Της Π. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΚΗ
Ορισμένοι μελετητές έχοντας ως βάση την αποκωδικοποίηση των απόκρυφων γνώσεων των Μάγια, προσδιορίζουν το τέλος το κόσμου στις 22 Δεκεμβρίου (ή με άλλες εκδοχές 21 Δεκ) του 2012, μέσα από έναν παγκόσμιο κατακλυσμό!
Γνωστοί επιστήμονες όπως ο Gilbert και ο Cotterell έγραψαν μάλιστα και ένα βιβλίο βασισμένο στην αποκρυπτογράφηση των μυστικών αυτού του αινιγματικού πολιτισμού. Στα στοιχεία αυτής της αποκρυπτογράφησης στηρίζουν και την θεώρησή τους, που έχει αρχίσει να διαδίδεται πολύ, και ιδιαίτερα μέσω του ηλεκτρονικού διαδικτύου, και να σπέρνει διάφορα ερωτηματικά μαζί με φόβο και ανασφάλεια, ειδικά στους πιο αδαείς.
Αντίθετη άποψη για το τέλος έχει ο κος Barrios , ο οποίος μετά από έρευνες γύρω από τον πολιτισμό των Μάγια, με τους οποίους μάλιστα έζησε 25 χρόνια, χαρακτηριστικά αναφέρει: «Οι ανθρωπολόγοι ερμηνεύουν με το δικό τους τρόπο τους μυστικούς κώδικες των Μάγια και φτιάχνουν τις δικές τους ιστορίες, επειδή δεν μπορούν να τους αποσυμβολίσουν ορθά. Είναι προϊόν της φαντασίας τους το ότι κόσμος θα τελειώσει το 2012. Οι αυτόχθονες Μάγια θυμώνουν με αυτό. Ο κόσμος δεν θα τελειώσει. Θα αναπροσαρμοστεί. Αυτοί έχουν τα ημερολόγια και είναι οι μόνοι που γνωρίζουν να τα ερμηνεύουν σωστά, όχι άλλοι».
Σ’ αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως γύρω από αυτήν την αντίληψη, αρχικά προσεγγίζοντας αυτόν το γεμάτο μυστήριο πολιτισμό και κατόπιν κάνοντας συγκριτική μελέτη γύρω από τη σημασία της προφητείας στους διάφορους λαούς, βασιζόμενοι σε αρκετούς αναζητητές της Αλήθειας.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΑΓΙΑ
Όλα όσα γνωρίζουμε γι’ αυτόν τον ιδιαίτερο πολιτισμό προέρχονται, εκτός από τα αρχαιολογικά ευρήματα, από αρχαία κείμενα των Μάγια που σώθηκαν, τα οποία είναι: Ο Κώδικας της Δρέσδης (δοκίμιο μαντικής και αστρονομίας), ο Κώδικας των Παρισίων (θεότητες και αστρονομικά θέματα), ο Κώδικας της Μαδρίτης (θέματα γεωργίας, κυνηγιού και μελισσοκομίας, ημερολόγιο τελετών και μαντείων) και από κάποια χειρόγραφα της εποχής της αποικιοκρατίας. Κάποια από αυτά είναι το Πόπολ Βου (δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου) και τα βιβλία του Τσιλάμ Μπαλάμ (ιστορία των Μάγια, προφητείες).
Ο πολιτισμός των Μάγια είναι από τους σημαντικότερους της Κεντρικής Αμερικής και απλώθηκε σε όλο το Γιουκατάν και στο μεγαλύτερο μέρος της Ονδούρας. Έφτασε στο απόγειο μεταξύ του 300 και 900 μ.Χ. με πλήρη ανάπτυξη γύρω από την πολιτική δομή, τις τέχνες, την κουλτούρα, τα μαθηματικά, την αστρονομία και το ημερολόγιο. Οι Μάγια είναι οι πρώτοι, οι οποίοι χρησιμοποίησαν την έννοια του αριθμού «0» και εφάρμοζαν πολύπλοκους μαθηματικούς και ημερολογιακούς υπολογισμούς. Και όλες αυτές οι γνώσεις είχαν ως βάση τη μεταφυσική. Κάθε αριθμός, ημέρα και έτος αντιπροσώπευε μια πνευματική δύναμη και με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να κατανοούν τους ιστορικούς κύκλους και τους νόμους της φύσης και επομένως να μπορούν να κάνουν προφητείες.
