ΥΓΕΙΑ: Τοξική βόμβα απειλεί το Λαύριο

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

Το κτίριο «Κονοφάγου», μια τοξική «βόμβα» που απειλεί τη δημόσια υγεία στην περιοχή του Λαυρίου

Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Πίσω από το δελεαστικό και πολλά υποσχόμενο της ονομασίας κρύβεται κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο: το κτίριο «Κονοφάγου»- μια τοξική «βόμβα» που απειλεί τη δημόσια υγεία στην περιοχή. Περισσότεροι από 150 τόνοι εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών (βαρέων μετάλλων και αρσενικού) παραμένουν αποθηκευμένοι εντός του, σε ένα κτίριο που είναι έτοιμο να γκρεμιστεί.


Μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) καταδεικνύει ότι οι συνέπειες από μια τέτοια κατάρρευση θα είναι ανυπολόγιστες για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Αρκεί να αναφερθεί ότι μόλις 100 χιλιοστά του γραμμαρίου αρσενικού αρκούν για να πεθάνει ένας ενήλικος άνθρωπος. Στο κτίριο Κονοφάγου εκτιμάται ότι υπάρχουν 6.000-12.000 κιλά αρσενικό.

Το κτίριο, όπως είναι σήμερα, αποτελεί συνεχή πηγή αέριας ρύπανσης για την ευρύτερη περιοχή εξαιτίας της σκόνης που παρασύρεται λόγω της αιολικής διάβρωσης. Αυτό αποδεικνύεται από τις ιδιαίτερα αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων στην περιοχή γύρω από το κτίριο. Επιπλέον, οι επικίνδυνες ουσίες οι οποίες βρίσκονται εντός του κτιρίου είναι σε εξαιρετικά ευδιάλυτη μορφή και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα εξυγίανσης το κτίριο Κονοφάγου θα εξακολουθήσει να αποτελεί μια εξαιρετικά σοβαρή πηγή ρύπανσης για το οικοσύστημα εξαιτίας της διάχυσης των ρύπων, κυρίως μέσω των ομβρίων υδάτων. Μάλιστα από εργασία του ΕΜΠ, η οποία εξετάζει τη διασπορά των ρύπων σε περίπτωση κατάρρευσης του Κονοφάγου, προέκυψε ότι θα ελευθερωθεί σημαντική ποσότητα σκόνης, η οποία ανάλογα με τους αέρηδες θα δημιουργήσει υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων αιωρούμενων σωματιδίων σε όλη την περιοχή της πόλης του Λαυρίου.

Η λύση παραμένει στο συρτάρι

Οι Δ. Καλιαμπάκος, Κ. Κωνσταντινίδης και Β. Πρωτονοτάριος στον υπόγειο χώρο απόθεσης αποβλήτων

Το κτίριο Κονοφάγου- ένα διώροφο πέτρινο κτίσμα- λειτουργούσε ως φίλτρο των καπναερίων που προέκυπταν από τις μεταλλουργικές διεργασίες της γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου. Σήμερα δεν έχει πλέον λειτουργική χρήση και δεν είναι επισκέψιμο. Είναι όμως πρόδηλο ακόμη και διά γυμνού οφθαλμού ότι είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. «Είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα για την εξυγίανσή του, άλλως ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι άμεσος και πολύ υψηλός. Το ΕΜΠ μπορεί να το κάνει. Αλλωστε έχει ήδη υλοποιήσει το έργο της μεταφοράς και της ασφαλούς ταφής ρυπασμένων εδαφών που βρίσκονταν εντός του Πάρκου» αναφέρει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του ΕΜΠ, καθηγητής κ. Δ. Καλιαμπάκος .

Αν και το 2008 κατασκευάστηκε ένας πρωτοποριακός υπόγειος χώρος απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων εντός του Πάρκου (με χρήματα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα- ΕΠΑΝ 2000-2006) και πριν από περίπου έναν χρόνο διασφαλίστηκαν 2,5 εκατ. ευρώ (από το ΕΣΠΑ 2007-2013) για την εξυγίανση του Κονοφάγου, έως σήμερα τα χρήματα δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί και το έργο κινδυνεύει να ματαιωθεί.

