Κάθε τρόφιμο είναι γεμάτο με θρεπτικά συστατικά όπως, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Πολλά τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν ωμά, ενώ άλλα είναι απαραίτητο να μαγειρευτούν πρώτα και υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι, με τους οποίους μπορείτε να μετατρέψετε ένα τρόφιμο σε ένα απολαυστικό και γευστικό πιάτο. Δυστυχώς όμως, για μερικά θρεπτικά συστατικά η θερμότητα είναι μεγάλος «εχθρός», καθώς καταστρέφονται κατά τη διαδικασία του μαγειρέματος, πριν καλά-καλά προλάβουν να φτάσουν στο τραπέζι μας.
Αυτός είναι ο λόγος, που πολλοί συστήνουν τρόφιμα τα οποία μπορούν να καταναλωθούν στην ακατέργαστη μορφή τους, όπως για παράδειγμα διάφορα ωμά λαχανικά σε σαλάτες.
Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην Ιταλία στο 2007, αναφέρουν κάποιους τρόπους μαγειρέματος των λαχανικών, που συντηρούν ή ακόμα και ενισχύουν τη θρεπτική αξία των τροφίμων σε σύγκριση με τα ακατέργαστα.
Μελετήθηκαν τρεις ευρέως γνωστοί τρόποι μαγειρέματος της ιταλικής κουζίνας: το βράσιμο, το βράσιμο στον ατμό και το τηγάνισμα, και εξετάστηκαν οι επιδράσεις τους στη θρεπτική αξία λαχανικών, όπως το καρότο, το κολοκυθάκι και το μπρόκολο.
Το βράσιμο και το βράσιμο στον ατμό φάνηκε ότι διατηρούν τις αντιοξειδωτικές ουσίες των λαχανικών. Μάλιστα το βράσιμο στον ατμό προκαλεί στο μπρόκολο μεγάλη αύξηση μιας ουσίας του, της glucosinolates, που έχει αντικαρκινική δράση. Το τηγάνισμα, αντίθετα, προκαλεί μια σημαντική απώλεια αντιοξειδωτικών.
Τα συμπεράσματα αυτά, δείχνουν ότι ανάλογα με τη μέθοδο μαγειρέματος που επιλέγεται για κάθε λαχανικό, μπορούν να συντηρηθεί καλύτερα ή ακόμη και να βελτιωθεί η θρεπτική του ποιότητά.
Τα λαχανικά είναι απαραίτητα σε μια υγιεινή αλλά και σε ισορροπημένη διατροφή και παρέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για την καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Δυστυχώς όμως αυτές οι θρεπτικές ουσίες μπορεί να χαθούν, αν χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένες πρακτικές στο μαγείρεμα, ή στην προετοιμασία τους.
Προετοιμασία
Κατά το μαγείρεμα των λαχανικών, η προετοιμασία είναι εξίσου σημαντική με το ίδιο το μαγείρεμα. Εάν τα λαχανικά δεν προετοιμαστούν κατάλληλα, η θρεπτική τους αξία μπορεί να μειωθεί. Σημαντικό είναι, κατά το πλύσιμο και το ξέπλυμα των λαχανικών, να χρησιμοποιείται κρύο νερό και να αφαιρούνται τα άσχημα και περιττά σημεία τους.
Τα φυλλώδη μέρη των λαχανικών έχουν τις περισσότερες θρεπτικές ουσίες. Μεγάλο μέρος των θρεπτικών ουσιών κρύβεται επίσης κάτω από το δέρμα των λαχανικών. Αποφύγετε όσο μπορείτε το ξεφλούδισμα, γιατί κάτω από τη φλούδα υπάρχουν κυρίως οι φυτικές ίνες και τα ανόργανα άλατα.
Βράσιμο
Ο βρασμός καλό είναι να αποφεύγεται για τα λαχανικά, ειδικά αν αυτά έχουν τεμαχιστεί. Αν τα κομμένα λαχανικά βράσουν μέσα σε νερό, σημαντικό ποσοστό των θρεπτικών ουσιών τους, όπως βιταμίνες και ανόργανα άλατα απελευθερώνονται στο νερό, καθιστώντας το νερό, σε μερικές περιπτώσεις, ευεργετικότερο από το πραγματικό λαχανικό. Επίσης, επειδή ο βρασμός είναι μια παρατεταμένη διαδικασία μαγειρέματος για τα λαχανικά, πολλές από τις θρεπτικές τους ουσίες καταστρέφονται.
Τέλος, και η ποιότητα της γεύσης των λαχανικών συχνά μειώνεται με το βρασμό.
Βράσιμο στον ατμό
Με αυτήν την τεχνική μαγειρέματος χάνονται οι πολύ μικρές φυτικές θρεπτικές ουσίες των λαχανικών. Χρήσιμοι για να φτιάξει κανείς λαχανικά στον ατμό είναι οι ατμομάγειρες, αν και μπορούν να λειτουργήσουν εξ ίσου καλά ένα τρυπητό ή ένας διηθητήρας. Τα λαχανικά πρέπει να τοποθετηθούν ομοιόμορφα στο διηθητήρα και να τοποθετηθούν επάνω από μια κατσαρόλα όπου βράζει νερό.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του ατμού θα «κλειδώσουν» τις θρεπτικές ουσίες των λαχανικών.
Τα λαχανικά είναι έτοιμα όταν γίνουν τρυφερά ή δημιουργηθεί κρούστα στο εξωτερικό τους.
Τηγάνισμα
Αυτή η μέθοδος μαγειρέματος επιτρέπει να συντηρηθούν οι φυτικές θρεπτικές ουσίες. Προσέξτε όμως τα λαχανικά να κοπούν σε λεπτές φέτες, ώστε να θερμανθούν γρηγορότερα. Χρησιμοποιήστε μια κουταλιά της σούπας λαδιού. Όταν ζεσταθεί αρκετά, ρίξτε μέσα τα λαχανικά, ανακατεύοντας. Μαγειρέψτε για λίγα μόνο λεπτά, σε υψηλή θερμοκρασία, για να διατηρήσετε τη θρεπτική τους αξία.
Οι έρευνες συνεχίζονται προκείμενου να βρεθούν κι άλλες μέθοδοι στο μαγείρεμα των λαχανικών, που να συντηρούν τις θρεπτικές τους ουσίες.
Γράφει η Ζωή Πορφύρη, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Πηγή
http://www.mednutrition.gr/content/view/3882/339/
