Λονδίνο
Πολλά κοινά και ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα, όπως τα αντι-ισταμινικά και τα αντικαταθλιπτικά, έχουν παρενέργειες που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικών δυσλειτουργιών, αλλά και πρόωρου θανάτου για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, σύμφωνα με νέα βρετανική έρευνα.
Η μελέτη αποτελεί την πρώτη συστηματική αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης επίδρασης της αντιχολινεργικής δραστηριότητας, μιας γνωστής παρενέργειας πολλών φαρμάκων, η οποία μπλοκάρει μια ουσία-κλειδί του εγκεφάλου, τον νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη. Όσοι άνθρωποι παίρνουν ταυτοχρόνως πολλά φάρμακα με αντιχολινεργική δράση, κινδυνεύουν περισσότερο, παρόλα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ασθενείς δεν πρέπει να πανικοβληθούν και να σταματήσουν να τα παίρνουν, χωρίς συνεννόηση με το γιατρό τους.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου East Anglia με επικεφαλής τον Δρ Κρις Φοξ, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο επιστημονικό έντυπο Journal of the American Geriatrics Society, επεσήμαναν ότι, όπως δείχνει η νέα έρευνα, είναι σημαντικό οι γιατροί να επαναξιολογούν κατά τακτά χρονικά διαστήματα τα φάρμακα που συνταγογραφούν στους ηλικιωμένους, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι σταδιακά συσσωρευόμενοι κίνδυνοι από τις διάφορες παρενέργειες δεν αντισταθμίζουν τα οφέλη.
Πολλά συνήθη φάρμακα, όπως το αντι-ισταμινικό Piriton και τα αντικαταθλιπτικά Seroxat, Elavil, Tryptizol, Laroxyl, Anafranil κ.α., έχουν αντιχολινεργική δράση και πολλά λαμβάνονται συχνά από τους ηλικιωμένους. Όσο οι άνθρωποι γερνάνε, τείνουν να λαμβάνουν όλο και συχνότερα φάρμακα που έχουν αντιχολινεργική παρενέργεια.
Οι ερευνητές δημιούργησαν μια κλίμακα «αντιχολινεργικού βάρους» για περίπου 80 φάρμακα (μερικά είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή) και, με βάση αυτή, μελέτησαν τις επιπτώσεις σε περισσότερους από 13.000 άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών, για περισσότερα από δύο χρόνια.
Διαπίστωσαν ότι το 20% όσων έπαιρναν φάρμακα με το μεγαλύτερο αντιχολινεργικό βάρος, είχαν πεθάνει μέσα στην επόμενη διετία, έναντι μόλις 7% όσων δεν έπαιρναν καθόλου φάρμακα με αντιχολινεργική δράση. Για κάθε πρόσθετη μονάδα στην κλίμακα «αντιχολινεργικού βάρους», οι πιθανότητες πρόωρου θανάτου αυξάνουν κατά 26% κατά μέσο όρο.
Παράλληλα, όσοι ηλικιωμένοι έπαιρναν μεγάλες ποσότητες αντιχολινεργικών φαρμάκων, εμφάνιζαν μειωμένες επιδόσεις στα νοητικά-γνωστικά τεστ, μια ένδειξη που επιβεβαιώνει προηγούμενες μελέτες για την ύπαρξη σχέσης ανάμεσα στην αντιχολινεργική δράση και στην έκπτωση των εγκεφαλικών λειτουργιών, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για εκδήλωση άνοιας και νόσο Αλτσχάϊμερ.
Όμως διευκρινίστηκε ότι, πέρα από μια διαπιστωμένη σχέση, η έρευνα δεν μπόρεσε να αποδείξει ότι τα ίδια τα αντιχολινεργικά φάρμακα προκάλεσαν τον πρόωρο θάνατο ή τις εγκεφαλικές δυσλειτουργίες. Οι αυξημένοι κίνδυνοι των αντιχολινεργικών φαρμάκων πάντως βρέθηκε ότι είναι συσσωρευτικοί, ανάλογα με την χορηγούμενη δοσολογία και την αντιχολινεργική ισχύ τους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, στα φάρμακα με αντιχολινεργικές παρενέργειες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η τριφλουοπεραζίνη, η νιφεδιπίνη, η κωδεϊνη, η μπεκλομετασόνη, η καρβαμαζεπίνη κ.α.