Το πρόβλημα στο κτίριο, όπως επισημαίνει ο κ. Καλιαμπάκος, δεν εντοπίζεται μόνο στο αρσενικό, αλλά και στον μόλυβδο και στο κάδμιο. Το αρσενικό και ο μόλυβδος βρίσκονται στην πρώτη και στη δεύτερη θέση της αμερικανικής λίστας με τις πιο επικίνδυνες ουσίες της CΕRCLΑ (λίστα προτεραιότητας επικίνδυνων ουσιών), ενώ το κάδμιο κατατάσσεται στην έβδομη θέση. «Το είδος και η επικινδυνότητα των υλικών που βρίσκονται στο κτίριο δεν έχουν ταυτοποιηθεί πλήρως, καθώς δεδομένων των δραστηριοτήτων που λάμβαναν χώρα στις εγκαταστάσεις ενδέχεται να υφίστανται και άλλα επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται κατά τη μεταλλουργική διαδικασία» αναφέρει ο υπεύθυνος του Περιβαλλοντικού Εργαστηρίου του Πάρκου δρ Β. Πρωτονοτάριος.

Το κτίριο Κονοφάγου, σύμφωνα με τον κ. Καλιαμπάκο, είναι ένα από τα πιο ρυπασμένα στον κόσμο, ίσως και το πιο επιβαρημένο σε τοξικούς ρύπους στην Ευρώπη. «Η απορρύπανσή του απαιτεί ιδιαίτερα προσεκτικούς χειρισμούς» λέει χαρακτηριστικά. Κατά τη διαδικασία της εξυγίανσης, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα σφραγίσματος του κτιρίου και δημιουργίας περιβάλλοντος ελαφράς υποπίεσης, με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της διασποράς των σωματιδίων. «Για το επικίνδυνο υλικό έχουμε ήδη κατασκευάσει στο Πάρκο τον πρώτο υπόγειο χώρο απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων, περίπου 2.500 τετραγωνικών μέτρων, ο οποίος μπορεί να “φιλοξενήσει” 5.000 τόνους αποβλήτων» τονίζει ο μηχανικός του έργου κ. Κ. Κωνσταντινίδης . Το κόστος για τη μεταφορά και απόθεση σε ειδικό χώρο στο εξωτερικό αυτών των αποβλήτων θα κόστιζε περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ.

Οι επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων
1985
92,6% των παιδιών που φοιτούσαν σε σχολείο της περιοχής500 μέτρα από τη βιομηχανική μονάδα- είχε επίπεδο μολύβδου στο αίμα άνω των 20 μg/dl (μικρογραμμάρια ανά δέκατο του λίτρου).

1987
90% των παιδιών που κατοικούσαν στην πόλη του Λαυρίου είχε περισσότερο από 10 μg/dl μόλυβδο στο αίμα.

1991
Η ποσότητα απέκκρισης αρσενικού στα ούρα παιδιών και ενηλίκων που διαμένουν στο Λαύριο ήταν περίπου διπλάσια από εκείνων που διαμένουν στον Ασπρόπυργο- μια επίσης επιβαρυμένη περιοχή.

1997
Η μέση τιμή μολύβδου στα παιδιά του Λαυρίου ήταν 19 μg/dl ενώ της Ελευσίνας 7,4 μg/dl.

1998
Εξακολουθούσαν να ανιχνεύονται αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού στα ούρα.

Δόσεις θανάτου

ΑΡΣΕΝΙΚΟ: θανατηφόρος δόση (σε κατάποση) 100-200 χιλιοστά του γραμμαρίου. Για τα παιδιά αρκούν 2 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά κιλό βάρους. Επίσης, πρόκειται για καρκινογόνο με συσσωρευτική δράση.

ΜΟΛΥΒΔΟΣ: θανατηφόρος σε 500 χιλιοστά του γραμμαρίου συνολικής απορρόφησης από τον οργανισμό.

ΚΑΔΜΙΟ: δόση 10 χιλιοστά του γραμμαρίου προκαλεί δηλητηρίαση και σοβαρές βλάβες σε συκώτι και νεφρούς. Εχει χαρακτηριστεί πιθανό καρκινογόνο.

Υπόγειος χώρος απόθεσης αποβλήτων

ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ: 5.000 τόνοι

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 2,7 εκατ. ευρώ

ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΣΗ 5.000 ΤΟΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ: περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ

Πηγή
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=358021&ct=1&dt=02/10/2010