Κείμενο: Κυριακή Βασσάλου - φωτογραφίες: Γιώργος Δέτσης
Τόσο η Αράχωβα όσο και η Αγόριανη (ή Επτάλοφος) του νομού Βοιωτίας είναι δύο από αυτούς τους προορισμούς, που σε απόσταση μικρότερη από 200 χλμ. από την Αθήνα, φιλοξενούν -τους χειμερινούς κυρίως μήνες- αμέτρητους επισκέπτες που αγαπούν το χιόνι, το σκι, την ορειβασία και την πεζοπορία στις φιλικές πλαγιές του Παρνασσού, σε συνδυασμό βεβαίως με τους έντονους ρυθμούς διασκέδασης.
Προσπερνώντας, ωστόσο, το γνωστό χαρακτηρισμό που αποδίδεται στην Αράχωβα ως η «Μύκονος του χειμώνα», και αναζητώντας την άλλη όψη του γραφικού αυτού τόπου, η Αράχωβα, σε 950 υψόμετρο και σε απόσταση 160 χιλιόμετρα από την Αθήνα, προσφέρεται και ως εξαιρετικό ορμητήριο για μια ενδελεχή γνωριμία με τη γύρω περιοχή των νομών Βοιωτίας και Φωκίδας. Πολύ κοντά στα δύο χιονοδρομικά κέντρα του Παρνασσού, αλλά και στους Δελφούς, την Ιτέα και την Αμφισσα, η Αράχωβα, που μοιάζει με μπαλκόνι σκαρφαλωμένο στο βουνό, με πέτρινα σπίτια, στενούς δρόμους και πηγές ολόγυρα, εντυπωσιάζει τον ταξιδιώτη που καταφθάνει εκεί για πρώτη φορά, αλλά και σε κάθε επόμενη επίσκεψή του.
Ελιές, λάδι και κρασί, που συνεχίζει την παράδοση του παλιού μπρούσκου, είναι τα προϊόντα της αραχωβίτικης γης. Πασίγνωστα είναι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα της, όπως η φέτα Παρνασσού και κυρίως η φορμαέλα, τυρί με ονομασία προέλευσης κατοχυρωμένη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, που παράγεται μόνο στην περιοχή της Αράχωβας. Περίφημα, επίσης, είναι τα καρπίτια, χαλιά με παραδοσιακά αραχωβίτικα σχέδια.
Λιγότερο κοσμοπολίτισσα, αλλά όχι λιγότερο όμορφη, 21 χιλιόμετρα μακριά από την Αράχωβα, βρίσκεται η Αγόριανη ή Επτάλοφος, όπως είναι το δεύτερο όνομα του χωριού, που είναι χτισμένο πάνω σε επτά μικρούς λόφους στη βορειοδυτική πλευρά του Παρνασσού, πάνω στην καταπράσινη πλευρά με τα αιωνόβια έλατα στα 850 έως 1.000 υψόμετρο. Και η Αγόριανη, πιο ορεινή και πιο ήσυχη, είναι ιδανικό μέρος για διαμονή και εν συνεχεία για εξορμήσεις στη γύρω περιοχή τόσο το χειμώνα όσο και το καλοκαίρι. Ο Παρνασσός, άλλωστε, όλες τις εποχές τους χρόνου, φιλικός και απόκρημνος ταυτόχρονα, καλεί όλους όσοι αγαπούν τις διακοπές στο βουνό να τον γνωρίσουν…
Γνωριμία με το βουνό
Ο Παρνασσός εκτείνεται στους νομούς Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας, υψώνοντας απότομα τα 2.457 μέτρα του πάνω από την ομαλή λεκάνη του Βοιωτικού Κηφισού. Στα βόρεια ενώνεται με την Γκιώνα στο διάσελο του «51», σε περίπου 850 υψόμετρο, τοπωνύμιο που παραπέμπει στο 51ο χιλιόμετρο του δρόμου Λαμίας-Μπράλου-Αμφισσας.
Στα δυτικά, πέφτει απότομα πάνω από τον ελαιώνα της Αμφισσας, ενώ στο νότο συνδέεται με την Κίρφη στο διάσελο του Ζεμενού, σε περίπου 750 υψόμετρο, τοποθεσία στην επαρχιακή οδό Λιβαδειάς - Αράχωβας. Μια σειρά από μεγάλα βυθίσματα κατά μήκος του δρόμου Αράχωβας - Αγόριανης χωρίζουν το βουνό σε δύο συγκροτήματα: τον δυτικό Παρνασσό και τον κυρίως Παρνασσό.