Αστρονομία - Ημερολόγιο
Σε αρκετές πόλεις των Μάγια υπάρχουν κτίρια που θεωρούνται αστεροσκοπεία, όπως στο Παλένκε και στο Κοπάν. Είχαν υπολογίσει με ακρίβεια τους κύκλους του Ήλιου, της Σελήνης, της Αφροδίτης και άλλων πλανητών.
Το ημερολόγιο των Μάγια θεωρείται το ακριβέστερο ημερολόγιο στην ανθρώπινη ιστορία. Στο ημερολόγιό τους καμία ημέρα δεν έμοιαζε με την άλλη. Αντιλαμβάνονταν το χρόνο σαν συναρμοσμένους τροχούς, όπου θεϊκές, ανθρώπινες και φυσικές δυνάμεις εμπλέκονταν σε μια αδιάρρηκτη συμφωνία. Είχαν διάφορα είδη ημερολογίων, ένα εκ των οποίων το Tzolkin, το οποίο αποτελούνταν από 260 ημέρες και δεν ήταν χωρισμένο σε μήνες αλλά σε μια συνεχόμενη ακολουθία ημερών. Αυτό ήταν το μυστηριακό (ιερό) ημερολόγιο, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι ιερείς, για να καθορίζουν τις θρησκευτικές τελετές και να κάνουν προφητείες.
Ξεκίνησαν τη χρονολόγησή τους από το 4 Ahua 8 Cumku, που αντιστοιχεί στο 3114 π.Χ., στιγμή που θεωρείται η τελευταία δημιουργία του Κόσμου (του 4ου ). Με βάση τη «Μακρά τους Μέτρηση» προσδιορίζουν το τέλος αυτού του κύκλου (της εποχής ή κόσμου) σε 13 Baktum, που αντιστοιχεί με το 2012 μ.Χ. Τότε αναμένεται μια «καταστροφή του κόσμου» ή αλλιώς μια ανανέωση, αναγέννηση που δίνει πέρασμα σε μια Νέα Εποχή.
Θρησκεία - Μυθολογία
Χαρακτηρίζονται από βαθιά θρησκευτικότητα, η οποία διαπότιζε όλες τις εκφράσεις της ζωής τους, καθώς επίσης και από έντονο μεταφυσικό στοιχείο που καθοδηγούσε την καθημερινότητά τους. Για τους Μάγια οι κόσμοι ήταν ενωμένοι, γη και ουρανός βρίσκονταν σε άμεση σύνδεση και επιρροή. Έτσι το φυσικό και το μεταφυσικό στοιχείο ήταν ένα. Ο ανώτερος ιερέας τους ονομαζόταν Άχουα Καν και ήταν υπεύθυνος να διδάσκει τη γραφή και να φροντίζει τους πολύπλοκους ημερολογιακούς υπολογισμούς που χρησιμοποιούσαν στις προφητείες και στα μαντεία.
Σύμφωνα με τα κείμενα του Πόπολ Βου και του Τσιλάμ Μπαλάμ, καθώς επίσης και με την τελευταία σελίδα του κώδικα της Δρέσδης, οι Μάγια πίστευαν ότι πριν τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου, υπήρξαν άλλοι 3 κόσμοι ή εποχές, που καταστράφηκαν από κατακλυσμούς. Σήμερα βρισκόμαστε στον 4ο κόσμο.
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑΣ
Το προφητικό στοιχείο είναι κάτι που συναντάμε σε όλες τις φάσεις της ιστορίας. Είτε σαν ένα κοινωνικό-θρησκευτικό φαινόμενο: Στις αρχαίες θρησκείες, μέσα από τα επίσημα μαντεία, τους προφήτες και μάντεις, καθώς και μέσα από τα ιερά τους κείμενα, όπως την Εβραϊκή Βίβλο, την Παλαιά Διαθήκη, τα βεδικά κείμενα, τις Πουράνες της Ινδίας, τα αρχαία αιγυπτιακά κείμενα, στα οποία υπάρχουν προφητείες που αφορούν την εποχή μας αλλά και μελλοντικές εποχές. Είτε ατομικά: με παραδείγματα όπως του Νοστράδαμου, του Ε. Καίησυ, των Τζην Ντίξον και του Falb, ενός επιστήμονα του 19ου αι., που έκανε διάφορες προβλέψεις βασισμένος σε αστρονομικές γνώσεις, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν με γεγονότα.