Η μελέτη αποτελεί την πρώτη συστηματική αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης επίδρασης της αντιχολινεργικής δραστηριότητας, μιας γνωστής παρενέργειας πολλών φαρμάκων, η οποία μπλοκάρει μια ουσία-κλειδί του εγκεφάλου, τον νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη. Όσοι άνθρωποι παίρνουν ταυτοχρόνως πολλά φάρμακα με αντιχολινεργική δράση, κινδυνεύουν περισσότερο, παρόλα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ασθενείς δεν πρέπει να πανικοβληθούν και να σταματήσουν να τα παίρνουν, χωρίς συνεννόηση με το γιατρό τους.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου East Anglia με επικεφαλής τον Δρ Κρις Φοξ, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο επιστημονικό έντυπο Journal of the American Geriatrics Society, επεσήμαναν ότι, όπως δείχνει η νέα έρευνα, είναι σημαντικό οι γιατροί να επαναξιολογούν κατά τακτά χρονικά διαστήματα τα φάρμακα που συνταγογραφούν στους ηλικιωμένους, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι σταδιακά συσσωρευόμενοι κίνδυνοι από τις διάφορες παρενέργειες δεν αντισταθμίζουν τα οφέλη.
Πολλά συνήθη φάρμακα, όπως το αντι-ισταμινικό Piriton και τα αντικαταθλιπτικά Seroxat, Elavil, Tryptizol, Laroxyl, Anafranil κ.α., έχουν αντιχολινεργική δράση και πολλά λαμβάνονται συχνά από τους ηλικιωμένους. Όσο οι άνθρωποι γερνάνε, τείνουν να λαμβάνουν όλο και συχνότερα φάρμακα που έχουν αντιχολινεργική παρενέργεια.
Οι ερευνητές δημιούργησαν μια κλίμακα «αντιχολινεργικού βάρους» για περίπου 80 φάρμακα (μερικά είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή) και, με βάση αυτή, μελέτησαν τις επιπτώσεις σε περισσότερους από 13.000 άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών, για περισσότερα από δύο χρόνια.
Διαπίστωσαν ότι το 20% όσων έπαιρναν φάρμακα με το μεγαλύτερο αντιχολινεργικό βάρος, είχαν πεθάνει μέσα στην επόμενη διετία, έναντι μόλις 7% όσων δεν έπαιρναν καθόλου φάρμακα με αντιχολινεργική δράση. Για κάθε πρόσθετη μονάδα στην κλίμακα «αντιχολινεργικού βάρους», οι πιθανότητες πρόωρου θανάτου αυξάνουν κατά 26% κατά μέσο όρο.
Παράλληλα, όσοι ηλικιωμένοι έπαιρναν μεγάλες ποσότητες αντιχολινεργικών φαρμάκων, εμφάνιζαν μειωμένες επιδόσεις στα νοητικά-γνωστικά τεστ, μια ένδειξη που επιβεβαιώνει προηγούμενες μελέτες για την ύπαρξη σχέσης ανάμεσα στην αντιχολινεργική δράση και στην έκπτωση των εγκεφαλικών λειτουργιών, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για εκδήλωση άνοιας και νόσο Αλτσχάϊμερ.
Όμως διευκρινίστηκε ότι, πέρα από μια διαπιστωμένη σχέση, η έρευνα δεν μπόρεσε να αποδείξει ότι τα ίδια τα αντιχολινεργικά φάρμακα προκάλεσαν τον πρόωρο θάνατο ή τις εγκεφαλικές δυσλειτουργίες. Οι αυξημένοι κίνδυνοι των αντιχολινεργικών φαρμάκων πάντως βρέθηκε ότι είναι συσσωρευτικοί, ανάλογα με την χορηγούμενη δοσολογία και την αντιχολινεργική ισχύ τους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, στα φάρμακα με αντιχολινεργικές παρενέργειες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η τριφλουοπεραζίνη, η νιφεδιπίνη, η κωδεϊνη, η μπεκλομετασόνη, η καρβαμαζεπίνη κ.α.
health.in.gr, ΑΠΕ/Reuters
Πηγή
http://health.in.gr/elderly/news/article/?aid=1231114888
