Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010

Ο Νόμος του Μέρφι δεν μπορεί να αποδειχτεί

Όλοι γνωρίζουν το νόμο του Μέρφι: ό,τι μπορεί να πάει στραβά θα πάει. Όλοι επίσης έχουν υποστεί κάποια στιγμή τις συνέπειές του: αν η φρυγανιά πέσει από το πιάτο, θα προσγειωθεί από τη βουτυρωμένη μεριά• αν ξεχάσετε την ομπρέλα σας στο σπίτι, είναι σίγουρο ότι θα βρέξει.
Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι ο Μέρφι υπήρξε ιστορικό πρόσωπο. Ο ταγματάρχης Έντουαρντ Α. Μέρφι ήταν μηχανικός της Αεροπορίας των ΗΠΑ. Τη δεκαετία του 1940, ενώ διεξήγαγε έρευνες σχετικά με την επίδραση της απότομης επιβράδυνσης στους πιλότους, ανακάλυψε την εξής γενική αρχή: «Αν υπάρχουν δύο τρόποι για να γίνει κάτι και ο ένας από τους δύο οδηγεί στην καταστροφή, πρέπει να υποθέσετε ότι αυτός είναι ο τρόπος που θα γίνει».
Από ειρωνεία της τύχης, ο Μέρφι δε θέλησε ποτέ να υιοθετήσει την εκλαϊκευμένη εκδοχή του νόμου «του», γιατί τη θεωρούσε επιπόλαιη και μη επιστημονική, κάτι που τον μετατρέπει στο πρώτο θύμα του νόμου του και με αυτόν τον τρόπο, παραδόξως, τον επιβεβαιώνει – ή μήπως όχι; Στο κάτω κάτω, κάθε απόπειρα να αποδείξει κανείς την εγκυρότητα του νόμου του Μέρφι είναι εξ ορισμού καταδικασμένη σε αποτυχία. Αν δηλαδή κάποιος επιχειρήσει να αποδείξει την ισχύ του νόμου ρίχνοντας στο πάτωμα βουτυρωμένες φρυγανιές, για να δει αν όντως θα προσγειωθούν από τη βουτυρωμένη μεριά και το πείραμα «επιτύχει», τότε αυτόματα ακυρώνεται η ισχύ του νόμου, εφόσον κάτι που μπορούσε να πάει στραβά δεν πήγε. Αν, αντίθετα, οι φρυγανιές προσγειωθούν από την άλλη μεριά, αυτό μας δείχνει άραγε ότι ο νόμος δεν ισχύει ή μήπως επενέβη ακριβώς ο νόμος του Μέρφι και μας χάλασε το πείραμα;