Απ’ όποια πλευρά και να το εξετάσουμε, οι προφητείες συγκλίνουν και προφητεύουν ότι στο κοντινό μας μέλλον, εκτός του ότι θα γκρεμιστούν τα οικονομικά, κοινωνικοπολιτικά και ηθικοθρησκευτικά θεμέλια του πολιτισμού μας, θα συμβούν μεγάλες γεωλογικές διαταραχές, όπως κατακλυσμοί, σεισμοί κ.λ.π. Κάποιες, κυρίως Δυτικής προέλευσης προφητείες, τοποθετούν αυτήν την εποχή κρίσης γύρω στο 2000 μ.Χ.
Η Ε. Π. Μπλαβάτσκυ , αναφέρει ότι η προφητεία είναι μια φυσική ικανότητα βασισμένη στην παρατήρηση του Νόμου των Κύκλων (Η Αρχή του Ρυθμού, σύμφωνα με το ερμητικό κείμενο Κυμβάλειο) σε συνδυασμό με μαθηματικούς, ιστορικούς και αστρονομικούς υπολογισμούς. Τονίζει επίσης ότι οι μάντεις και οι οιωνοσκόποι είχαν στους παλιούς πολιτισμούς την ίδια ακριβώς θέση που έχουν τώρα οι ιστορικοί, οι αστρονόμοι και οι μετεωρολόγοι. Και εξηγεί ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ ενός αρχαίου προφήτη που προέβλεπε την πτώση μιας αυτοκρατορίας ή το χάσιμο μιας μάχης κι ενός σύγχρονου επιστήμονα που προβλέπει την επιστροφή ενός κομήτη, την αλλαγή θερμοκρασίας ή την τελική κατάκτηση του Αφγανιστάν, γιατί και οι δύο βασίζονται στις ίδιες παρατηρήσεις.
Ο καθ. Jorhe Anhel Livraga αναφέρει στο έργο του ‘‘Φιλοσοφικοί Διάλογοι’’: «Ο λεγόμενος Δυτικός πολιτισμός, έτσι όπως τον εννοούμε στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αι., είναι καταδικασμένος να εξαφανιστεί ή να υποστεί πολύ βαθιές και ριζικές αλλαγές. Μπαίνει σιγά-σιγά μέσα σ’ ένα καινούργιο Μεσαίωνα και οι αξίες του σε μεγάλο βαθμό γίνονται στείρες και εύθραυστες. Δεν πιστεύουμε σε καταστροφές…σε σκληρές δοκιμασίες, ναι»… «Πολλά πράγματα φαινομενικά παρακμασμένα θα επιστρέψουν με ανυποψίαστες δυνάμεις και αυτά που σήμερα καταδικάζονται θα ισχύουν ξανά εν μέρει, αν και σε μικρότερη κλίμακα. Πόλεμοι, λοιμοί και γεωλογικές καταστροφές είναι μέσα στους υπολογισμούς του Παραδοσιακού Εσωτερισμού. Θ’ αλλάξουν πολλά πράγματα, η αλλαγή αυτή δεν θα είναι αναγκαστικά βίαιη ή γρήγορη…αλλά ούτε και αργή. Σε δύο ή τρεις αιώνες ο κόσμος θα είναι πολύ διαφορετικός απ’ ό,τι είναι σήμερα…Η δυνατότητα να επιστρέψουμε σε μια εποχή των σπηλαίων δεν είναι πιθανή, αν και βέβαια δεν αποκλείεται, εφόσον συνέβη και άλλες φορές. Η ανθρωπότητα είναι πολύ νέα για να πεθάνει και η ελπίδα ζωής και εξέλιξής της προβάλλεται σε εκατοντάδες εκατομμυρίων χρόνων στο μέλλον».
