Δευτέρα 12 Ιουλίου 2010

Εγινε η ολική έκλειψη Ηλίου!

Κυριακή 11 Ιουλίου. Την ώρα που ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθούσε τον τελικό του Μουντιάλ, ελάχιστοι τυχεροί απόλαυσαν ένα άλλο μοναδικό θέαμα: αυτό της Ολικής έκλειψης του Ηλίου!

Δυστυχώς, εμείς δεν είχαμε αυτό το προνόμιο, αφού ήταν ορατή μόνο από μια στενή λωρίδα του Νότιου Ειρηνικού. Οσοι επιστήμονες όμως βρίσκονται στην Νήσο του Πάσχα- ανάμεσά τους και έλληνες- έζησαν την υπέροχη αυτή εμπειρία ("Ελληνική Αποστολή στη Νήσο του Πάσχα για την έκλειψη")!

Με ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα", ο κ. Χάρης Βάρβογλης -καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ- μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το φαινόμενο αυτό.

Μία φορά στα 300 χρόνια!

"Μια έκλειψη Ηλίου αποτελούσε σε όλες τις εποχές ένα αξιοσημείωτο γεγονός, αν και όχι πάντα για τον ίδιο λόγο. Βέβαια μια ολική έκλειψη Ηλίου είναι κατ΄ αρχήν πολύ σπάνιο φαινόμενο, αφού σε συγκεκριμένο τόπο της Γης συμβαίνει κατά μέσο όρο μια φορά κάθε 300 χρόνια. Επομένως, αν δεν ταξίδευε κανείς με σκοπό να παρατηρήσει μια ολική έκλειψη Ηλίου, η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι ότι δεν θα τύχαινε να παρακολουθήσει ούτε μία κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Πέρα όμως από αυτό το γεγονός, σε διάφορες εποχές η παρατήρηση των ηλιακών εκλείψεων είχε κάθε φορά διαφορετική σημασία. Στην αρχαιότητα είχε ενδιαφέρον, επειδή οι εκλείψεις θεωρούνταν θεϊκά σημάδια για την έκβαση σημαντικών γεγονότων. Στη συνέχεια οι εκλείψεις αποτέλεσαν αντικείμενο επιστημονικής μελέτης, με σκοπό να επιτευχθεί η πρόβλεψή τους. Τέλος επί πολλές εκατονταετίες αποτελούσαν τη μοναδική μέθοδο για την παρατήρηση του ηλιακού στέμματος, που αποτελεί την ανώτερη ατμόσφαιρα του Ηλίου.

Τις τελευταίες δεκαετίες η επιστημονική αξία των ολικών ηλιακών εκλείψεων έχει μειωθεί σημαντικά, επειδή η παρατήρηση της μεγαλύτερης περιοχής του στέμματος γίνεται πια με τη βοήθεια ειδικών οργάνων, που ονομάζονται στεμματογράφοι, τοποθετημένων σε τεχνητούς δορυφόρους। Τώρα πια το μεγαλύτερο ποσοστό των παρατηρητών ηλιακών εκλείψεων αποτελείται από ερασιτέχνες αστρονόμους, που ταξιδεύουν μερικές φορές από την άλλη άκρη της Γης για να έχουν τη δυνατότητα να νιώσουν την πρωτόγνωρη συγκίνηση ενός τέτοιου γεγονότος.

Στο βίντεο μπορείτε να δείτε την ολική έκλειψη Hλίου του 2008, όπως την είχε καταγράψει η Νasa:



Μοναδική για τη φετινή χρονιά

Μια έκλειψη Ηλίου προκαλείται από τη διέλευση της Σελήνης μεταξύ Γης και Ηλίου. Η διαδρομή της σκιάς της Σελήνης πάνω στην επιφάνεια της Γης καθορίζει τον χρόνο και τους τόπους από τους οποίους είναι ορατή η κάθε ηλιακή έκλειψη. Κάθε χρόνο γίνονται από δύο ως πέντε εκλείψεις Ηλίου, δεν είναι όμως όλες ολικές. Η μοναδική εφετινή ολική έκλειψη Ηλίου θα συμβεί σήμερα το βράδυ, σε μια σχεδόν ακατοίκητη περιοχή του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού.

Το φαινόμενο θα αρχίσει στις 9.15, ώρα Ελλάδος, οπότε η σκιά της Σελήνης θα περάσει από το νησί Μangaia του νησιωτικού συμπλέγματος Cook. Στη συνέχεια η σκιά θα περάσει, διαδοχικά, από τα νησιά Μehetia και Αnaa της Ταϊτής, από το Αρχιπέλαγος Τuamotu της Γαλλικής Πολυνησίας και από τη Νήσο του Πάσχα. Το φαινόμενο θα τελειώσει δέκα λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, πάντα ελληνική ώρα, όταν η σκιά θα βρίσκεται στο νότιο άκρο Χιλής και Αργεντινής, στην Παταγονία.

Οι περισσότεροι παρατηρητές θα συγκεντρωθούν στη Νήσο του Πάσχα, το ποίο συνδυάζει τρία σημαντικά στοιχεία: στοιχειώδη τουριστική υποδομή, σχετικά μεγάλη διάρκεια έκλειψης (4 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα) και μικρή σχετικά απόσταση από τα πλησιέστερα διεθνή αεροδρόμια του Σαντιάγο και της Ταϊτής.

Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον

Το επιστημονικό ενδιαφέρον για τη σημερινή ολική έκλειψη στηρίζεται εν μέρει και στο γεγονός ότι είναι η πρώτη μετά την περυσινή αναστροφή του ηλιακού μαγνητικού πεδίου. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει κατά μέσο όρο κάθε 11 χρόνια και συνίσταται στην αλλαγή της πολικότητας του μαγνητικού πεδίου του Ηλίου: ο νότιος μαγνητικός πόλος γίνεται βόρειος και ο βόρειος νότιος.

Κατά τη διαδικασία αυτή το μαγνητικό πεδίο αποκτά, για σύντομο χρονικό διάστημα, πολύπλοκη δομή, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση πολύπλοκων δομών στην ανώτερη ατμόσφαιρα του Ηλίου, το στέμμα, και στην αυξημένη μέση θερμοκρασία της κατώτερης ατμόσφαιράς του, τη χρωμόσφαιρα". Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο tovima.gr

Πηγή
http://www.pyles.tv/News/diastima/solar_eclipse_2.aspx