υψηλές δόσεις ρεσβερατρόλης προκειμένου να τονωθεί η μυϊκή αντοχή.
«Σε χαμηλές δόσεις, δεν ενεργοποιείται ο μηχανισμός των κυττάρων για την κατανάλωση της ενέργειας», εξηγεί για να μας βγάλει από το μυαλό ότι ένα ποτήρι κρασί μπορεί να βελτιώσει τις αθλητικές μας επιδόσεις.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η ρεσβερατρόλη
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΜΗΚΥΝΕΙ τη ζωή των ποντικιών κατά 15%, ενώ χρησιμοποιείται ήδη σε κλινικές δοκιμές για τη θεραπεία του διαβήτη.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΡΕΣΒΕΡΑΤΡΟΛΗ
Η ένωση ρεσβερατρόλη (resveratrol, RVT) είναι μια φυσική ουσία της κατηγορίας των ΦΥΤΟ-ΑΛΕΞΙΝΩΝ (PHYTOALEXINS) με βασική δομή των ΣΤΙΛΒΕΝΙΩΝ
[Στιλβένιο: 1,2-διφαινυλο-αιθυλένιο].
Πρόκειται για μια ουσία ΠΟΥ ΟΞΕΙΔΩΝΕΤΑΙ ΕΥΚΟΛΑ και είναι δύσκολο να παραμείνει καθαρή επί μακρό χρονικό διάστημα και για το λόγο αυτό οι κρύσταλλοί της αποκτούν ένα υποκίτρινο ή ακόμα πιο σκούρο χρώμα.
Η RVT βρίσκεται κυρίως σε υψηλές συγκεντρώσεις :
” ΣΤΗ ΦΛΟΥΔΑ (SKIN) ΤΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ και ιδιαίτερα ΤΩΝ ΚΟΚΚΙΝΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ,
” ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΥ ΚΑΙ ΕΛΑΤΟΥ,
” ΣΤΟΥΣ ΞΗΡΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ,
” ΣΤΑ ΜΟΥΡΑ (mulberries, blueberries, cranberries, bilberries) και σε μικρότερες ποσότητες έχει βρεθεί σε 70 ακόμη φυτικά προϊόντα.
Η περιεκτικότητα των φρέσκων στη φλούδα των κόκκινων σταφυλιών σε RVT είναι 50-100 μg/g, ενώ στο κόκκινο κρασί μπορεί να βρεθεί σε συγκεντρώσεις 1,5-3 mg/L.
Η RVT, όπως και άλλες φυτο-αντιοξειδωτικές ουσίες, αποτελεί φυσικό συστατικό των φυτών με αντιβιοτική δράση για την προστασία από μύκητες και οξειδωτικές βλάβες.
Το λευκό κρασί περιέχει RVT, αλλά σε μικρότερες ποσότητες, γιατί η ζύμωση του κρασιού διεξάγεται μετά την απομάκρυνση των φλουδιών των σταφυλιών
Η δομή της RVT είναι αρκετά απλή, έχει τρία υδροξύλια σε διαμετρικές θέσεις των δύο βενζολικών δακτυλίων.
Οι δακτύλιοι βρίσκονται σε trans- δομή της αιθυλενικής ομάδας που τους ενώνει.
Υπάρχει επίσης και η cis-ρεσβερατρόλη, αλλά δεν έχει βρεθεί σε εκχυλίσματα σταφυλιών.
Η RVT, όπως και άλλες πολυφαινόλες (φλαβόνες, ισοφλαβόνες, κ.λπ.), προστατεύει τα φυτά από εξωτερικούς εχθρούς (έντομα, μύκητες), επιβλαβείς οξειδώσεις και χαμηλές θερμοκρασίες (γι αυτό και βρίσκεται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις σε σταφύλια ψυχρών περιοχών)
Με την αντιοξειδωτική της δράση προστατεύει το φυτό από οξυγονούχες ελεύθερες ρίζες, οξειδωτικές ενώσεις (π.χ. Η2Ο2) που μέσω του μεταβολισμού προκαλούν οξειδωτικές βλάβες σε κρίσιμα βιομόρια, όπως συμβαίνει με όλους τους αερόβιους οργανισμούς που αναπτύσσονται σε περιβάλλον οξυγόνου, δηλαδή σε ατμόσφαιρα με υψηλή οξειδωτική δράση
‘Ολοι οι αερόβιοι οργανισμοί είναι εξελικτικά προικισμένοι με ενζυμικές και μη ενζυμικές αντιοξειδωτικές ουσίες που διατηρούν την οξειδοαναγωγική ισορροπία (ομοιόσταση) σε σχέση με τον ενδογενή μεταβολισμό και τις εξωγενείς επιδράσεις τοξικών ουσιών.
Οι βιταμίνες (ασκορβικό οξύ, βιταμίνη Ε, κ.λπ.) και μικρού μοριακού βάρους ενώσεις (όπως η RVT, οι πολυφαινόλες), ιδιαίτερα σε φυτά, συμμετέχουν ενεργά στην αντιοξειδωτική άμυνά τους και στην πρόληψη εξωγενών βλαβών λόγω συνθηκών (π.χ. χαμηλές θερμοκρασίες, έντομα, μύκητες, έκθεση σε τοξικές ουσίες, κ.λπ.). Με τον τρόπο αυτό προστατεύουν τα βασικά βιομόρια, όπως πρωτεΐνες, σάκχαρα, λιπίδια μεμβρανών των κυττάρων και το DNA των κυττάρων από οξειδωτικές βλάβες

Πηγή
http://www.inout.gr/showthread.php?t=36168
http://kosmaser.wordpress.com/2008/10/10/6/