Ο Rudhyar στο έργο του « Η Ιστορία στο ρυθμό του κόσμου» που εκδόθηκε το 1983, αναφερόμενος στην εποχή του Υδροχόου υποστηρίζει ότι από το 1990 έως 2062 θα ακολουθήσει μια φάση κοινωνικής διάλυσης και μεταναστεύσεων. Ο πλανήτης θα υποστεί φυσικές καταστροφές. Σεισμούς, πλημμύρες, οικολογικές καταστροφές.
Συμπεραίνουμε λοιπόν, ενεργώντας φιλοσοφικά και ορθολογιστικά, ότι δεν θα ήταν ίσως πρέπον να δώσουμε απόλυτη πίστη στις χρονολογικές οριοθετήσεις ούτε και στις αντιλήψεις του οριστικού τέλους (που στο παρελθόν αποδίδονταν για το έτος 1000 μ.Χ.).
Το ότι όλοι σχεδόν οι ερευνητές συμφωνούν μεταξύ τους στον προσδιορισμό των γεγονότων αυτών, καθώς και το ότι συμπίπτουν με προφητείες βιβλικών και άλλων κειμένων, μας αφήνει ένα περιθώριο πιθανότητας, ότι μάλλον έτσι θα συμβούν. Εξάλλου οι αναλύσεις με Η/Υ βάσει δεδομένων και έρευνες σύγχρονων επιστημόνων τείνουν και αυτές προς προβλέψεις ενός τέτοιου μέλλοντος. Έτσι δεν χρειάζεται να είναι κανείς προφήτης για να καταλάβει με βάση τα σημερινά δεδομένα ότι σε μια ή δυο δεκαετίες θα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ενέργειας και καυσίμων. Μπορεί να το προβλέψει εύκολα.
Η γη έχει πληγωθεί από τον άνθρωπο και είναι φυσικό να αντιδράσει εν καιρώ με τους τρόπους που αυτή ξέρει, δηλαδή με σεισμούς, πλημμύρες, κατακλυσμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις και άλλες βιολογικές διαταραχές, που θα εξαγνίσουν τον πλανήτη και μάλλον θα επαναφέρουν τη χαμένη οικολογική ισορροπία. Έτσι το μέλλον επιφυλάσσει στην ανθρωπότητα τους καρπούς των ανεύθυνων πράξεών της. Τίποτε περισσότερο από μια πράξη δικαιοσύνης. Συνεπώς, δεν είναι δύσκολη η πρόβλεψη των δυσάρεστων αποτελεσμάτων. Το πότε θα τα εισπράξουμε το μέλλον θα το πει. Οι προφητείες απλώς μας προειδοποιούν και μας προετοιμάζουν, ίσως για να μην εκπλαγούμε υπερβολικά οδυνηρά για τη δύσκολη εποχή που διανύουμε, το Νέο Μεσαίωνα, με σκληρά χαρακτηριστικά και δοκιμασίες αλλά και με την ελπίδα για μια νέα αρχή, μια νέα εποχή Αναγέννησης. Αυτό μας επιβεβαιώνει άλλωστε και η φύση με τους νόμους της. Ο χειμώνας είναι πάντοτε ο αγγελιοφόρος της άνοιξης και κάθε φορά μετά από το βαθύ σκοτάδι της νύχτας έρχεται το φως.
«Το Παν ρέει μέσα και έξω. Κάθε πράγμα έχει τη διάρκειά του. Κάθε πράγμα εξελίσσεται και κατόπιν εκφυλίζεται. Η ταλάντωση του εκκρεμούς εκδηλώνεται σε όλα. Ο χρόνος της αιώρησής του προς τα δεξιά είναι ίσος με το χρόνο της αιώρησής του προς τ’ αριστερά. Ο ρυθμός είναι σταθερός».
Απόσπασμα από το Ερμητικό κείμενο, Κυμβάλειο, 5η Αρχή: η Αρχή του Ρυθμού
[1] Πόπολ Βου: Χειρόγραφο από την εποχή της αποικιοκρατίας. Θεωρείται το καλύτερο λογοτεχνικό έργο της αρχαίας Αμερικής στο οποίο συγκεντρώνεται η προφορική παράδοση των Μάγια Κιτσέ σχετικά με τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου..
