Ο μύθος για την αρπαγή
Η Περσεφόνη, που σε αρχαία κείμενα αναφέρεται ως Κόρη, ήταν παιδί του Δία και της Δήμητρας. Την όμορφη Κόρη ερωτεύτηκε ο θεός Πλούτωνας και την πήρε μαζί του στον Κάτω Κόσμο, αποκτώντας μαζί της τον Ζαγρέα, τον Ευβουλέα και τον Σαβάζιο.
Η αρπαγή της Περσεφόνης εμφανίζεται πρώτη φορά στην «Θεογονία» του Ησιόδου, ενώ το θέμα πραγματεύεται και ο ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα. Σύμφωνα με τον μύθο, την στιγμή που η νεαρή μάζευε λουλούδια στο Νύσιον Πεδίον, παρέα με την θεά Αθηνά, την Άρτεμη και τις Ωκεανίδες νύμφες, άνοιξε ξαφνικά η Γη και ο Πλούτωνας, με το σκοτεινό του άρμα, απήγαγε την Περσεφόνη, τις κραυγές της οποίας δεν άκουσε κανείς, παρά μόνο η Εκάτη και ο Ήλιος.
Μην μπορώντας να αντέξει την θλίψη για την εξαφάνιση της κόρης της, η Δήμητρα μάρανε την πλάση και, έπειτα από εννέα μέρες και εννέα νύχτες αναζήτησης, ο Ήλιος την λυπήθηκε, οπότε της αποκάλυψε τον δράστη. Η Δήμητρα πήγε στον Πλούτωνα για να ζητήσει πίσω την Περσεφόνη και κατέληξαν στη συμφωνία η όμορφη νέα να βρίσκεται 8 μήνες στη Γη και 4 στον Κάτω Κόσμο.Προς τιμήν της Περσεφόνης γίνονταν, κατά τον μήνα Ανθεστηριώνα (που αντιστοιχεί στα τέλη του Φεβρουαρίου και τις αρχές του Μαρτίου), τα Μικρά Ελευσίνια, που αποτελούσαν «προετοιμασία» για τα αφιερωμένα στη Δήμητρα Μεγάλα Μυστήρια.
Οι συμβολισμοί
Ο μύθος σκιαγραφεί την αρπαγή των ψυχών από τον Πλούτωνα και την μεταφορά τους στον Κάτω Κόσμο, ενώ συνδέεται με την φύση και τον γάμο.
Με την αρπαγή της Περσεφόνης εξηγείται η φυσική θεωρία της βλάστησης και του αγροτικού κύκλου, που πρώτοι διατύπωσαν οι Στωϊκοί φιλόσοφοι.
Παράλληλα, η αρπαγή συμβολίζει και τον αποχωρισμό της θυγατέρας από τη μητέρα της κατά το γάμο, ο οποίος φέρνει θλίψη, χωρισμό από τη μητέρα, θυμό για τον άνδρα και τελικά συμφιλίωση.
Πηγή έμπνευσης
Ο αρχέγονος μύθος για την εναλλαγή των εποχών ήταν από τα πιο
διαδεδομένα θέματα της αρχαίας ελληνικής Τέχνης. Σε μνημεία, τον
συναντάμε στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών, ωστόσο, στην Αμφίπολη είναι η πρώτη φορά που η αρπαγή αποτυπώνεται σε ψηφιδωτό και όχι σε τοιχογραφία.
Στην Περσεφόνη είναι αφιερωμένος ο αστερισμός της Παρθένου!
Η Παρθένος δεν είναι άλλη από την κόρη της θεάς Δήμητρας που απήχθη από
τον Πλούτωνα. Μάλιστα, επειδή η μυθολογική παράδοση θέλει την Παρθένο -
Περσεφόνη να κρατά στο χέρι της ένα στάχυ, ονομάστηκε Στάχυς (Spica) ο
λαμπρότερος αστέρας του αστερισμού.Ο μύθος, όμως, έχει εμπνεύσει και την σύγχρονη τέχνη, με πολλούς ζωγράφους, όπως οι Ρέμπραντ, Ρούμπενς και Άαχεν να την απεικονίζουν σε έργα τους. Από την Ελλάδα, το πιο γνωστό δείγμα είναι το ποίημα «Ο Εφιάλτης Της Περσεφόνης» του Νίκου Γκάτσου, το οποίο μελοποίησε ο Μάνος Χατζηδάκις και ερμήνευσε πρώτη η Μαρία Φαραντούρη, στο οποίο ο ποιητής καταγράφει την πολιτισμική και περιβαλλοντική υποβάθμιση της Ελευσίνας, της πόλης που κυρίως τίμησε την κόρη της θεάς.
Πηγή