Ο δυτικός Παρνασσός, ομαλός και δασωμένος, περιβάλλεται από απότομες πλαγιές και γκρεμούς στα νότια και δυτικά. H ψηλότερη κορυφή του, Γερολέκας, φτάνει τα 1.714 μέτρα, ενώ δεκάδες άλλες μικρότερες, ανάμεσα στις οποίες παρεμβάλλονται μικρά οροπέδια, δημιουργούν ένα λαβυρινθώδες ανάγλυφο. Ο κυρίως Παρνασσός είναι πιο εκτεταμένος και πολυσχιδής. Σε κεντρικό σημείο του συγκροτήματος ορθώνονται οι δύο ψηλότερες κορυφές του βουνού, η Λιάκουρα (2.457 μ.) και o Γεροντόβραχος (2.367 μ.). Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού που ιδρύθηκε το 1938 εκτείνεται σε 35.000 στρέμματα, κυρίως στο δυτικό συγκρότημα. Τα ελατοδάση του Δρυμού φιλοξενούν λίγα αγριογούρουνα και αρκετά είδη μικρών πουλιών και θηλαστικών και σπάνια χλωρίδα. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γυμνές κορφές, όπου φυτρώνουν τα περισσότερα σπάνια και ενδημικά φυτά του βουνού, ενώ στις ορθοπλαγιές της νότιας όψης του Παρνασσού φωλιάζουν σπάνια είδη αρπακτικών πουλιών.
Για ορειβασία
Ακολουθώντας τις λεπτομερείς οδηγίες του www.oreivatein.com, οι δρόμοι από την Αράχωβα, την Αμφίκλεια και την Αγόριανη προσφέρουν εύκολη πρόσβαση στα ρείθρα των κύριων κορυφών ή το ορειβατικό καταφύγιο. Από το καταφύγιο, η ανάβαση στον Γεροντόβραχο είναι υπόθεση 2 - 3 ωρών σε βατές πετροπλαγιές. Για τη Λιάκουρα, παρακάμπτουμε τον όγκο του Γεροντόβραχου από το λαιμό της Αρνόβρυσης, εκεί που τελειώνουν οι εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού των Κελαριών, και κατηφορίζουμε ελαφρά σε μικρή κοιλάδα, όπου υπάρχει στάνη που φτάνει δρόμος από τη Φτερόλακκα. Από εδώ μία ώρα είναι αρκετή για τον κώνο της ψηλότερης κορυφής του Παρνασσού. Για τον Κούκο, εναλλακτικό στόχο ανάβασης, η αφετηρία παραμένει η Μονή Ιερουσαλήμ, προσπελάσιμη με καλό δρόμο από τη Δαύλεια. Η ομαλή ρεματιά που οδηγεί προς το Ακρινό Νερό εγκαταλείπεται μετά τις ζώνες βράχων (2 ώρες) και η κλασική ανάβαση ακολουθεί την απότομη πλαγιά μέχρι την κορυφογραμμή (2 - 3 ώρες). Τον δυτικό Παρνασσό διασχίζει το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Η πορεία ξεκινάει από τους Δελφούς, ακολουθώντας στην αρχή παλιό χτιστό μονοπάτι, στη συνέχεια ελίσσεται ανάμεσα σε οροπέδια και ελατοδάση για να φθάσει μετά 7 - 8 ώρες στον Επτάλοφο (Αγόριανη). Από τον Επτάλοφο, το μονοπάτι κινείται προς τα δυτικά και περνώντας από τις πλαγιές της κορφής Γερολέκας οδηγεί μέσα από πυκνά ελατοδάση στο διάσελο του «51», σε περίπου 7 ώρες.
Για σκι και όχι μόνο
Στον Παρνασσό λειτουργεί από τον Δεκέμβριο ώς τις αρχές Μαΐου, σε υψόμετρο από 1.600 έως 2.250 στις τοποθεσίες Κελάρια και Φτερόλακκα, το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού. Συνολικά, οι κύριοι αναβατήρες που λειτουργούν είναι 13: 6 εναέριοι, 6 συρόμενοι και 1 τετραθέσια τηλεκαμπίνα. Για τους αρχάριους διατίθενται και 2 baby lift εκμάθησης, που βοηθούν αποτελεσματικά τον κάθε χιονοδρόμο στα πρώτα του βήματα. Το Κέντρο διαθέτει 18 πίστες συνολικού μήκους 22 χιλιομέτρων. Αυτές για αρχαρίους, μέσους και καλούς χιονοδρόμους έχουν μήκος κατάβασης από 320 μ. έως 4 χλμ., ενώ για τους λάτρεις της περιπέτειας, υπάρχουν 12 εκτός πίστας «μαύρες» διαδρομές με βαθύ χιόνι.
Ο Γεροντόβραχος, επίσης, είναι ένα μικρό χιονοδρομικό κέντρο που βρίσκεται στις πλαγιές της ομώνυμης κορυφής του Παρνασσού και λειτουργεί μόνο Σαββατοκύριακα και αργίες. Διαθέτει 2 συρόμενους αναβατήρες, 3 πίστες, σαλέ με εστιατόριο, καφετέρια, σχολή σκι και ιατρείο.
Στο Διαδίκτυο
www.arahova.gr
www.agorianni.com
www.oreivatein.com
www.parnassos-ski.gr
www.aroundparnassos.com
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_100035_02/02/2007_180422