[2] Andrian G. Gilbert, Maurice M. Cotterell, συγγραφείς του βιβλίου «Οι Προφητείες των Μάγια», εκδ. Έσοπτρον
[3] Carlos Barrios: Σύγχρονος ιστορικός, ανθρωπολόγος και ερευνητής και συγγραφέας του βιβλίου «El libro de Destino».
[4] Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ (1831-1891), θεωρείται η μεγαλύτερη εσωτερίστρια του 19ου αι. Συνιδρυτής της Θεοσοφικής Εταιρίας.
[5] J. A.Livraga (1930-1991), Δόκτορας σε φιλοσοφία, Ιστορία και Αρχαιολογία και δημοσιογράφος. Ιδρυτής του Φιλοσοφικού και Πολιτιστικού Οργανισμού «Νέα Ακρόπολη».
[6] Dane Rudhyar, Αμερικανός αστρολόγος.
ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ
Χαάμπ: Το Ηλιακό ημερολόγιο των Μάγια. Αποτελούνταν από 365 ημέρες, 18 μήνες 20 ημερών και 5 ημέρες λευκές ιερές
ΟΝΟΜΑΤΑ ΗΜΕΡΩΝ | ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ | ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ |
1. ΙΜΙΧ | Κροκόδειλος | Σχετίζεται με το θεό της ζωής. Αναφέρεται στη θηλυκή αρχή της ζωής, στο ζωτικό ρευστό. Το ιερογλυφικό του υπονοεί ένα θηλαστικό, σύμβολο της μητέρας-γης. |
2. ΙΚ | Άνεμος | Είναι ο θεός Cuculcan. To ιερογλυφικό του είναι ένα Τ, απλοποιημένη μορφή του σταυρού της φωτιάς. Σημαίνει τη θεία πνοή, τον άνεμο. |
3. ΑΚΒΑL | Σπίτι | Σχετίζεται με την Κυρία της Γης, θεά της ύλης, του πνευματικού θανάτου. Είναι η πρωταρχική άβυσσος, το σκοτάδι και η άγνοια. |
4. ΚΑΝ | Σαύρα | Σχετίζεται με το θεό του χορού. Ο χορός του σχημάτιζε το "δίχτυ του καλαμποκιού" και σχετιζόταν με το κίτρινο χρώμα του ώριμου καλαμποκιού |
5.CHICCAN | Φίδι | Σχετίζεται με τη θεά της Γης. |
6. CIMI | Θάνατος | Σχετίζεται με τον Ah Puch, θεό του θανάτου. Είναι μοχθηρή θεότητα συνδεδεμένη με το θεό του πολέμου και των θυσιών. Σύντροφοί του είναι ο σκύλος και η κουκουβάγια, οιωνοί κακού και θανάτου. |
7. MANIC | Κατσίκι | Σχετίζεται με το θεό της Βροχής. |
8. LAMAT | Λαγός |
|
9. MUZUC | Νερό | Είναι η φωτιά που είναι κρυμμένη στο βάθος των νερών. Παλιότερα σχετιζόταν με Εκείνον που δεν δημιουργήθηκε και δεν θα καταστραφεί ποτέ. |
10. OC | Σκύλος | Σχετίζεται με τον Κύριο των νεκρών. |
11. CHUEN | Πίθηκος | Σχετίζεται με το θεό τον λουλουδιών, των τραγουδιών και της χαράς. |
12. ΕΒ | Χόρτο | Σχετίζεται με το θεό του κρασιού, ένα είδος Βάκχου. Ισοδυναμεί με την ημέρα των Μάγια που απεικονίζεται με το κεφάλι ενός τίγρη. |
13. ΒΕΝ | Αυλός | Σχετίζεται με το θεό που τιμωρεί. |
14. ΙΧ | Ιαγουάρος | Σχετίζεται με τη Ντάμα της Γης, θεότητα της ύλης και του θανάτου. |
15. ΜΕΝ | Αετός | Σχετίζεται με τον ιερέα, έχει σχέση με τη λατρεία του Ήλιου και τον αετό ως σύμβολο της Δύσης. |
16. CIB | Γύπας |
|
17. CABAN | Κίνηση | Σχετίζεται με το θεό των Διδύμων. Είναι η κίνηση ή δόνηση της συνείδησης κατά τη γέννησή της, εξαιτίας της καταστροφής της προσωπικότητας που φυλακίζει την ψυχή. |
