Για πρώτη φορά διεθνής κοινοπραξία ερευνητών, μετά από πολυετή προσπάθεια, κατάφερε να αποκωδικοποιήσει τα γενετικά μυστικά της ψείρας, του πιο σημαντικού παρασίτου του ανθρωπίνου σώματος, μια εξέλιξη που μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει σημαντικά στο να απαλλαγούν οι άνθρωποι από τα ενοχλητικά έντομα που ρουφάνε το αίμα τους.Επιστήμονες από 28 ερευνητικούς φορείς των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Αυστραλίας και της Ν.Κορέας, υπό τον συντονισμό του καθηγητή εντομολογίας Μπάρι Πίντετριχ του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, παρουσίασαν το γονιδίωμα της ψείρας στο περιοδικό PNAS της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το «Nature».
Η ανάγνωση των γενετικών αλληλουχιών αποκάλυψε ότι η ψείρα έχει το μικρότερο DNA από κάθε άλλο έντομο του οποίου έχει διαβαστεί το γονιδίωμα μέχρι σήμερα, καθώς και πολύ λίγα γονίδια που σχετίζονται με την αντίληψη του φωτός, τις οσμές και τη γεύση.
Η ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει σε νέα εντομοαπωθητικά, ώστε κάποια μέρα επιτέλους οι άνθρωποι να ξεφορτωθούν οριστικά τα επίμονα αυτά έντομα, που συνοδεύουν (κυριολεκτικά) την ανθρωπότητα εδώ και εκατομμύρια χρόνια -και σίγουρα εδώ και 70.000 χρόνια, από τότε που οι άνθρωποι εκτιμάται ότι φόρεσαν
τα πρώτα ρούχα, τα οποία αποτέλεσαν ιδανικό καταφύγιο για το παράσιτο.
Το συγκεκριμένο είδος ψείρας είναι απόλυτα εξαρτημένο από το άνθρωπο με τον οποίο συμβιώνει, με συνέπεια να πεθαίνει αν υποχρεωθεί να ζήσει για καιρό μακριά από το ανθρώπινο σώμα. Από τη στιγμή που η ψείρα γεννιέται και βγαίνει από το αυγό της, κρυμμένη συνήθως σε ρούχα, το μόνο πράγμα που κάνει, είναι να ρουφάει αίμα.
«Η οικολογία της ψείρας είναι πολύ, πολύ απλή. Ζει είτε στις τρίχες σας, είτε στα ρούχα σας και τρώει μόνο ένα πράγμα: αίμα. Έτσι, τα περισσότερα από τα γονίδιά της που σχετίζονται με τις αισθήσεις της ή με την ανταπόκρισή της στο περιβάλλον, είναι πολύ μειωμένα», δήλωσε ο Πίντετριχ.
Η ψείρα-ξενιστής του ανθρώπινου σώματος (γνωστή επιστημονικά ως Pediculus humanus humanus) είναι σημαντικός φορέας διαφόρων ασθενειών που πλήττουν τον άνθρωπο, όπως του επιδημικού τύφου και του «πυρετού των χαρακωμάτων». Έχει μάλιστα παίξει σημαντικό ρόλο στην ιστορία, καθώς εξαπλώνοντας τις δύο παραπάνω ασθένειες, συνέβαλε καθοριστικά στην ήττα και αποχώρηση του στρατού του Ναπολέοντα από τη Ρωσία το 1812. Η ψείρα έχει επίσης κατηγορηθεί ότι συνέβαλε στην εξάπλωση της βουβωνικής πανώλης. Ένα μικροσκοπικό μικρόβιο (το βακτήριο Candidatus Riesia pediculicola) ζει μέσα στην ψείρα και παράγει μια θρεπτική ουσία συγγενική με τη βιταμίνη Β5, που βοηθά στην επιβίωση της ψείρας (χωρίς το βακτήριο, η ψείρα πεθαίνει). Η έρευνα των επιστημόνων πέτυχε επίσης να διαβάσει το γονιδίωμα και αυτού του βακτηρίου, κάτι που θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της συνεξέλιξης και συμβίωσης ανάμεσα στον άνθρωπο, την ψείρα-παράσιτο και το βακτήριο.
Η ψείρα του σώματος είναι ελαφρώς διαφορετική από την πιο κοινή ψείρα του κεφαλιού (Pediculus humanus capitis) που επίσης πίνει αίμα, αλλά προτιμά για διαβίωση τα ανθρώπινα μαλλιά, κυρίως των παιδιών! Αν και τα δύο είδη ψειρών είναι στενοί συγγενείς, η ψείρα του κεφαλιού δεν μεταφέρει επικίνδυνες ασθένειες, όπως κάνει η πιο επιβλαβής ψείρα του σώματος - παραμένει μυστήριο γιατί αυτό συμβαίνει, αλλά οι επιστήμονες ελπίζουν να το λύσουν τώρα που διάβασαν το γονιδίωμα της ψείρας του σώματος. Ο φόβος των επιστημόνων είναι η μετάλλαξη της πιο αθώας ψείρας του κεφαλιού, ώστε να μεταδίδει κι εκείνη επικίνδυνες αρρώστιες.
Ενώ η ψείρα του κεφαλιού δεν κάνει «ταξικές διακρίσεις» και ζει στα κεφάλια των παιδιών κάθε εποχής και ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικού στρώματος, η ψείρα του σώματος τείνει να εμφανίζεται από το πουθενά στις χώρες όπου υπάρχει πόλεμος ή σοβαρή οικονομική κρίση -και την κάνει ακόμα χειρότερη।
Πηγή
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artId=339126&dt=22/06/2010