18. ΕΖΝΑΒ | Μαχαίρι από πυρίτη | Σχετίζεται με τη λατρεία της σελήνης και τη θυσία. |
19. CAUAC | Βροχή | Στη γλώσσα των Μάγια αυτή η λέξη σχετίζεται με το θόρυβο που προαναγγέλλει τη βροχή. |
20. ΑHAU | Ανθός | Σχετίζεται με τον Itzamna, επικεφαλής του πανθέου των Μάγια. Ήταν κυρίαρχος των Ουρανών, της ημέρας και της νύχτας. Αυτή η ημέρα για τους Μάγια ήταν η σπουδαιότερη από όλες τις ημέρες του μήνα. |
Οι χρονικοί κύκλοι που είχαν με βάση το ημερολόγιό τους ήταν:
ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΓΙΑ | ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕ ΗΜΕΡΕΣ | ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΑΚΑ ΕΤΗ |
Kin | 1 μέρα | |
Uinal | 20 μέρες | 1 μήνας |
Tun | 360 μέρες | 1 χρόνος |
Katun | 7.200 μέρες | 20 χρόνια |
Baktum | 144.000 μέρες | 394 χρόνια |
Pictum | 2.880.000 μέρες | 7.890 χρόνια |
Calabtun | 57.600.000 μέρες | 157.808 χρόνια |
Kinchiltun | 1.152.000.000 μέρες | 3.156.164 χρόνια |
Alautun | 23.040.000.000 μέρες | 63.123.287 χρόνια |
Συγκριτικός πίνακας με τους κύκλους των πλανητών
Πλανήτης | Σύγχρονες μετρήσεις | Μετρήσεις των Μάγια |
ΗΛΙΟΣ | 365,2422 μέρες | 365,2420 μέρες |
ΣΕΛΗΝΗ | 29,53059 μέρες | 29,53086 μέρες |
ΑΦΡΟΔΙΤΗ | 583,92 μέρες | 584 μέρες |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. «Οι προφητείες των Μάγια», Andian G. Gilbert & Maurice M. Cotterell, εκδ. Έσοπτρον
2. «Αρχαίο Μεξικό», Βασιλική Ζαβάκου, έκδοση του περιοδικού Corpus – σειρά «Ιστορία των πολιτισμών», εκδ. Περισκόπιο.
3. «Το Κυμβάλειον», η ερμητική επιστήμη, εκδ. Νεα Ακρόπολη
4. «Μάγια και Αζτέκοι, ιστορία και πολιτισμός των Λαών του Αρχαίου Μεξικού», εκδ. Καρακώτσογλου
5. «Φιλοσοφικοί Διάλογοι», Jorhe. A. Livraga, εκδ. Νέα Ακρόπολη
6. «Ο προφήτης Νοστράδαμος», εκδ, Ωρόρα
7. «Επιλογή γραπτών 2» της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, εκδ. Νέα Ακρόπολη
8. «Χαμένοι πολιτισμοί», Κουρτ Μπένες, εκδ. Νότος
9. «Μύθοι και Παραδόσεις της Αρχαίας Αμερικής», Fernand Schwarz, εκδ. Νέα Ακρόπολη
10. «Επιλογή ομιλιών στη Νέα Ακρόπολη», Γ.Α. Πλάνας, εκδ. Νέα Ακρόπολη
11. «Πολιτισμοί του Μεξικού», Μαρία Χιμένεθ Πλάνα, εκδ. Νέα Ακρόπολη
12. «Η εποχή του Υδροχόου», άρθρο από το περιοδικό Ν.Α. Τεύχος 101, σελ 19
13. www.focus.gr
14. www.nea-acropoli.gr
15. www.e-telescope.gr
16. www.manataka.org/page183.html
17. www.myhoroscope.gr
18. www.tovima.dolnet.gr/print_article?e=B&f=14226&H04&aa=1
19. www.greatdreams.com/2012.htm
20. www.diagnosis2012.co.uk
21. www.esoterica.gr
Πηγή
http://magazine.nea-acropoli.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=88:profities-maya-telos-kosmou&catid=37:-136&Itemid=37